حُسن ‌نیت در حقوق دادرسی

از اصول مشترک در نظام‌های حقوق دادرسی، اعم از دادرسی اداری یا قضایی (مدنی یا کیفری) در قلمرو حقوق داخلی و بین‌المللی، اصل حسن‌نیت است. از طریق این اصل دادرسی بیشتر رنگ اخلاق می‌گیرد. این ویژگی در دادرسی‌های اداری که یک طرف آن دولت به معنای عام است، جایگاه و جلوه خاص دارد. مفهوم حسن ‌نیت نامعین، پیچیده و دو گانه هست و در تشخیص حسن‌نیت نیز معیار متعدد حاکم است. در هر یک از معیارها، قاضی نقش محوری در ارزیابی حسن ‌نیت دارد. معیار تشخیص بر دو مبنای روانشناختی و رفتار استاندارد استوار است. حسن ‌نیت سه کارکرد مهم اصولی، اصلاحی و تکمیلی دارد. در قانون‌گذاری و نیز در رویه قضایی با تمسک به حسن نیت می‌توان از تدلیس، تقلب، تبانی و ... مشارکت‌کنندگان در دادرسی جلوگیری کرد؛ خلأ سکوت، تعارض و ابهام در قوانین را جبران کرد و بر رضایتمندی آنها افزود. بدون توجه به این قاعده، عیوب دادرسی افزایش می‌یابد و کارکرد مهم آیین دادرسی یعنی تضمین بخشی به حقوق ماهوی در خطر می‌افتد.