درآمدی بر «الاهیات عملی» در اندیشۀ دینیِ مدرن

درآمدی بر الاهیات اجتماعی کاتولیک در دورة مدرن

این نوشتار به الاهیات اجتماعی، یعنی کاربست‌های عملی ایمان مسیحی،‌ به منظور ترویج و تثبیت حضور اجتماعی دین می‌پردازد. الاهیات اجتماعی مسیحی در اثر مشکلات ناشی از مدرنیته و صنعتی شدن جوامع مسیحی، نظیر فقر گسترده، بیکاری، بی‌عدالتی، اعتیاد، تبعیض نژادی، استثمار و... و هم‌زمان با گسترش علوم اجتماعی و جامعه‌گرایی در قرن نوزدهم، به وجود آمد. الاهیات اجتماعی صریح کلیسای کاتولیک از 1891م توسط بیانیه پا...

درآمدی بر اندیشۀ میهن‌گرایی ایران‌شهری در شعر ملک‌الشعراء بهار

ایران با تاریخ دیرینۀ خود، همواره حامل مفهومی از میهن بوده است. با حادث شدن نهضت مشروطیت و افزایش آگاهی مردم نسبت به حقوق خود، تلاش بر این بود تا مفهوم دولت- ملّت در ایران شکل بگیرد و هر یک از فرهیختگان جامعه در جهت نیل به این هدف، به نحوی به آگاهی‌بخشی پرداختند. ملک‌الشعراء بهار نیز، که فردی برآمده از سنّت ایران‌شهری بود، کوشید با آگاه کردن شاه و مردم، مفهوم دولت- ملّت را به گونه‌ای محقّق کند؛ امّا...

رئالیسم سیاسی انقلابی: اندیشۀ سیاسی گرامشی بر اساس شهریار مدرن

چکیده برخی از اصحاب نظریۀ انتقادی جدید در تقابل با آلتوسریسم دهۀ 1960 مرحلۀ جدید اندیشۀ انتقادی را «گرامشیسم» خوانده‌اند. عناصر مهمی از اندیشه‌‌های گرامشی خاستگاه پاره‌‌های عمده‌‌ای از دگرگونی‌‌های معرفت‌‌شناختی و نظری در نظریۀ سیاسی و نظریۀ اجتماعی از دهۀ 1960 به این ‌سو بوده است. فکر گرامشیایی تطورات مهمی یافته و «چرخش فرهنگی»‌‌ای که وی در مارکسیسم قرن بیستم ایجاد کرد در واقع پیشاتاریخِ شکل‌‌...

درآمدی بر نظریه تقاضای دانش دینی

اصلاح اندیشۀ دینی با رویکردی بر آرای استاد مطهری

عقل و علم مناط کشف حقیقت و دستیابی به پاسخ‌ها و ابهامات زندگی بشر را در عصر جدید فراهم آورده است. بر همین سبیل برخی از عدم ضرورت دین در ساخت زندگی بشر سخن گفته‌اند و تعالیم دینی را به اتهام تنافی با رهیافت‌های عقل و علم مطرود گذاشته‌اند. پاسخ به این ابهامات و برافراشتن رایت دین در دفاع از حیثیت عاقلانه و عالمانه آن امری ضروری است. استاد مطهری با درک این ضرورت در مجموعه‌ای منسجم از جستارهای علمی...