جلوه‌های هنری در تزیینات کاشی‌کاری مدرسة خان شیراز

Authors

  • الناز قرائتی دانش آموخته کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان
  • حسین پورنادری استادیار گروه معماری وشهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
  • سید هاشم حسینی دانشیار گروه باستان شناسی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
Abstract:

چکیده: مدرسة خان شیراز یکی از مهم‌ترین مدارس دورة صفوی است که از نظر معماری و تزیینات معماری، خصوصا کاشی‌کاری حائز اهمیت است. یکی از خصوصیات بارز در تزیینات کاشی‌کاری این بنا، وجود نقوش متفاوت با سبک‌های مختلف است. با توجه به تاریخ ساخت بنای این مدرسه و تنوع در نقوش و رنگ‌های استفاده شده در تزیینات کاشی‌کاری آن، این سوال مطرح می‌شود که آیا این تزیینات مربوط به دورة صفوی هستند و یا در دوره‌های بعد به بنا الحاق شده‌اند؟ همچنین ویژگی‌های نقوش موجود در تزیینات کاشی‌کاری این بنا با کدام بناها همخوانی دارد؟ هدف اصلی این پژوهش معرفی، طبقه‌بندی و بررسی نقوش واقع در تزیینات کاشی‌کاری مدرسة خان شیراز است. رویکرد این پژوهش توصیفی، تطبیقی است و اطلاعات به شیوة میدانی و کتابخانه‌ای گردآوری شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد بیشترین حجم از تزیینات معماری مدرسة خان شیراز متشکل از کاشی‌های هفت‌رنگ قاجاری و معاصر با نقوش گیاهی، حیوانی، هندسی و کتیبه‌ است که به مرور زمان جایگزین تزیینات دورة صفوی در این بنا شده‌اند. حجم اندک تزیینات باقی‌مانده از دورة صفوی نیز به دلیل هم‌زمانی ساخت مدرسة خان با بنا‌های مهمی چون مسجد شیخ لطف الله و مسجد امام اصفهان، تأثیراتی را از این بناها، خصوصا مسجد شیخ لطف الله پذیرفته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تزیینات معماری در حوضخانه خانه دُخانچی شیراز

خانه دخانچی یکی از خانه های اعیانی شیراز در دوره قاجار بوده است. از ویژگی های بارز این خانه وجود حوضخانه است.حوضخانه فضایی با کاربری متنوع در معماری ایران است. در حوضخانه خانه دخانچی نمونه هایی ک منظیر از تزیینات کاشی کاریو نقاشی روی سقف دیده می شود. بررسی این ویژگی های تزیینی و مقایسه آ نها با سایر تزیینات موجود در این خانه موضوعاصلی مقاله پیش روست. بدین منظور شیوه اجرایی تزیینات و شناخت نقشما...

full text

شناسایی مواد و رنگ‌های به‌کاررفته در تزیینات کاشیکاری معرق بنای تاریخی مصلای مشهد

The Mashhad Musalla is one of the largest and most beautiful historic musallas in Iran. Mashhad Musalla has been built during the Safavid Empire, ordered by Suleiman I. Tile's inscription on the Iwan of Musalla gateway gives the date of the end of construction, in the year 1087 AH. This monument is located at the east of Mashhad. The building has a high porch and two porticoes on both sides. Mu...

full text

بررسی و تحلیل تزیینات معماری در «مجموعه گنجعلی¬خان»شاهکاری از هنر عصر صفوی در کرمان

مجموعه گنجعلی¬خان در کرمان که از زیباترین نمونه های معماری و تزئینات عصر صفوی در ایران می‌باشد، شامل میدان وسیعی است که به سرای گنجعلی¬خان مشهور است. بناهایی مانند کاروانسرا، مسجد، حمام، آب انبار و ضراب¬خانه در چهارگوشه میدان قرار دارند و گرداگرد میدان را بازار احاطه کرده است. هریک از بخش¬های این مجموعه به نوبه خود اثری ارزشمند از معماری و انواع تزیینات دوره صفوی را به نمایش گذاشته است. کاروانس...

full text

کتیبه‌نگاری الوان: ویژگی‌های تاریخی و هنری کتیبۀ سردر مدرسۀ خان

مدرسة خان از معدود بناهای موجود از دوران صفویه در شیراز است. این مدرسه، که به‌همت الله‌وردی‌خان و برای فراهم‌ساختن زمینۀ تدریس ملاصدرا بنا شده بود، از زمان ساخت تاکنون بارها و به علل مختلف آسیب دیده و در نوبت‌های متوالی نوسازی و مرمت شده است. اقدامات حاج میرزا علی‌اکبرخان قوام‌الملک در فاصلۀ تاریخی 1276-1279ق ازجمله مهم‌ترین تعمیرات این مدرسه در دورة قاجار بوده است و کتیبة سردر غربی به‌نوعی گزا...

full text

مطالعه تأثیر دو فرهنگ هنری هلنی و ایرانی در شکل و تزیینات ریتون‌های اشکانی

ظروفی را که جانورسان بوده و دارای روزنه ورود و خروج مایع باشند تحت عنوان ریتون طبقه‌بندی می‌کنند. ریتون‌ها ظروف آشامیدنی هستند که در هنر ایران بسیار به چشم می‌خورند. موجودات مورد استفاده در ساخت این ریتون‌ها شامل انواع حیوانات واقعی و تخیلی می‌شود. در دوره اشکانی با توجه به گستردگی قلمرو اشکانیان می‌توان شیوه‌ها و سبک‌های متفاوتی را در ساخت این ریتون‌ها تأثیرگذار دانست. تنوع سبکی موجود در شکل و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 3

pages  53- 64

publication date 2018-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023