داستان قتل غلام توسط خضر؛ تحلیل و ارزیابی رهیافت های تفسیری

Authors

  • عاطفه محمدزاده دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران(پردیس فارابی)،قم،ایران
  • علی راد دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران (پردیس فارابی)، قم ، ایران
Abstract:

آیات 74 و 80 سورۀ‌کهف از نمونه آیاتی به‌شمارمی‌روند که در نگاهی سطحی با برخی از مبانی‌اعتقادی و -تشریعی‌اسلام هم‌سو نیستند.حکم به‌قتل‌غلام یا نوجوانی کم سن و سال پیش از اثبات‌جرم او و توجیه این‌عمل با قرائنی چون علم به کافر شدن وی در آینده یا ترس و اکراه از وقوع این‌رخداد، اساسی‌ترین اشکال ظاهری این‌آیات است. برخی از مفسران کوشیده‌اند تا با بهره‌مندی از رهیافت‌های‌روایی،ادبی، فقهی، کلامی و عرفانی راه‌حلّی برای ‌این‌مسئله پیداکنند. آنان با استناد به ادلۀ نقلی و عقلی، تحلیل‌هایی از ‌ماجرا ارائه‌نموده و در این‌راستا از جریان‌های-تفسیری وابسته به آن تأثیرپذیرفته‌اند. پژوهش‌حاضر با رویکرد تحلیلی- انتقادی، پس از بازیابی هریک از این‌رهیافت‌ها، به تبیین‌ نگره‌های‌موجود و ارزیابی آن‌ها پرداخته، تأثیر مکاتب‌تفسیری مختلف را در تحلیل-های‌مفسران شیعه و اهل‌سنت در طول تاریخ‌ تفسیرقرآن بررسیده‌است. دراین‌میان، به‌نظرمی‌رسد رهیافت-کلامی و به ویژه نگرۀ‌ باورمندی به حکمت‌الهی بیشتر از راهکارهای‌دیگر گره‌گشا بوده، ضمن هم‌خوانی با اصول و فروع‌دین با رویکردهای‌دیگر هم تعارضی نداشته‌است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دلالت های تربیتی داستان موسی و خضر

توانایی بالقوه آدمی در زمینه یادگیری، مقدمه انجام مطالعات و پژوهش‌های بسیاری گردیده اما متأسفانه تاکنون هیچ یک نتوانسته تصویری جامع و کامل از تمامیت یادگیری انسان ارائه دهد. با توجه به جامعیت قرآن کریم (نحل/89) و اهمیت یادگیری در آموزه‌های آن (علق/5-4)، پژوهش حاضر درصدد است به روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی آیات الهی در این موضوع بپردازد تا ضمن غنی نمودن یافته‌های بشری، به نظریه‌ای جامع، پیرامون ...

full text

تحلیل ادبی زبانی داستان قرآنی موسی(ع) و خضر از منظر نظام های گفتمانی

از رویکردهای مهم و دیرینه ی قرآن پژوهان، تأمل در زبان و چگونگی فهم و تفسیر این متن عظیم است که دارای وجوه گوناگون دینی، معرفتی و هنری می باشد. از جمله‌ی این رویکردها، رویکرد ادبی و زبان شناسی به قرآن است که افرادی چون سید قطب، مستنصر میر، نیل رابینسون، ایزوتسو، آنگلیکا نویورت طرح و آثاری در این زمینه تألیف کرده‌اند. با پیشرفت تحلیل مباحث گوناگون زبان شناسی و نشانه شناسی در متون مختلف، دریافته ...

full text

تحلیل سبک شناسیک مجموعه داستان های غلام حسین ساعدی

سبک پدیده ای انسانی است و همانند آدمی چند وجهی است. شناخت سبک مستلزم رشته ی پیچیده ای از بررسی های همه جانبه است. بدین ترتیب سبک خود واقعیتی محسوس و عینی؛ ولی تعریف سبک شناسی نظری است . تحلیل سبک شناسیک آثار داستانی به طور کل در دو محور اساسی صورت می پذیرد: یکی سبک شناسی زبان داستان شامل واژگان، ترکیبات، ساخت های نحوی و خلاقیت های ادبی متن است که از رهگذر تشبیه، استعاره، مجاز و... شکل می گیرد ...

15 صفحه اول

تحلیل داستان حضرت موسی و خضر علیهما السلام

در این نوشتار بیان شد که قرآن از جذاب ترین شیوها به خصوص داستان برای بیان اهداف متعالی رسالتی، تربیتی و اجتماعی بهره گرفته است. قصص آن ویژگی هایی مانند واقعی و حقیقی بودن، پیام محوری و... دارند. این رساله داستان موسی و خضر را بررسی کرد، داستانی که تنها در قرآن آمده و در سایر کتب الهی ذکر نشده است و اسرار بسیاری از روابط پیچید? انسان ها با یکدیگر و جهان هستی و نیز افعال الهی با انسان به دور از...

15 صفحه اول

تحلیل ادبی زبانی داستان قرآنی موسی(ع) و خضر از منظر نظام های گفتمانی

از رویکردهای مهم و دیرینه ی قرآن پژوهان، تأمل در زبان و چگونگی فهم و تفسیر این متن عظیم است که دارای وجوه گوناگون دینی، معرفتی و هنری می باشد. از جمله ی این رویکردها، رویکرد ادبی و زبان شناسی به قرآن است که افرادی چون سید قطب، مستنصر میر، نیل رابینسون، ایزوتسو، آنگلیکا نویورت طرح و آثاری در این زمینه تألیف کرده اند. با پیشرفت تحلیل مباحث گوناگون زبان شناسی و نشانه شناسی در متون مختلف، دریافته م...

full text

نگاه فراهنجار صائب به داستان «خضر»در آیینة اشعارش

     خضر یکی از نام‌های آشنا در ادبیات فارسی است که در هیأت پیامبر، ممدوح، معشوق، پیر و ... در شعر فارسی ظاهر شد‌ه ‌است. علیرغم تفاوت در رویکرد شاعران نسبت به داستان خضر، همة آنها در یک نکته مشترکند و آن دید مثبت آنها به خضر و زندگی جاوید اوست؛ اما این داستان در شعر صائب، مدخلی دیگر یافته‌است. صائب با دست بردن در این داستان، خضر را از هالة رازآمیز پیشین خود جدا کرده و با شگرد خاص خود در خدمت مض...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 9

pages  261- 280

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023