خاستگاه نظری میدان نقش جهان

Authors

  • حشمت اله متدین دکتری تخصصی تاریخ معماری، استادیار دانشکده معماری منظر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
  • نرگس آقابزرگ .کارشناس ارشد معماری منظر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، نویسنده‌ مسئول
Abstract:

امروزه شهرهای ما بیش از هر چیز نیازمند فضاهای جمعی هستند. میدان‌ها از دیرباز در بافت شهر به عنوان یک فضای جمعی ایفای نقش می‌کرده‌اند. وجود میدان ایرانی در شهر ایرانی، ضرورتی انکار نشدنی است. ویژگی‌های میدان ایرانی را می‌توان در میدان‌های تاریخی ایران که در رأس آنها میدان نقش جهان قرار دارد، جستجو کرد. میدان نقش جهان به عنوان یک میدان حکومتی ایرانی و با دربرداشتن سه جزء اصلی شهر (اقتصاد، مذهب و حکومت) سعی در پیوند با مردم دارد. یافتن خاستگاه نظری ویژگی‌های میدان نقش جهان می‌تواند به یافتن اصول طراحی یک میدان حکومتی بیانجامد. مقاله حاضر با مقایسه ویژگی‌های میدان نقش جهان با بناهای مشابه توانسته تا حدودی به خاستگاه نظری ویژگی‌های آن نزدیک شده و الگویی برای طراحی یک میدان ایرانی ارایه دهد. مقایسه ویژگی‌های میدان نقش جهان با میادین پیشین صفوی و مقبره شیخ صفی در قالب ویژگی‌های مشترکشان صورت گرفته است. این ویژگی‌ها از متون تاریخی استخراج و سعی شده به ویژگی‌های اصیل آنها نزدیک‌تر باشد. با طبقه‌بندی و تحلیل و بررسی ویژگی این بناها، معنا و خاستگاه نظری آنها استنباط شده است. سپس با تأکید بر بدیع بودن میدان نقش جهان در زمان خود به ویژگی‌های خاص و ترکیبی آن پرداخته می‌شود. میدان نقش جهان ترکیبی نو از میادین پیشین صفوی، مقبره شیخ صفی و به طور کلی معماری ایران بوده است. در آخر و پس از شناخت معنایی میدان نقش جهان، راهبردهایی برای طراحی میدان حکومتی ایرانی ارایه شده است. راهبردهایی چون استفاده از هندسه ایرانی، محصوریت، استفاده از عناصر باغ ایرانی، احیای سنت نقاره‌خوانی، دادن نقش مذهبی، تجاری و نمایشی به میدان بایستی در طراحی میدان حکومتی ایرانی مدّ نظر قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

میدان نقش جهان صنایع دستى و مدیریت

از زمان احداث میدان نقش جهان، تاکنون اهمیت این میدان به دلیل وجود ابنیه تاریخى و بازارهاى سنتى اطراف آن رو به تزاید بوده است و کمتر کسى است که آرزوى دیدن میدان نقش جهان را نداشته باشد و یا از دیدن آن لذت نبرده باشد. پس چه نیکو و پسندیده است که از این‏ پتانسیل جاذب گردشگر، یک استفاده بهینه اقتصادى هم بشود تا هم با رونق بازار صنایع دستى و جذب جوانان به این مشاغل، آنها را از رنج بیکارى برهانیم و ه...

full text

پدیدارشناسی تجربۀ زیباشناختی مکان: مطالعة موردی میدان نقش جهان

مفهوم زیبایی یکی از مناقشه­­برانگیزترین مفاهیم فلسفی در تاریخ اندیشه است. فیلسوفان بسیاری کوشیده‌اند این مفهوم را تعریف و صورت­بندی کنند. در این پژوهش به دنبال مفهوم زیبایی و تجربۀ زیباشناختی بودیم اما نمی­خواستیم صرفا آن را از لا­به­لای متون فیلسوفان استخراج کنیم بلکه کوشیدیم به مفهوم زیبایی از خلال تجربۀ زیستۀ انسان­ها دست یابیم. برای چنین پژوهشی، مکان و معماری را انتخاب کردیم تا افراد ادراک ...

full text

کاربرد رنگ در منظر میدان امام(نقش جهان) اصفهان با رویکردبهره گیری در میدان های امروز

فرم بناها، فضاها و ترکیب‌های رنگی به‌کاررفته در آن‌ها از نخستین عناصری است که هنگام ورود به یک شهر جلب نظر می‌نمایند. چگونگی استفاده از رنگ‌ها در شهر به عوامل زمینه‌ای مختلف همچون اقلیم، پیشینه تاریخی، فرهنگ محلی و مانند آن‌ها بستگی دارد. درگذشته، تا پیش از تحولات گسترده تکنولوژی در سده اخیر، کالبد شهر ایرانی- اسلامی، تجلی روح ساکنان و سازگار با طبیعت پیرامون خود بوده است. ترکیب دلنشین و هماهنگ...

full text

ارزیابی مؤلفه های مؤثر در نقش انگیزی و آسایش صوتی افراد در میدان نقش جهان اصفهان

امروزه افزایش و تعدد منابع صوتی مانند صدای ناشی از ترافیک، فعالیت‌های انسانی و صداهای مزاحم، منظر صوتی ناخوشایندی را ایجاد کرده است به‌طوری که ادراک ذهنی صوتی مغشوشی را در شهروندان ایجاد می‌کند. میدان نقش جهان اصفهان به‌عنوان یک فضای شهری از این امر مستثنی نیست و پتانسیل‌های شنیداری بسیاری در آن شنیده می‌شود که ممکن است ادراک ناخوشایندی را از منظر صوتی میدان در بازدیدکنندگان ایجاد کند. هدف پژوه...

full text

واکاوی نقش هنرهای عمومی در موفقیت فضای شهری میدان نقش جهان اصفهان

در رابطه با میدان نقش جهان به عنوان یکی از فضاهای شهری پژوهش‌های گوناگونی صورت پذیرفته، اما آنچه در این پژوهش مورد توجه و بررسی خاص قرار گرفته است، شناسایی نقش هنرهای عمومی در موفقیت این فضای شهری است. در ابتدا معرفی انواع هنرهای عمومی از یک سو و شناسایی عوامل زمینه ساز موفقیت فضاهای شهری از سوی دیگر و نحوه ارتباط این دو با یکدیگر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و بدین ترتیب نقش مثبت به‌کارگیری هن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 33

pages  23- 40

publication date 2015-06-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023