خداباوری، خودیابی یا ازخودبیگانگی
Authors
Abstract:
به عقیدۀ برخی متفکران غربی، نشاندن انسان زمینی و مقهور در کنار خدایی آسمانی و قاهر جز به قیمت ازخود بیگانگی انسان و حلول شخصیتی بیگانه در ذهن و روان او تمام نمیشود. اساساً تلقّی آدمی از الیناسیون (ازخود بیگانگی) و چگونگی آن، رابطۀ مستقیم با نحوۀ تلقّی وی از انسان و ماهیت او دارد؛ البته، نوع نگاهی که انسان به خداوند دارد و خدایی که یک آیین معرفی میکند، متغیّر دیگری است که در آن سویِ معادلۀ انسان و خدا، نقش تعیین کنندهای در اعتقاد به «ازخودبیگانگی» دارد. در تعالیم اسلامی، فطرت و دین دو حقیقت متناظر برهم تعریف شدهاند و به عبارت دیگر، حقیقت واحدی در دو جلوه تکوین و تشریع به صورت فطرت و دین، ظهور نمودهاند. در فلسفۀ اسلامی، خصوصاً حکمت متعالیه، رابطۀ انسان با خدا و بلکه جهان با خدا عین ربط و تعلّق است. در آموزههای وحیانی، حقیقت انسان نفخهای الهی است. لذا با ذات الهی سنخیّت تام داشته، همچنانکه خودفراموشی نتیجۀ مستقیم خدافراموشی است، خداباوری و خودیابی نیز پیوندی وثیق با یکدیگر دارند. در تعالیم عرفانی عارفان مسلمان هم، خداوند حقیقتی است که از منِ آدمی «من تر» است و لذا هرچه قرب و کشش و انجذاب به او بیشتر باشد، نه تنها آدمی از خود تهی و بیگانه نمیشود، بلکه خود را بیشتر مییابد و به سر منزل مقصود و اصل خود نائل میگردد.
similar resources
خداباوری و یافتههای علومشناختی دین:سازگاری یا ناسازگاری
اوایل قرن بیست و یکم، شاخۀ جدیدی از حوزۀ علوم شناختی به نام «علوم شناختی دین» توجه محققان بسیاری را به خود جلب کرده است. محققان در این شاخه به دنبال بررسی مکانیزمهای شناختی هستند که باورهای دینی را در انسان تولید یا تقویت میکنند. نظریهها و همچنین شواهد تجربی علومشناختی دین، پرسشهای فلسفی و الهیاتی بسیاری را به دنبال داشته است. یکی از مهمترینِ این پرسشها این است که آیا این یافتهها ...
full textایمان: واقعگرا یا ناواقعگرا؟ نقد هبلثویت بر خداباوری ناواقعگرایانهی کیوپیت
چکیده دان کیوپیت تلقیای ناواقعگرایانه از خدا و ایمان دینی دارد. او بر این باور است که مفاهیم انسان و خدا در بستری تاریخی شکل میگیرند و ابتنایی بر عقلانیت و مابعدالطبیعه ندارند. از اینرو، بر تحول مداوم این مفاهیم در طول تاریخ اندیشهی دینی تأکید میکند. او بر این باور است که انسان خود ارزشهایش را انتخاب میکند و جهانش را بر این اساس میسازد. بهزعم کیوپیت، گوهر دین احساس معنویتی است که کام...
full textجایگاه خداباوری گشوده بهعنوان رویکردی نوین در میان انواع خداباوری
خداباوری گشوده بهعنوان رویکرد جدیدی در عرصۀ الهیات و فلسفة دین، نظریات و دیدگاههایی را مطرح کرده است که هم به لحاظ فلسفی و هم به لحاظ الهیاتی (کلامی) توجه بسیاری از اندیشمندان معاصر را به خود جلب کرده است. مدعای اصلی و اساسی حامیان این رویکرد این است که بسیاری از آموزههای رایج دربارۀ ذات و صفات خدا (و بهطور خاص صفاتی مانند علم پیشین خدا، تغییرناپذیری، انفعالناپذیری و بیزمانبودن خدا)، بر...
full textپلانتینگا و مسئلۀ عقلانیت خداباوری
در این مقاله عقلانیت خداباوری را در سه اثر مهم پلانتینگا دنبال کردهایم؛ سه اثری که نویسنده در آنها توانسته است ضمن پاسخ دادن به ایرادهای منتقدان، دیدگاه خود را بیان کند. ما در این نوشتار سیر بحث پلانتینگا در این کتابها را دنبال کرده و پس از تبیین دیدگاه وی، به نقد و بررسی آن پرداختهایم. بر این اساس ابتدا به نقد و بررسی برهان تمثیلی وی پرداخته میشود و در ادامه بیان خواهد شد که در نقدهای و...
full textMy Resources
Journal title
volume 1 issue 1
pages 77- 96
publication date 2010-03-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023