«حاجیآقا» نوشتۀ صادق هدایت، اثری فراسوی گفتمانهای سیاسی
Authors
Abstract:
صادق هدایت، رمان «حاجیآقا» (1324) را بر پایۀ رویدادهای تاریخیـ سیاسی اواخر حکومت رضاشاه و اوایل حکومت محمدرضاشاه، به فاصلۀ زمانی اندکی نسبت به آنها نوشته است. برای اینکه بدانیم این رمان با تأثیرپذیری از کدام گفتمان یا گفتمانهای سیاسی نوشته شدهاست، با بهرهگیری از روش تحلیل گفتمان انتقادی (بر پایۀ اندیشههای روث وداک، جیمز پُل جی و نورمن فرکلاف)، آن را بررسی کردهایم و دیدگاه نویسندهاش را نسبت به گفتمانهای سیاسی آن دوره کاویدهایم. میتوان این رمان را از نظر سیاسی، اثری فراگفتمانی، غیرگفتمانی یا غیرایدئولوژیک دانست که در آن، همۀ گفتمانهای سیاسی، مانند حکومت پادشاهی، ناسیونالیسم، فاشیسم، مدرنیسم، غربگرایی، سکولاریسم، سنتگرایی، دینگرایی، چپگرایی (مارکسیسم و کمونیسم)، لیبرالیسم، دموکراسی و مشروطهخواهی و غیره مورد نقد و خشم نویسنده واقع گردیدهاست. ایدئولوژیهای سیاسی برای تأمین منافع طرفداران و مبلّغان آنها بهکار گرفته میشوند. هدایت، دگرگونیهای تاریخی و سیاسی فراوانی را از دورۀ مشروطه تا روی کار آمدن رضاشاه و محمدرضاشاه، از سر گذراندهاست و رنگارنگی و گونهگونی سیاستمداران، حاکمان و سودجویان را دیدهاست. او این رویدادها را با طنزی خشمناک درآمیخته، رمانی سیاسی پدید آوردهاست. بدون آگاهی از رویدادها و جریانهای سیاسی دورۀ نویسنده و گرایشهای سیاسی او، شناخت درستی از رمان بهدست نمیآید.
similar resources
صادق چوبک، فراسوی ناتورالیسم
طبقه بندی نویسنده ای ایرانی در یک مکتب ادبی امری رایج نزد منتقدین است. صادق چوبک اغلب با برچسب ناتورالیست معرفی می شود، زیرا بین آثار او و آثارنویسندگان ناتورالیست شباهت هایی وجود دارد . این شباهت ها عبارتند از : به کارگیری شخصیتهایی از طبقات پست جامعه ، موضوعاتی چون فقر و فساد و زبان گفتاری. حال این سؤال مطرح می شود که آیا هر نویسنده ای با داشتن چنین ویژگیهایی ناتورالیست...
full textنقد مکتبی داستانهای صادق هدایت
داستانهای صادق هدایت به مثابهی منشوری است که از زوایای مختلف قابل بحث و بررسی است .در آثار هدایت رگههایی از اندیشههای رئالیستی، ناتورالیستی و گاه سورآلیستی قابل مشاهده است. لذا به برخی از اندیشههای «ناتورالیستی» صادق هدایت خواهیم پرداخت. ناتورالیسم، نهضتی ادبی است که شکل افراطی واقعگرایی (Real) شمرده میشود. این مکتب در ادبّیات، نظریهای است که کردار، گرایش و اندیشه را زاییدهی غرایز و امی...
full textنقد شخصیت در آثار داستانی صادق هدایت
چکیده شخصیتهای داستانی از طریق انتساب خصیصههای فردی، اجتماعی، سیاسی و ... در یک متن معرفی میشوند و در جریان کنشها و واکنشها، بازتاب دهندۀ افکار، آمال و ناگفتههای درونی خود، خالق اثر و ویژگیهای محیطی هستند. هدف از مقالۀ حاضر، تحلیل ساختار شخصیت و امکانات محیطی در ایجاد و شکلگیری شخصیتهای داستانی در آثار داستانی «صادق هدایت» است. حضور شخصیتهای تیپیک «هدایت» در محیط داستانهایش به رکود...
full textبازتاب جلوههای معناباختگی در آثار صادق هدایت
تحت تأثیر رواج اندیشههای پوچگرایی متأثر از وقایع و تحولات فلسفی، علمی، تاریخی و اجتماعی عصر مدرن، در ادبیات قرن بیستم، سبکی با عنوان ادبیات معنا باخته (Absurd literature ) پدید آمد که با تأکید بر فقدان منطق در طبیعت و انزوای انسان در جهانی فاقد معنا و ارزش، به بیان اندیشههایی همچون بیهدفی و پوچی، بیایمانی، از خودبیگانگی، بیهویتی، تنهایی، مرگاندیشی و... در زندگی انسان عصر مدرن میپرداخت....
full textبررسی دیدگاه سیاسی و اجتماعی صادق هدایت در آثارش
صادق هدایت یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان معاصر، بر جریان داستان نویسی در ایران است. او جامعه ی ایران را با ظرافت به تصویر کشیده است. نگاه غالباً انتقادی او وادارش می کند که عمدتاً معایب و کاستی های جامعه مان را مورد بررسی قرار دهد، کاستی هایی که در زمینه های گوناگون، چه سیاست و چه خود مردم وجود داشت. دید غالباً رئالیستی او باعث می شود انعکاس وقایع اجتماع هدایت، در آثارش کاملاً مشهود باشد. عنصر مهم...
15 صفحه اولMy Resources
Journal title
volume 8 issue 2
pages 195- 214
publication date 2020-01-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023