حس تعلق به خوابگاه؛ مطالعه موردی دختران دانشگاه‌های دولتی شهر تهران

خوابگاه، عرصه‌ای نیمه‌عمومی است که در آن عده‌ای از همسالان درگیر تعاملات بین‌فرهنگی می‌شوند. این تعاملات می‌تواند تأثیر مثبت یا منفی‌ای بر زندگی فرد بگذارد و از او در برابر تصمیم‌گیری‌های زندگی اجتماعی‌اش، فردی مستقل یا منفعل بسازد. هدف اصلی این مقاله به‌تصویر کشیدن زندگی خوابگاهی است. پرسش ما این است که آیا دانشجویان دختر، به خوابگاه حس تعلق دارند؟ حس تعلق از این نظر اهمیت دارد که ازیک‌سو شرایط مناسب باعث ایجاد این حس می‌شود و از سوی دیگر، در صورت وجود حس تعلق به یک مکان، فرد برای بهبود وضعیت آن تلاش خواهد کرد. عوامل مهمی ازجمله امنیت، حریم خصوصی فرد، تعامل مثبت با دیگران مهم (هم‌اتاقی‌ها و مسئولان خوابگاه)، و قوانین، در شکل‌گیری حس تعلق مؤثر هستند. در این مقاله از طریق روش داستان زندگی با 60 دانشجوی دختر ساکن خوابگاه‌های دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، الزهرا، و شهید بهشتی در تمام مقاطع تحصیلی مصاحبه کرده‌ایم. عوامل انسانی، مکانی، و زمانی در شکل‌گیری حس تعلق در خوابگاه مؤثر هستند. عوامل مهمی ازجمله رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی، فرهنگ، و نوع جامعه‌پذیری افراد، سن، ویژگی‌های فردی مانند درون‌گرا و برون‌گرا بودن فرد و به میزان بسیار اندکی قومیت، بر شکل‌گیری این حس تأثیر می‌گذارند. همچنین، بررسی‌های ما نشان می‌دهد که به‌دلیل نداشتن حریم خصوصی، مشکل در ایجاد و برقراری ارتباط با مسئولان و هم‌اتاقی‌ها، و محدودیت‌های ناشی از قوانین خوابگاه، حس تعلق به خوابگاه در بسیاری از دانشجویان پایین است. در پایان، راهکارهایی برای بهبود شرایط زندگی در خوابگاه ارائه شده است.