دارابگرد در انتقال از ساسانیان به دوران اسلامی بر اساس مستندات ¬باستان¬شناختی

دارابگرد یکی از شهرهای پر رونق روزگار ساسانی بود که با اضمحلال این سلسله به تدریج اهمیت خود را از دست داد و در آغاز قرن ششم هجری قمری متروک شد. مطالعات باستان¬شناختی نگارندگان روشن ساخت که این شهر باستانی در روزگار ساسانی دارای استقراری متمرکز، پرقدرت و طبقاتی بوده، لیکن پس از تسخیر ایالت پارس توسط مسلمانان، تغییراتی در عملکرد و کاربری فضاهای آن به وجود آمده است. شواهد باستان¬شناختی مؤید آن است که در قرون اولیه اسلامی عموم ساکنان دارابگرد به استقرار در نیمه شمالی شهر گرایش یافته¬اند و از نیمه جنوبی آن استفاده چندانی نشده است. این یافته¬ها همچنین حاکی از آن است که در نخستین سده¬های اسلامی بخشی از سکنه شهر در محدوده¬ خارج از دروازه غربی سکونت داشتند. نوشتار حاضر در پی آن است که به مدد یافته¬های باستان¬شناختی، ادوار استقراری این شهر کم¬نظیر ایران باستان را مشخص کند و ضمن تعیین کاربری محله¬های دارابگرد در نخستین سده¬های اسلامی به پرسش¬هایی در خصوص علت اصلی تغییرات بوجود آمده در سازمان اجتماعی، فرم و عملکرد این شهر نیز پاسخ دهد.