جنبه‏ های برﺟﺴﺘﮥ سبکی در موسیقی شعر ناصرخسرو

Authors

  • مرتضی محسنی دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران
Abstract:

برای کسی که اندک اطّلاعِ سبک‏شناختی از ادوار شعر فارسی دارد، مسلّم است که قصاید ناصرخسرو هم از نظر فنّی و هم از لحاظ محتوایی به‏کلی با قصاید سایر شاعران قرن پنجم هجری متفاوت است. این تفاوت حتی در حوزه‏هایی از شعر او به چشم می‏خورد که شاعر برای ایجاد تنوّع و نوآوری با محدودیّت روبه‏روست. در این مقاله، سعی شده است از طریق مقایسة قصاید ناصرخسرو با سه تن از معروف‏ترین معاصرانش (عنصری، فرخی و منوچهری) در سه حوزﮤ بیرونی، کناری و درونی موسیقی شعر، برجسته‏ترین ویژگی‏های سبکی شعر او تعیین و تبیین شود. حاصل این بررسی مشخص می‏کند که استفادﮤ ناصرخسرو از اوزان کم‏کاربرد و وجود سکته در وزن شعر، از مهم‏ترین موارد سبک‏ساز در بخش موسیقی بیرونی شعر اوست. همچنین کاربرد ردیف‏های غیرفعلی و نیز بسامد بالای جناس و استفاده از آن به‏ عنوان محور طنز و انتقاد، به‏ترتیب از برجسته‏ترین موارد تمایز سبکی شعر ناصرخسرو در حوزه‏های موسیقی کناری و درونی محسوب می‏شوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ویژگی‎های برجستۀ سبکی دیوان مَکین دهلوی

از وقتی که گویندگان فارسی زبان ایرانی رو به سرزمین هند آوردند و در آن­جا با اقبال و توفیق همراه شدند، کتابخانه­های آن سرزمین به‎ویژه «کتب‎خانه» امیران گورکانی، از آثار نظم و نثر صاحب­قلمان ایرانی انباشته‎شد، زبان فارسی قدر دید و بر صدر نشست. در اقصی نقاط هند، فارسی، زبان رسمی شد و نسلی از هندیان به‎وجود آمدند که هم به زبان هندی هم به زبان فارسی شعر سرودند. شاعرانی چون: عبدالقادر بیدل دهلوی و می...

full text

بررسی ویژگی‎های برجستۀ سبکی دیوان مَکین دهلوی

از وقتی که گویندگان فارسی زبان ایرانی رو به سرزمین هند آوردند و در آن­جا با اقبال و توفیق همراه شدند، کتابخانه­های آن سرزمین به‎ویژه «کتب‎خانه» امیران گورکانی، از آثار نظم و نثر صاحب­قلمان ایرانی انباشته‎شد، زبان فارسی قدر دید و بر صدر نشست. در اقصی نقاط هند، فارسی، زبان رسمی شد و نسلی از هندیان به‎وجود آمدند که هم به زبان هندی هم به زبان فارسی شعر سرودند. شاعرانی چون: عبدالقادر بیدل دهلوی و می...

full text

جنبه های بلاغی در شعر اخوان ثالث

در این مقاله به کاربرد بیان (مجاز ـ تشبیه ـ استعاره ـ کنایه) بدیع (لفظی و معنوی) و عروض (وزن و بحر) در اشعار اخوان ثالث پرداخته شده است که نشان می‌دهد هر یک از حوزه‌های شعری اخوان تا چه اندازه از آرایه‌های بیانی و بدیعی و عروض سنتی و کهن سود برده است. آنچه مسلم است بیشتر آرایه‌های به کار رفته در آثار اخوان آرایه‌های بیانی است و بعد بدیع لفظی و معنوی و سپس عروض. اخوان در حوزۀ عروض سنتی از اوزان ...

full text

بررسی جنبه های حماسی در شعر نیما

داستان‌ها و اشعار مبتنی بر توصیف اعمال پهلوانی و بزرگی‌ها و افتخارات قومی را در تعریفی سنتی، حماسه می‌گویند. اما این تعریف در دوره‌ی معاصر تطور یافته و به‌ویژه در شعر، بسیار متفاوت و گسترده‌تر شده‌است؛ زیرا با ایجاد دگرگونی‌های نوین در عرصه‌ی جوامع بشری و تحت‌تاثیر قرارگرفتن تدریجی جوامع سنتی، تحولی در نوع نگرش به همه‌ی مقولات زندگی بشری ایجاد شده و مبانی ادبیات حماسی نیز مانند سایر مقوله‌های ع...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 1

pages  91- 108

publication date 2017-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023