درون‌مایه‌‌های روان‌شناختی در کتاب خاطرات «دا»

Authors

  • امیر اسماعیل آذر دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • رقیه صدرایی استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • زهرا اسدی مافی دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
  • عبدالحسین فرزاد دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. (نویسنده مسؤول).
Abstract:

کتاب‌‌های خاطرات دفاع مقدس ازجمله آثار ادبی در حوزه جنگ به شمار می‌‌روند که به دلیل بازتاب عوامل و عناصر مربوط به جنگ تحمیلی از جهات مختلف قابل نقد و تحلیل هستند. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و اتخاذ رویکرد پژوهشی نظریه فروید به نقد و تحلیل درون‌مایه‌‌های روان‌شناختی در کتاب خاطرات دا می‌‌پردازیم. مسأله ترس، اضطراب و مکانیسم‌‌های دفاعی ازجمله درون‌مایه‌‌های روان‌شناختی هستند که می‌‌توان به نقد و تحلیل آن‌ها در کتاب دا پرداخت. برخی از اشخاص کتاب دا ازجمله زهرا، دا، لیلا و حبیب برای رهایی از استرس و کاهش فشارهای روحی ـ روانی ناشی از جنگ از آن‌ها استفاده می‌‌کنند تا بدین طریق بتوانند به آرامش درونی و روحی دست یابند. پس از یاری‌گرفتن از منابع گوناگون تخصصی در حوزه نقد روان‌شناختی، یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که به دلیل فضای جنگ و برهم خوردن تعادل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی زندگی شخصیت‌‌های کتاب دا، شاهد تحول درون‌مایه‌های روان‌شناختی هستیم. زهرا (شخصیت اصلی کتاب دا) از انواع مکانیسم‌‌های دفاعی ازجمله سرکوب (واپس‌‌زنی و نوستالژی)، جابجایی، فرافکنی و همانندسازی جهت بهبود روحیه خود در مناطق جنگی استفاده کرده است. دیگر اشخاص نیز از مکانیسم دفاعی جابجایی بیشترین استفاده را کرده‌‌اند که مهم‌ترین نمود آن در فحاشی به دشمن مطرح شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تجلی نوشتار زنانه در کتاب دا

نوشتار زنانه از نیمۀ دوم قرن بیستم، به‏عنوان یکی از شاخه­های نقد فمنیستی مطرح شد. طرف‏داران این نظریه در آغاز، با تأسّی از اندیشه­های متعصبانۀ این جنبش، نوشتار زنان را در مقایسه با کلام مردان، از‏منظر تضاد بررسی کردند و در‏پی آن بودند که زبانی ویژۀ زنان خلق کنند؛ پس‏از آن، با کم‏رنگ‏شدن تعصب‏ها و رد نظریۀ نخست، این ویژگی­ها از‏منظر تفاوت بررسی شد. از این نظر، زنان به‏دلیل روحیات و احساسات خاص خو...

full text

تحلیل نقش نویسنده در خاطرات دیگر نگاشت دفاع مقدس (مطالعه موردی مجموعه خاطرات «دا»)

در فرایندی که خاطراتِ دیگرنگاشت دفاع مقدس طی می‌کنند، خلق اثر از پرسشگری آغاز می‌شود؛ یعنی راوی ذهن خود را به روی مصاحبه‌گر باز می‌کند و او به درون جهان ذهن راوی راه یافته تا بتواند با پرسش‌هایش او را به فضایی در زمان جنگ ببرد. اصولاً اثری که بر مبنای پرسش و پاسخ شکل می‌گیرد، مصاحبه‌گر در موفقیت یا ناموفق بودن آن نقش زیادی ایفا می‌کند. نکته‌ای که بسیاری از مخاطبان ِخاطرات دیگرنگاشت به آن بی‌توجه‌ا...

full text

خوانش تدریجی کتاب دا

کتاب دا یکی از متون مرتبط با جنگ است که در سال‌های اخیر جایگاه مناسبی را در بین متون ادبی به خود اختصاص داده است. مقالة حاضر سعی دارد تحلیلی از فهم خوانندگان از خوانش این کتاب را بیان دارد. با توجه به مفهوم تازه‌تأسیس دانش تجربی ادبیات (ESL) که به کنش‌های سیستم کلی ادبیات، همچون متن، نویسنده و خواننده می‌پردازد و نظریه‌های سه اندیشمند مهم در حوزة نظریه‌های ادبی خواننده‌محور- یعنی یاوس، آیزر و ر...

full text

نقد مقالۀ «روایت زنانه از جنگ: تحلیل انتقادی کتاب خاطرات دا»

مقالۀ «روایت زنانه از جنگ: تحلیل انتقادی کتاب خاطرات دا» تألیف محمدرضا جوادی یگانه و سید محمدعلی صحفی قابلیت تبدیل شدن به مقاله ای خوب را داشته، اما به دلایلی متأسفانه چنین اتفاقی نیفتاده. آن گونه که در مقدمۀ مقاله آمده، هدف نویسندگان در اصل تحلیل انتقادیِ گفتمانِ رمان (یا کتاب خاطراتِ) دا: خاطرات سیده زهرا حسینی نوشتۀ سیده اعظم حسینی با استفاده از الگوی پیشنهادیِ نُرمن فرکلاف و با توجه به شیوۀ بازن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 3

pages  53- 74

publication date 2020-10-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023