حفاظت از محیط‌ زیست دریاهای بسته و نیمه بسته در خلال مخاصمات مسلحانه: بررسی موردی «خلیج فارس

دریاهای بسته و نیمه بسته در حقوق بین­الملل محیط زیست، از جایگاه ویژه­ای برخوردار هستند و در کنوانسیون 1973 از آنها تحت عنوان "مناطق ویژه" یاد شده است. هدف از مطالعه حاضر، تعریف رژیم خاص برای آن مناطق، در چارچوب موضوعات مختلف حقوق دریاها و حقوق محیط زیست است. از آنجایی­که خلیج فارس یک دریای نیمه بسته است و از جمله مناطقی است که از دهه 1970 سعی شده تا رژیم منطقه­ای برای آن با همکاری کشورهای منطقه تعریف گردد، در محور این مطالعه قرار دارد. لذا در چارچوب موضوع حاضر، گردآوری داده های عمدتاً کیفی تحقیق به روش اسنادی و با مراجعه و مطالعه متن مقررات و اسناد بین­المللی مرتبط و نیز آراء مراجع قضایی بین­ المللی و سرانجام تجزیه و تحلیل آنها به روش­های استدلالی، صورت گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می­دهد، اجرای قواعد ویژه و خاص این مناطق در چارچوبی که الزام بیشتری برای دولت­ ها ایجاد نماید یکی از دستاوردهای کنوانسیون های منطقه­ ای است که خلیج فارس نیز از دهه هفتاد قرن گذشته تا به حال از آن بی نصیب نمانده است. این ترتیبات در عین حال موجب همکاری نزدیک دولت­ های ساحلی نیز شده است. با این وجود، چالش‌های سیاسی یکی از مهمترین دلایل ناکامی‌های به‌وجود آمده است. بروز جنگ‌های متعدد در منطقه و تنش بالا‌ی سیاسی میان دولت‌های حاشیه خلیج فارس در بسیاری موارد رسیدن به اهداف مورد نظر کنوانسیون کویت را با دشواری روبرو کرده است.