حافظ و نقد اجتماعی
Authors
Abstract:
یکی از علتهای دلنشینیِ غزلیات حافظ چندصدایی بودن آنهاست. غزلهایی که گرچه عرفانیاند، اجتماعی نیز هستند. غزلهای اجتماعی حافظ آمیخته با طنز، حدیث نفس و درد جامعهاند. در میان این آمیختگیِ نکات عرفانی و طنز، صدایی رسا شنیده می شود؛ صدایی که منتقدانه و زیرکانه بهنقد جامعه برخاسته است تا در هیاهوی ادعاهای مدعیان و ستمهای فرادستان، فریاد انسانیت سر دهد. در این نوشتار نگاه منتقدانۀ حافظ را در چهار عنوان بررسی و با شواهد مربوط تحلیل کردهایم: نقدهای حکومتی، نقد نهادها و مظاهر عقیدتی- اجتماعی، نقد رفتارهای اخلاقی- اجتماعی و نقد صفات شخصی. نتیجۀ تحقیق نشان میدهد که حافظ شاعری منتقد و نقّادی تیزبین است؛ نقدهای حافظ، نقدهایی درونیاند که بیش از آنکه جامعه را مسئول نواقص اجتماعی بداند، خود انسان را به ایجاد نقصهای اجتماعی متهم میکند؛ یعنی حافظ نقدهای اجتماعی خود را بیشتر به انسان و رفتار او ـ که نمود و نماد جامعۀ خود است ـ وارد میکند. او انسان را سازندۀ اجتماع خود میداند و به همین دلیل جامعه را ـ چه مثبت باشد و چه منفی ـ زاییدۀ نوع رفتار افراد همان جامعه میداند
similar resources
نقد و بررسی مدیحهسرایی حافظ
اشعار مدحی یکی از موارد محل نزاع در غزلیات حافظ است. برخی محققان، مدیحهگویی این شاعر را منکر شده و ابیات مدحی را افزودهی کاتبان شمردهاند. برخی نیز برای حفظ قداست شاعر، ابیات و غزلهای مدحی وی را تأویل و توجیه کردهاند. بررسی دیدگاههای محققان و تطبیق آن با غزلیات حافظ، نشان میدهد سبب اصلی دیدگاه انکاری یا تأویلی به غزلهای مدحی حافظ دو چیز است: تصور عدم انسجام در ساختار غزل و بیتوجهی به ...
full textنقد بلاغی و سبکی رباعیات حافظ
این مقاله درصدد است ویژگیهای بلاغی و سبکشناسی رباعیات حافظ را بررسی کند. این قالب ادبی، در دیوان حافظ، سهم عمده و بسزایی را به نسبت غزلیات ندارد، اما ازآنجاکه این شاعر پرآوازه، روح و عصارۀ تعدادی از درونیات و نفسانیات خود را به صورت این قالب دمیده، به جای خود درخور توجه است. با فرض صحت انتساب، سعی شدهاست رباعیات حافظ از دیدگاههایی چند همچون بررسی محتوا، تصویرسازی، صنایع ادبی، زیباییشناسی م...
full textمقایسه نقد های اجتماعی در آثار سعدی و دیوان حافظ
موضوع این پایان نامه مقایس? نقدهای اجتماعی در آثار سعدی و دیوان حافظ است. در آثاراین دو شاعر گاه با نقدهای اجتماعی روبرو می شویم که اگرچه جنب? تاریخی دارند، کاربردی نیز می-توانند بود. همچنین نگاه اجتماعیِ سعدیِ جهان دیده و پرتجربه از یک سو و نظرات ریز بینان? حافظ خلوت نشین و در عین حال تیز بین از سوی دیگر ما را به این انتخاب ترغیب نمود. جستجوی نقد اجتماعی در آثار سعدی و دیوان حافظ جز در بار? برخی...
ملاحظاتی در نقد کسروی بر غزلیات حافظ
هدف مقالۀ حاضر رویکردی است به کتاب «حافظ چه میگوید؟» نوشتۀ احمد کسروی، که در آن به اعتراض و انتقاد از شخصیت و شعر حافظ، زبان گشوده همۀ ستایشهایی که از حافظ شده مایۀ گمراهی ایرانیان دانسته و گفتههای حافظ را در هم و پریشان خوانده و با نوشتن این کتاب، به گفتۀ خود، کوشیده تا زحمت ایرانیان را کم کند و چارهای برای گمراهیشان بیندیشد. در این مقاله نگارنده با توجّه به مرقومات موجود در نقد کتاب مذکور...
full textMy Resources
Journal title
volume 7 issue 11
pages 187- 212
publication date 2017-08-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023