جهان‌بینی عرفانی در اشعار عفیف‌الدین تلمسانی

Authors

  • مسبوق, مهدی
  • کریمی بروجنی, مدینه
Abstract:

عفیف­الدین تلمسانی از شاعران و عارفان تازی سدۀ هفتم هجری است که برگ زرینی از مفاهیم بلند عرفانی را به دفتر منظوم مکتب عرفانی افزوده و در پیشبرد این فرهنگ عالی در ادبیات عربی و اسلامی سهم به­سزایی داشته است. پژوهش پیش‌رو که با روش تحلیل محتوا سامان یافته است کوشیده بن­مایه­های عرفانی را در اشعار عفیف­الدین تلمسانی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. برایند پژوهش نشان می‌دهد که جهان­بینی عرفانی عفیف­الدین در مباحث وحدت وجود، مدح و ستایش پیامبر(ص) به عنوان واسطۀ آفرینش هستی و شور و عشق الهی تبلور یافته است. او علاوه‌بر آموزه­های عرفانی کوشیده سلوک عملی را در قالب مرگ ارادی، فنا و بقا، تجرید، تحلی و تخلی نمایان کند و سالک راه حقیقت را به مقصد نهایی رهنمون نماید. پیام اصلی عفیف­الدین بر محور جهان­بینی توحیدی استوار است که با تزکیۀ درونی کسب می‎شود. او تجربۀ درونی خود را با بهره­گیری از شعر تغزّلی و خمریّه بیان نموده و فضایی ترکیبی از عشق زمینی و آسمانی ترسیم کرده است. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سیری در مضامینِ عرفانی اشعار صائب

صائب از شاعران نامدارِ دورۀ صفوی است که با وجودِ نابسامانی اوضاعِ عرفان اسلامی، شعرِ وی افزون بر درون‌مایه‌های ادبی، اخلاقی، اجتماعی و حکمی، مضامین بلند عرفانی دارد و به دلیل کمبود تحقیق در این زمینه، هنوز سزاوار بررسی است.هدف از تحقیق حاضر، ارائۀ مضامینِ عرفانی در شعر صائب است. به همین منظور، ابتدا به ذکر مقامات، احوال و هفت وادی معرفت در شعر او پرداخته و گفته‌ایم که وی، بیشتر در حالِ «محبّت» سیر می‌...

full text

مبانی عرفانی در دیوان اشعار فیض کاشانی

فیض کاشانی از اعاظم فقها، حکما، مفسّران و صاحب نظران اسلامی است. او علاوه بر مقام علمی و فلسفی و عرفانی، از ذوق شاعری نیز بهره داشته است. در عرفان بیشترتحت تأثیر افکار محیی‌الدّین عربی و در فلسفه تحت تأثیر ملّا صدرا و در اخلاق از مشرب امام محمّد غزّالی تأثیر پذیرفته است. این گفتار به بررسی اجمالی شعر و مبانی عرفانی او در دیوان اشعارش ‌پرداخته است.

full text

سلوک عرفانی در اشعار فارسی چَندَربَهان بَرَهمَن

چَندربَهان برهمن در سال 1023 هـ ق در لاهور به‌دنیا آمد. همنشینی با داراشکوه او را در جهت تعالی اخلاقی و عرفان و تصوف سوق داد؛ تا جایی که دیوان اشعارش سرشار از عبارت‌ها و اصطلاح‌های تصوف، و کتاب چهارچمن او نیز مملو از مطالب و اصطلاحات عرفانی و عشق به خداوند و بی‌توجهی به تعلقات دنیوی است. برهمن پس از درگذشت داراشکوه، از دهلی به بَنارَس رفت و در سال 1072هـ ق به دیار باقی شتافت. آثاری مثل چهارچمن، گلد...

full text

متناقض‌نمایی در اشعار عرفانی امام خمینی (ره)

پارادوکس یا متناقض­نما، یکی از شیوه­های آشنایی­زدایی است. متناقض­نمایی از ویژگی­های شعر فارسی به شمار می­رود که در اشعار عرفانی، از جمله غزلیات عرفانی دیوان اشعار امام خمینی (ره) نیز جایگاهی ویژه دارد. در کنار استدلال­های برهانی و منطقی­ای که در شخصیّت امام برجسته است، با بررسی دیوان اشعار ایشان بُعد دیگری از ابعاد برجستۀ شخصیّتشان آشکار می­شود. حضرت امام (ره) در مقام یک عارف، برای بیان تجربه­های ...

full text

سلوک عرفانی در اشعار فارسی چَندَربَهان بَرَهمَن

چَندربَهان برهمن در سال 1023 هـ ق در لاهور به دنیا آمد. همنشینی با داراشکوه او را در جهت تعالی اخلاقی و عرفان و تصوف سوق داد؛ تا جایی که دیوان اشعارش سرشار از عبارت ها و اصطلاح های تصوف، و کتاب چهارچمن او نیز مملو از مطالب و اصطلاحات عرفانی و عشق به خداوند و بی توجهی به تعلقات دنیوی است. برهمن پس از درگذشت داراشکوه، از دهلی به بَنارَس رفت و در سال 1072هـ ق به دیار باقی شتافت. آثاری مثل چهارچمن، گلد...

full text

سیری در مضامینِ عرفانی اشعار صائب

صائب از شاعران نامدارِ دورۀ صفوی است که با وجود نابسامانی اوضاعِ عرفان اسلامی، شعرِ وی افزون بر درون مایه های ادبی، اخلاقی، اجتماعی و حکمی، مضامین بلند عرفانی دارد و به دلیل کمبود تحقیق در این زمینه، هنوز سزاوار بررسی است.هدف از تحقیق حاضر، ارائۀ مضامینِ عرفانی در شعر صائب است. به همین منظور، ابتدا به ذکر مقامات، احوال و هفت وادی معرفت در شعر او پرداخته و گفته ایم که وی، بیشتر در حالِ «محبّت» سیر می ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 0  issue 16

pages  187- 204

publication date 2017-09

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023