خوشه‌بندی و پیش‌بینی سودآوری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد درخت‌تصمیم C5

امروزه سرمایه‌گذاران با توجه به فضای ‌رقابتی حاکم باید محتاط‌تر از قبل تصمیم بگیرند. به این منظور آنها می‌توانند از بانک‌های اطلاعاتی بورس ‌اوراق‌ بهادار استفاده‌کنند. اما این اطلاعات به تنهایی مثمر‌ثمر نیست، بنابراین لازم است با ‌استفاده از فنون داده‌کاوی تجزیه، تحلیل و تفسیرداده‌ها انجام ‌شود تا اطلاعات قابل‌اتکاتری در اختیار استفاده‌کنندگان قرار‌گیرد. هدف این پژوهش خوشه‌بندی و پیش‌بینی سودآوری شرکت‌‌ها و تعیین عوامل موثر بر سودآوری شرکت‌های عضو بورس اوراق بهادار تهران است. جهت این کار، 888 شرکت-سال در محدوده زمانی 1395-1387 انتخاب شدند. پس‌از پیش‌پردازش اولیه داده‌ها، با نرم‌افزارهای متلب و Clementine و با استفاده از معیار SSE و روش K-Means شرکت‌ها به 3 خوشه‌ تبدیل شدند و نتایج این خوشه‌بندی‌ها بوسیله معیار سنجش کیفیت، مورد سنجش قرار گرفت. در ادامه با استفاده از درخت‌تصمیم C5 خوشه‌ها تحلیل و متغیرهای تاثیرگذار بر سودآوری، شناسایی شد. از32 متغیر تحلیل شده تنها 8 متغیر شامل: سودخالص به کل دارایی ، فروش به کل دارایی، سودخالص به حقوق صاحبان سهام، سود عملیاتی به فروش خالص، سود و زیان انباشته به حقوق صاحبان سهام، سودخالص به فروش خالص، کل بدهی‌ها بهکل دارایی‌ها و دارایی‌های جاری به کل دارایی‌ها بر سودآوری شرکت‌ها تاثیر می‌گذارند. در نهایت با درنظرگرفتن این متغیرها، پیش‌بینی سودآوری شرکت ها طبق هرخوشه انجام ‌شد که دقت پیش‌بینی خوشه‌ها به ترتیب 34/86 درصد، 15/88 درصد و 68/81 درصد است.