حقوق شهروندی زنان در ایران عهد قاجار

author

  • هادی نوری عضو هیأت علمی گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم انسانی دانشگاه گیلان
Abstract:

مقاله حاضر درصدد است تا تصویر کلیت‌گرایانه از موقعیت اجتماعی زنان عهد قاجار را در یک خط سیر تاریخی قرار دهد و به این مسأله بپردازد که حقوق شهروندی زنان در عصر قاجار تا چه اندازه، تحت چه اشکال و با تبعیت از کدام منطق تحول تاریخی رنگ واقعیت به خود گرفته است؟ بر این اساس، از نظریه سه مرحله‌ای تحول تاریخی حقوق شهروندی مارشال برای هدف توصیف حقوق زنان بهره می‌گیرد. روش بررسی موضوع مطالعه موردی تاریخی است که در آن از روش اسنادی برای گردآوری اطلاعات و روش تطبیق الگو برای تحلیل اطلاعات استفاده می‌کند. نتایج حاکی از آن است که تحول حقوقی زنان در دوره قاجار عمدتاً در برخی شاخص‌های حقوق مدنی رخ داده است. هیچ‌کدام از دو شاخص حقوق سیاسی تحقق نیافت و حقوق اجتماعی تنها در شاخص آموزش شاهد تغییر ملموس بود. بدین‌ترتیب، زنان دوره قاجار تنها توانستند با کسب دستاوردهایی در زمینه آزادی‌های فردی تا مرحله نخست توالی تاریخی حقوق شهروندی پیش بروند و با ناکامی کامل در عرصه سیاسی به موفقیت‌های نخستین در حقوق اجتماعی دست یابند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پیوندهای گفتمان‌های ملی‌گرایی و حقوق شهروندی در عصر قاجار

اندیشه‌ی ناسیونالیسم یا ملی‌گرایی و مفهوم حقوق شهروندی از مفاهیم و مبانی اندیشه‌ی تجدد به شمار می‌آیند.پیدایش این دو گفتمان در اروپا تحت تأثیر زمینه‌های ذهنی، تحولات سیاسی و اجتماعی و انقلاب‌های دموکراتیک به ویژه انقلاب کبیر فرانسه بوده است.در ایران عصر قاجاریه به دنبال رشد اندیشه‌های نوخواهانه، مجالی نیز برای طرح مفاهیم جدید حقوقی از جمله مفهوم حقوق شهروندی فراهم شد.بررسی آثار اندیشه‌گران و نو...

full text

اصحاب فرمان‌نویسی در عهد قاجار

هدف: پژوهش حاضر، در پی مشخص کردن نقش افراد و مناصب حکومتی و دیوانی در نگارش و صدور فرمان‌های دورۀ قاجار است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش، با روش توصیفی و تحلیلی، بر اساس مطالعۀ کتاب‌های دست اول تاریخی، اسناد موجود، و بر پایۀ منابع کتابخانه‌ای و تجربیات عملی مولف نگاشته شده است. یافته‌ها و نتایج پژوهش: امر نگارش، تایید و اجرای مفاد فرمان، امری پیچیده و مستلزم دانستن اصول نگارشی مدون بود و در دی...

full text

بررسی تطبیقی جایگاه حقوق ‏شهروندی زنان در قانون ‏اساسی و منشور حقوق‏ شهروندی جمهوری اسلامی ایران

حقوق‏شهروندی‏زنان به‏عنوان یکی از اساسی‏ترین مفاهیم حقوقی، مجموعه‏ای از حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی است که زنان به‏واسطه­ی عضویت در جامعه و برقراری رابطه با دولت از آن بهره‏مند می‏شوند. در جمهوری اسلامی ایران این حقوق توسط قانون‏اساسی، منشور حقوق‏شهروندی و سایر قوانین و مقررات مورد حمایت قرار گرفته است. هدف این پژوهش بر مبنای نظریه‏ی حقوق‏شهروندی تی. اچ مارشال، بررسی تطبیقی جایگاه مفهوم حقوق‏شهر...

full text

بنیاد شهروندی در شهر فرنگ‌های ایران عهد سلوکیان

سقوط شاهنشاهی بزرگ هخامنشیان به دست اسکندرمقدونی و یاران او، پیامدهای متفاوت، اما تعیین کننده‌ای را در آن سرزمین بنیاد نهاد. از یک سو دوران کوتاه حکومت فاتح مقدونی (334- 323 ق.م) و آرمانهای ناتمام او برای ایجاد سرزمینی‌مشترک بین ایرانیان و مقدونیان با اهداف هلنیستی و از سویی دیگر، نبرد های خونین و طولانی جانشینان او برای تسلط بر سرزمینهای وسیع هخامنشیان، شرایطی را- بویژه در ایران باقیمانده از ع...

full text

کارکردهای سیاسی- اجتماعی حرمسرا در عهد قاجار

به منظور بررسی نقش سیاسی و اجتماعی زنان خاندان قاجار، مطالعه ی حرمسراهای این دوران اهمیت به سزایی خواهند داشت. موقعیت حرمسرا های دوره ی قاجار و کارکردهای سیاسی – اجتماعی آن، ضرورت تعمق در این نهاد را برای تبیین ساخت سیاسی دولت قاجاریه ایجاب می کند. برخی موضوعات، در محدوده ی کارکردهای حرم، اهمیت بیشتری خواهند داشت؛ از جمله: 1-روند ورود زنان به حرمسراهای شاهان قاجار چگونه بوده است؛ 2- زندگی آنان ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 1

pages  111- 143

publication date 2020-09-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023