درک زنان از جامعه پذیری جنسی در ایران: یک مطالعه کیفی

مقدمه: رفتار و عملکرد جنسی علاوه بر تاتیرپذیری از عوامل بیولوژیکی به رویکرد اجتماع در مسائل جنسی نیز بستگی دارد. پژوهش حاضر با هدف تبیین درک زنان متاهل ایرانی از ساختار اجتماعی حاکم بر امور جنسی انجام گرفت. روش: این پژوهش با رویکرد تفسیری تحقیق کیفی و به روش تحلیل محتوای قراردادی انجام شد. داده‌ها از طریق 17 مصاحبه فردی بدون ساختار و 14 روایت زندگی جنسی با نمونه‌گیری هدفمند از میان زنان متاهل مراجعه کننده به 5 مرکز بهداشتی-درمانی و یک کانون سلامت در شهر تهران و شیراز جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها مستمر و همزمان با جمع آوری داده‌ها و بصورت مقایسه‌ای مداوم انجام گرفت. یافته‌ها: در طی فرآیند تحلیل محتوا، مشارکت کنندگان دو طبقه نهایی شامل "محافظه‌کاری والدین در امور جنسی مرتبط با فرزند" و "سیستمهای منفعل حمایتی جامعه" را تبیین کردند. درونمایه اصلی این پژوهش شامل "جامعه‌پذیری جنسی انفعالی" از طبقات مذکور بدست آمد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان دهنده نیاز به ایجاد هشیاری اولیه در سطح متولیان سلامت نسبت به لزوم تغییر الگوی جامعه‌پذیری حاضر نسبت به مسائل جنسی می‌باشد. رویکرد محافظه‌کارانه و انفعالی نه تنها به معضلات این حوزه کمک نخواهد کرد بلکه با احتمال آسیب‌های بیشتر همراه خواهد بود. با درک مبانی کلی الگوی ساختارگرایی اجتماعی، آموزش جنسی در قالب برنامه‌های آموزشی مدون اختصاصی سنی و ارائه خدمات تخصصی جهت پاسخ به نیازهای سلامت جنسی از سوی سیستم بهداشتی-درمانی متناسب با ایدئولوژی اسلامی و هنجارهای عرفی و با رعایت اصول تربیتی-اخلاقی پیشنهاد می‌گردد.