حکمت خسروانی در مرصاد العباد

author

Abstract:

تصوف اسلامی در ایران در حالی که از آموزه‌ها و دستورات اسلام ریشه گرفته بود در زمین فرهنگی ایران رشد کرد و تحت نفوذ اندیشه‌های ایرانی قرار گرفت. این اندیشه‌ها نظریه‌ها، شیوه‌های سلوک، آداب و رسوم صوفیان گرایش‌های مختلف را تحت تأثیر قرار داد و سبب پیدایش دیدگاه‌های گوناگون عرفانی شد. شهاب‌الدین سهروردی در حکمةالاشراق سیر حکمت و فلسفه را در ایران باستان تا زمان خود توضیح می‌دهد و عارفانی مانند: بایزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی و ابوالعباس قصاب آملی را ادامه دهندگان این حکمت می‌نامد. وی با بهره‌گیری از دیدگاه‌های پهلویون باورهای خود را درباره نور و ظلمت با نام حکمت اشراق پایه‌گذاری می‌کند. این دیدگاه‌ها پس از سهروردی در آثار عارفان دیگری ادامه می‌یابد. یکی از کسانی که در نگرش‌های خود تحت تأثیر اندیشه‌های ایرانی قرار گرفته است نجم‌الدین رازیست. وی در کتاب مرصادالعباد که از مهم‌ترین منابع عرفانی است به بیان دیدگاه‌های خود می‌پردازد. سخنان او درباره نور و ظلمت، سلوک طوایف، ارزش پادشاهان، جایگاه آتش و برخی موضوعات دیگر یادآور اندیشه‌های مزدایی است.این پژوهش که به روش استقرایی انجام گردیده در صدد پاسخ به این پرسش است که نجم‌الدین رازی به عنوان یکی از صاحب‌نظران عرفان اسلامی در دیدگاه‌های خود چه برداشت‌هایی از اندیشه‌های ایرانی داشته ‌است. با بررسی کامل مرصادالعباد و نیز آثار دیگر نجم‌الدین رازی آشکار گردید که وی مانند شیخ اشراق برای ارائه نگرش‌های خود از حکمت پهلویون بهره برده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جایگاه و نقش اسطوره‌ها در حکمت خسروانی؛ با تأکید بر حکمت اشراقی، شاهنامه و مرصاد العباد

حکمت خسروانی منشوری بی بدیل و میراثی عظیم از آموزه‌های ایران باستان است که گستره‌ای فراگیر از حکمت و فلسفه، شعر و ادبیات و حتی عرفان و تصوف را در یک قاب به نمایش می‌گذارد. این پژوهش بر آن است تا با مقایسه آرای سه اندیشمند بزرگ ایرانی فردوسی حکیم، شیخ اشراق و نجم الدین رازی به این پرسش بنیادین پاسخ دهد که اسطوره‌های جاودان حکمت خسروانی در اندیشه‌های شیخ اشراق،...

full text

پیوند سیاست با عرفان در مرصاد العباد نجم رازی

This study investigates Mersād al-‘Ebād and its contents on the policies of the rulers. Chapter five of this book on “various groups and their policies” deals with policies of different monarch and ministers of the time. It discusses issues such as the legitimacy of the monarchs, the position of kingdom in mysticism, special and ordinary kingdoms, and the superiority of monarchs over prophecy p...

full text

پیوند آیه ها و آرایه ها در مرصاد العباد

مرصاد العباد یکی از آثار با شکوه نثر فارسی در قرن هفتم است. دوره ای که ادب فارسی از حیث تأثیر پذیری از قرآن و حدیث و ادب عربی در اوج است. نویسنده کتاب، توانسته است با استفاده هنرمندانه از آیات قرآن و احادیث نبوی و بر اساس سه مرحله شریعت ، طریقت و حقیقت، مسیر سیر و سلوک عرفانی را ترسیم کند . در این مقاله تأثیر کلام وحی بر مرصاد العباد بررسی شده است . این جستار نشان می دهد که نجم الدین رازی ضمن ح...

full text

وحدت آفرینش؛ بن‌مایة حکمت خسروانی در منطق‌الطیر عطار

حکمت خسروانی فلسفه و عرفان ایران باستان است. در این پژوهش وحدت آفرینش به عنوان یکی از ویژگی­های مهم حکمت خسروانی، در منطق­الطیر عطار مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. مطابق نتایج، اگرچه شاعر تحت تاثیر قاعدة وحدت آفرینش و انسان­وارگی جهان در حکمت خسروانی بوده، اما بر­خلاف پیشینیان اسیر تمثیل اندام­وارگی جهان - که یک تمثیل فلسفی و تکراری است – نگردیده، بلکه به تمثیل تازه­ای در این حوزه دست یافته...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 14

pages  175- 200

publication date 2016-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023