داعش و مدرنیته: بررسی تأثیر عملکرد دولت شبه مدرن خاورمیانه ای

Authors

  • سمیه رحمانی دانشجوی دکترای جامعه شناسی فرهنگی، دانشگاه علامه طباطبایی
  • صباح مفیدی دانش آموخته دکترای علوم سیاسی، پژوهشگر و مدرس دانشگاه
Abstract:

نوشته پیش رو به ارائه تصویری از رابطه­ سازمان «داعش»، مدرنیته و نهاد دولت­ پرداخته است. عوامل مختلفی در پیدایش پدیده های اجتماعی-سیاسی مؤثر هستند که در رابطه با ظهور «داعش»، این مقاله، علاوه بر تأثیر بنیادگرایی اسلامی، به طور ویژه به نقش ریشه­ای دول معاصر خاورمیانه و استفاده­ این سازمان از ابزارهایی که مدرنیته در اختیار آن قرار داده، توجه نموده و در پی پاسخ به این پرسش برآمده که تأثیر دول معاصر خاورمیانه بر پیدایش داعش چگونه بوده است؟ بدین منظور، به بررسی مدرنیته، دولت مدرن، دولت­های خاورمیانه و تأثیر آنها بر ظهور داعش، پرداخته است. مقاله­ حاضر بر آن است که خاورمیانه فاقد شرایط لازم برای رشد کامل دولت مدرن بوده و دول این منطقه به خاطر عدم پذیرش کامل مدرنیته و نقص در اجرای اصول و فاکتورهای آن، اغلب دولی شبه مدرن بوده­اند. لذا در کنار بنیادگرایی اسلامی، عملکرد آنها نیز در پیدایش چنین سازمان و دولت­های قارچ­گونه­ای مؤثر بوده است. عملکرد نامناسب این دول شبه مدرن خاورمیانه­ای در مقایسه با دول مدرن غربی و عدم رعایت برخی از جنبه­های مدرنیته و دولت مدرن از سوی این دول از یک طرف، و عدم وجود شرایط اجتماعی لازم برای پذیرش این جنبه­ها در منطقه و ناسازگاری این دول با جامعه­ مربوطه و نیز عدم توجه به بافت ترکیبی جامعه از طرف دیگر، از عوامل اصلی و ریشه­ای ظهور "داعش" بوده­اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر داعش بر ژئوپلیتیک و ناسیونالیسم دینی خاورمیانه

ظهور داعش در معادلات سیاسی خاورمیانه در طی سالهای بعد از شروع انقلابهای عربی منجر به  شکل گیری  و تعمیق منازعات در دولتهایی دچار بحران از جمله سوریه و عراق شده است. همچنین، علی رغم پایان حیات سیاس داعش در پایان سال  با از دست دادن قلمروی سیاسی اش در پایان 2017 در عراق و سوری ، منازعات قومی – مذهبی همچنان مشخصه اصلی محیط سیاسی دولت های دچار بحران است، که نشان دهنده اثر گذاری نهادینه شده این جریا...

full text

بررسی زمینه‌های اجتماعی و سیاسی ظهور داعش در خاورمیانه

گروه داعش به‌عنوان نمایشی نو از بنیادگرایی اسلامی افراطی، جنایت‌های بی‌شماری را در عراق، سوریه و دیگر کشورها به بهانه احیای خلافت اسلامی مرتکب شده است و به‌عنوان یک بازیگر مؤثر در روابط بین‌الملل، نقش فزاینده‌ای را در معادلات بین‌المللی کنونی ایفا می‌کند. هدف این پژوهش، بررسی زمینه‌های سیاسی و اجتماعی ظهور گروه‌های تروریستی نظیر داعش در خاورمیانه بوده و فرضیه‌ای که در پی بررسی آن هستیم، این است...

full text

دولت مدرن، دولت تمدنی

تمایز تمدن‌ها از اجتماعات ملی مبتنی بر دولت مدرن این پرسش را فرارو می‌نهد که کدامین مؤلفه اجتماع تمدنی را از اجتماع مبتنی بر عقلانیت سرزمینی و شکل‌یافته بر اساس دولت مدرن متمایز می‌سازد؟ ویژگی تمایزبخشی که فراگیری تمدنی را برای تمدن‌ها در پی دارد و نبود آن، دولت‌های مدرن را از این موهبت بازمی‌ستاند، کدام است؟ و فراتر آنکه پیامدهای اجتماعی این ویژگی چیست؟ این نوشتار می‌کوشد با واکاوی پیوستگی دول...

full text

دولت مدرن و خودکامگی (بررسی موردی دولت رضاشاه)

یکی از ویژگی ‌های حکومت ها و دولت‌های ایران خودکامگی و یکه‌تازی است. نظریه‌هایی بسیاری در باره‌ی تبیین این مطلب مطرح شده است. از نگرش‌های ساختاری ( نظیر نگرش‌های مارکسیستی) گرفته تا نگرش هائی که به وجه تاریخی و کنشگر/کنشگران (نظیر نظریه پاتریمونیالیستی یا نظریه سلطانیسم) تلاش کرده‌اند که علل برآمدن این شیوهی حکومتی را بیان کنند با این همه اغلب از یک نکته غفلت می‌شود و آن این است که ساختارهائی ک...

full text

بررسی عوامل ظهور گروه تروریستی داعش در خاورمیانه

داعش، نام گروه مسلحی است که با تفکرات سلفی افراطی و تروریستی، این روزها عراق و سوریه، مصر، لیبی و افغانستان را ناآرام کرده است. پیش از حملات گسترده گروه داعش در ماه ژوئن 2014، آنها تنها در مناطقی از استان‌های عراق به ویژه استان «الانبار» حضور داشتند و از آنجا عملیات تروریستی در کل عراق را پوشش می‌دادند. اما عناصر داعش در ماه ژوئن 2014 دراقدامی بی‌سابقه به موصل مرکز استان «نینوا» یورش برده و ظرف...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 2

pages  157- 186

publication date 2018-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023