خانواده‌درمانی ساخت‌نگر؛ نگاهی به اعتیاد در ساختار خانواده

سالوادور مینوچین، مونتالوو، فیشمن، روزمن و... نظریه‌پردازان اصلی شیوه‌ای از خانواده‌درمانی هستند که کارکرد خانواده را متضمن ساخت خانواده، زیرمنظومه‌ها و مرزها می‌دانند. درمانگران، نقشه‌ی خانواده را به طور ذهنی ترسیم می‌کنند و در پیاده کردن ساخت مناسب خانواده تلاش ‌کرده و در واقع همچون کارگردان تئاتر عمل می‌نمایند. فنون درمانی عبارتند از: بازسازی، الحاق، تشدید پیام‌ها، مرزسازی و... خانواده‌درمانی ساخت‌نگر به دلیل تاکید بر نقش بافت خانواده در ایجاد مشکلات و نیز راه حل آن‌ها، با دیگر رویکردها وجه اشتراک دارد. اما آنچه باعث می‌شود در میان نظام‌های خانواده‌درمانی منحصر به فرد باشد، کاربرد استعاره‌های فضایی و سازمانی، چه به لحاظ شرح مشکلات و شناسایی راهکارها و چه به لحاظ تاکید بر رهنمودها و دستورات مستقیم و نیز حضور فعال درمانگر در میان اعضای خانواده است. این فرض که می‌توان نشانه‌های بیمار را در بستر الگوهای تبادلی خانواده شناخت، اینکه تغییر در ساخت خانواده باید پیش از افول نشانه‌ها صورت گیرند و اینکه درمانگر در تغییر ساختار باید نقش رهبر را به عهده بگیرد، تا دو دهه تاثیر زیادی بر روش کار بسیاری از خانواده‌های درمانگران داشته است. سالوادور مینوچین (1921) که از سال 1967 به ریاست کلینیک راهنمایی کودکان فیلادلفیا منصوب شد، 15 سال تلاش کرد تا روش کار این کلینیک را از بازی‌درمانی کلاسیک به درمان سیستمی تغییر دهد. با وجود مخالفت‌هایی که بین اعضای کلینیک در مورد روش جدید وی پیش آمد اما او بالاخره توانست.