داده‌کاوی گردش‎های جوّی برای بررسی نقش الگوهای بندالی در ایجاد بارش‎های شمال‎شرق ایران

Authors

  • سید امید نبوی کارشناس ارشد اقلیم‎شناسی، دانشکده‎ی جغرافیا، دانشگاه تهران
  • مرتضی میری دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم‎شناسی، دانشکده‎ی جغرافیا، دانشگاه تهران
Abstract:

بررسی نقش الگوی بندالی در وقوع بارش‎های شمال‎شرق ایران، هدف اصلی مطالعه‎ی پیش رو است. برای این کار از میان داده‌های روزانه‌ی بارش 20 ایستگاه همدیدی، اقلیمی و باران‌سنجی منطقه‎ی مورد مطالعه، رخدادهای بارشی با شدّت متوسّط و زیاد بر اساس معیار تعیین شده، بین دوره‌ی زمانی 11 ساله (1995- 2005) شناسایی و ویژگی‌های آنها در مقیاس‌های زمانی متفاوت بررسی شد. در ادامه با استفاده از داده‌های ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 500 هکتوپاسکال، گردش‎های جوّی در دو مقیاس همدید و نیمکره‌ای، به‎ترتیب با دو روش چشمی و کمّی شناسایی و ویژگی‌های آماری آنها با استفاده از روش‌های آماری استخراج و تجزیه و تحلیل شدند. واکاوی آماری گردش‎های جوّی در مقیاس همدید، بازگو کننده‎ی این واقعیّت است که (مطابق انتظار)، تنها الگوی همدیدی هم‎زمان با بارش‎های شمال‎شرق کشور ـ خواه شدید و خواه متوسّط ـ الگوی ناوه بادهای غربی است. نتایج حاصل از تفکیک الگوی بندالی از گردش‎های جوّی دیگر بر اساس روش کمّی مربوطه و مطالعه‎ی ویژگی‌های آماری آنها نیز، بر نقش انکارنکردنی الگوهای بندالی در ایجاد بیش از نیمی از (کمابیش 65 درصد) رخداد‌های بارشی منطقه (شامل بارش متوسّط و شدید) از طریق تأثیر در ایجاد و مکان‎گزینی الگوی همدیدی یادشده تأکید دارد. از نظر توزیع مکانی، الگوی بندالی اطلس و غرب اروپا دارای بیشترین فراوانی در هم‎زمانی با بارش‎های شدید و متوسّط است. از نظر توزیع زمانی نیز، عمده فعّالیّت الگوهای بندالی، به بارش شدید در اواخر دوره‎ی سرد سال و فصل بهار منجر شده، در حالی‎که الگوهای بندالی هم‎زمان با بارش متوسّط به‎طور عمده در دوره‎ی سرد سال رخ می‌دهند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

داده کاوی گردش‎های جوّی برای بررسی نقش الگوهای بندالی در ایجاد بارش‎های شمال‎شرق ایران

بررسی نقش الگوی بندالی در وقوع بارش‎های شمال‎شرق ایران، هدف اصلی مطالعه‎ی پیش رو است. برای این کار از میان داده های روزانه ی بارش 20 ایستگاه همدیدی، اقلیمی و باران سنجی منطقه‎ی مورد مطالعه، رخدادهای بارشی با شدّت متوسّط و زیاد بر اساس معیار تعیین شده، بین دوره ی زمانی 11 ساله (1995- 2005) شناسایی و ویژگی های آنها در مقیاس های زمانی متفاوت بررسی شد. در ادامه با استفاده از داده های ارتفاع ژئوپتانسی...

full text

ارزیابی نقش رودباد جنب حاره ای در کنترل بارشهای ایران

هسته های سرعت باد بیش از 30 متر در ثانیه در حاشیه استوایی بادهای غربی را رودباد جنب حاره ای گفته که نقش موثری در کنترل مولفه های آب و هوایی عرضهای پایین و میانه منجمله میزان و تعداد روز های بارش دارد، اشاره نمود. بهرحال کشور ایران، از جمله مناطق جغرافیایی می باشد که اقلیم خشک و نیمه خشک بر پهنه وسیعی از آن گسترش یافته است، این عامل باعث می گردد که عوامل تاثیرگذار بر تغییرات بارش آن منجمله؛ تغیی...

full text

ارتباط انسو با الگوهای گردش جوی زمستانه¬ی ایران

الگوهای مختلف گردش جوی شرایط آب و هوایی متفاوتی را باعث می­شوند. تغییر در فراوانی وقوع الگوهای گردش جوی و تیپ­های هوا منجر به تغییر الگوی بارش می­شود، از این­رو مطالعه و بررسی الگوهای گردش جوی می­تواند به عنوان معیاری برای بررسی تغییرات الگوی بارش به کار گرفته شود. تغییرپذیری بارش یکی از مهمترین عوامل آب و هوایی است که سیستم­های طبیعی و اقتصادی را کنترل می­کند. این موضوع به ویژه در مناطقی نظیر ...

full text

بررسی الگوهای گردش جوی روزهای همراه با بارش برف سنگین در غرب ایران

Heavy snowfall in the cold period will cause a lot of damages and troubles for society such as collapse of building installations, and confusions in road network and fuel distributions.  Freezing event will also make worse the intensity of damages. Therefore, identifying the mechanisms of Atmospheric Circulation Pattern (ACP) which form the heavy snowfall and freezing events will certainly...

full text

نقش باد و الگوهای جوی در مکان¬گزینی و جهت ریگزارهای دشت کویر

به‎دلیل شرایط اقلیمی خشک دشت کویر، پهنه­های ماسه­ای عمده­ای در قسمت­های مختلف آن پراکنده شده است. در مکان­گزینی و جهت­گیری این پهنه­های ماسه­ای، عوامل مختلفی نقش دارند که از مهم‎ترین آنها می­توان به توپوگرافی و جهت باد غالب اشاره کرد. از آنجا که باد یکی از عوامل مؤثر در تولید تپه­های ماسه­ای و استقرار آنها است، می­توان با استفاده از آمار باد ایستگاه­های هواشناسی و رسم گل­باد، جهت و سرعت باد را ...

full text

بررسی اقلیمی سامانه‌های بندالی نیمکرۀ شمالی و ایران

سامانه‏های بندالی پدیده‏های مقیاس همدید منطقة برون‏حاره‏اند که موجب انقطاع و تضعیف بادهای غربی می‏شوند و در رخداد فرین‏های آب‏وهوایی نقش مهمی دارند. برای بررسی فراوانی، توزیع زمانی و مکانی سامانه‏ها از داده‏های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال با تفکیک مکانی˚5/2 × ˚5/2 و تفکیک زمانی شش‏ساعته برای دورة 1951 تا 2012 در نیمکرة شمالی و نمایة فیلترشده (TM) استفاده شد. یافته‏ها نشان داد که رخداد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 44  issue 3

pages  109- 126

publication date 2012-11-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023