جنبه‌های تعلیمی مثنوی حدیقه سنایی

Authors

  • مریم حیدری دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
Abstract:

عرفان همواره در رونق و شکوفایی ادبیات تعلیمی نقشی اساسی داشته است. فرهنگ کناره­گیری از دنیا، توجه به ناپایداری و گذرا بودن دنیا و شادی و غم­های آن، دوری از رذائل اخلاقی و پرداختن به فضائل از جمله مسائل مشترک عرفان و ادبیات تعلیمی است. مثنوی حدیقة الحقیقه نخستین منظومة عرفانی است که با هدف تعلیم مباحث عرفانی، دینی و اخلاقی سروده شده است و سنایی اولین شاعری است که از حکایت و تمثیل برای تعلیم مسائل اخلاقی و عرفانی کمک گرفته و در این زمینه سرمشق شاعران بعد از خود قرار می­گیرد. این مقاله بر آن است که جنبه­های مختلف مفاهیم تعلیمی و اخلاقی را در حدیقة سنایی بررسی کند و نقش برجستة حکایت­ها و تمثیل­های این منظومه را در بیان این مفاهیم نشان دهد.

similar resources

بررسی مباحث تعلیمی سنایی در مثنوی تحریمه‌القلم

 سنایی، شاعر، عارف و حکیم بزرگ در خلال آثار متنوّع خود از مثنوی گرفته تا دیوان قصاید و غزلیات و قطعات به بیان وشرح مضامینی از پند واندرز گرفته تا سلوک وعرفان واخلاق وقلندریات پرداخته است. سنایی در مثنوی کوتاه تحریمه­القلم خود نیز پس از توصیف مختصری از قلم و تمجید و ستایش از آن به شرح و تبیین بعضی از مضامین مورد نظرش از مباحث اخلاقی گرفته تا عرفانی پرداخته است. وی در این مثنوی قلم را بازتاب دهنده...

full text

دیدگاه حکیم سنایی(حدیقه) و مولانا (مثنوی) در باب شرور

در این نوشتار، ضمن بررسی دیدگاه معتزله و اشاعره و امامیه و بعضی فلاسفه درباره شرور، اندیشه‌های مولانا و سنایی کاویده و نموده می شود که آنان با توجه به ذهنیت نسبیت گرای خود به این موضوع پرداخته اصل «همبستگی و انداموارگی» و «کلیت نظام جهان» و «اجتماع اضداد» را در سمت و سوی «سودمندی ناملایمات و حکمت الهی» در وجود آن ها مطرح و سرانجام، ضمن موجّه دانستن نزاع‌های کلامی و فلسفی، راه حل نهایی مشکلات و ا...

full text

دیدگاه حکیم سنایی(حدیقه) و مولانا (مثنوی) در باب شرور

در این نوشتار، ضمن بررسی دیدگاه معتزله و اشاعره و امامیه و بعضی فلاسفه درباره شرور، اندیشه های مولانا و سنایی کاویده و نموده می شود که آنان با توجه به ذهنیت نسبیت گرای خود به این موضوع پرداخته اصل «همبستگی و انداموارگی» و «کلیت نظام جهان» و «اجتماع اضداد» را در سمت و سوی «سودمندی ناملایمات و حکمت الهی» در وجود آن ها مطرح و سرانجام، ضمن موجّه دانستن نزاع های کلامی و فلسفی، راه حل نهایی مشکلات و ا...

full text

بررسی رمز و نماد در حدیقه سنایی

بی‌شک برای دریافت حقیقت هر اثری، دانستن و دریافت روش شاعر یا نویسنده‌ی آن در هر عصر و دوره‌ای لازم و ضروری است. از این میان آثار عرفانی و صوفیانه ضمن این‌که از این قاعده مستثنی نیستند بلکه بیشتر به روش شناسایی نیاز دارند.یکی از مباحث عمده در آثار عرفانی و صوفیانه مبحث رمز (سمبل) و یا نماد و شناخت دقیق و همه‌جانبه‌ی آن می‌باشد. شعرا و عرفای ایرانی با بهره‌گیری از رمز و زبان سمبلیک موفق به خلق آث...

full text

جایگاه علم و دانش در حدیقه سنایی

پیامبر بزرگوار اسلام می فرماید : اطلبوا العلم من المهد الی اللّحد، یا اطلبوا العلم ولوالصین .حضرت علی خود را بنده کسی می داند که به او کلمه ای بیاموزد و خداوند در قرآن خطاب به رسول گـرامـیخویش می فرماید : قل رب زدنی علماً ( بگو، خدایا بر علمم بیفزا ).نمونه هایی از این دست در آیات، احادیث و سخنان بزرگان دین فراوان دیده می شود که نشان دهنده ارزشو جایگاه علم و دانش و عالمان و دانشمندان در آموزه های ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 15

pages  1- 24

publication date 2012-11-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023