جستاری در شناخت نوع ادبی دستورنامه و آثار آن
author
Abstract:
در خصوص بزرگان تاریخ نظیر شاهان، وزرا، رجال سیاسی، ادبا، فقها، علما و... از دیرباز تا کنون آثار مستقلی تدوین و تصنیف شده و بعضاً نیز در مطاوی آثارتاریخی و کتابشناسی بدانها پرداخته شده است. از زمرة این قبیل آثار باید از کتبی نام برد که به طبقة دستوران (صدوران یا وزراء) پرداختهاند و میتوان آنها را در یکی از اقسام نثر فارسی مسمّی به دستورنامهها طبقهبندی کرد. مقصود از این نوع خاص، آثاریاند که یا بهمثابة کتب تاریخ عمومی از پیشازاسلام تا عصر مولّف را از منظر شناخت وزرا بررسیده و یا اینکه اختصاصاً یکی از ادوار تاریخی را مطمح نظر قرار دادهاند. پیشینة اینگونه آثار به پس از اسلام برمیگردد. در ادبیّات عرب کتبی نظیر الوزراء و الکتّاب الجهشیاری و تاریخ فخری ابن الطقطقی داعیهدار این قسم ادبی به شمار میروند. در ادبیّات فارسی نیز نگارش دستورنامهها از قرن ششم متداول شده و تا سدههای اخیر ادامه یافته است. برخی از این قبیل آثار عبارتاند از: تاریخالوزراء نجمالدین قمی، نسائمالاسحار ناصرالدین منشی کرمانی، آثارالوزراء عقیلی و... . دستورنامهها از جهات تاریخی، اجتماعی، سیاسی و ادبی از اهمیّت بسزایی برخوردارند. تعدادی از آثار این نوع ادبی تصحیح و طبع شده و برخی هنوز در کسوت نسخ خطّی و چاپ سنگی باقی ماندهاند. نگارنده در این نوشتار کوشیده ضمن احصاء دستورنامههای فارسی به بررسی و بیان خصایص این دسته آثار از منظر ساختاری، محتوایی بپردازد.
similar resources
جستاری حقوقی در قراردادهای هنرمندان اجراکننده آثار ادبی و هنری؛ با تأکید بر مطالعه تطبیقی
اجراکنندگان آثار ادبی و هنری (ازجمله بازیگران و خوانندگان)، مانند هر مالک فکری دیگری حق بهرهبرداری از اجرای هنری خود را دارند. آنها میتوانند شخصاً از این حق بهرهبرداری کنند یا از طریق قرارداد، اجازه بهرهبرداری آن را به دیگری اعطا نمایند یا اساساً حقوق خود را به دیگری انتقال دهند. قراردادهای مذکور معمولاً با مسائل حقوقی مانند مشخص نبودن ماهیت عقد، موضوع انتقال حقوق اجراکننده به تولیدکنندگان...
full textجستاری در شناخت انسان از منظر قرآن
خداوند در قرآن انسان را خلیفه خود خوانده است. در حقیقت میتوان گفت که این اصطلاح بر گروهی از انسانها به صورت تشکیکی اطلاق میشود، این است که شامل پیامبر اکرم (ص)، سایر انبیاء، ائمه معصومین(ع) و اولیای دیگر میشود. در حقیقت هر انسانی بالقوه خلیفه خداست، ولی به فعلیت رسیدن این قوه، بستگی به تلاش فرد و توفیق حق دارد. پژوهش حاضر در صدد است به روش توصیفی-تحلیلی با بهرهگیری از آیات قرآن و با رجوع ب...
full textجستاری در شناخت مآخذ کتاب «پند پیران»
پند پیران از متون عرفانی بهجامانده از قرن پنجم هجری است که نویسندۀ آن ناشناخته است. این کتاب مجموعهای از حکایات را با موضوعات مختلف در خود جای داده است. یکی از مهمترین موضوعاتی که در حکایات این کتاب جلوهگری میکند، تصوف و عرفان است. منبع حکایات این کتاب که دربارۀ صوفیان مشهور قرن سوم هجری و شیوۀ زندگی و کرامات ایشان است، ناشناخته مانده و بدان اشارهای نشده است؛ بنابراین، در این گفتار برآنی...
full textجستاری در شناخت انسان از منظر قرآن
خداوند در قرآن انسان را خلیفه خود خوانده است. در حقیقت میتوان گفت که این اصطلاح بر گروهی از انسانها به صورت تشکیکی اطلاق میشود، این است که شامل پیامبر اکرم (ص)، سایر انبیاء، ائمه معصومین(ع) و اولیای دیگر میشود. در حقیقت هر انسانی بالقوه خلیفه خداست، ولی به فعلیت رسیدن این قوه، بستگی به تلاش فرد و توفیق حق دارد. پژوهش حاضر در صدد است به روش توصیفی-تحلیلی با بهرهگیری از آیات قرآن و با رجوع ب...
full textمطالعه سجع در آثار عرفانی و ادبی
این مقاله در پی تبیین اهمیت و کیفیت استفاده از سجع، مبتنی بر ساختار و روح زبان فارسی در آثار عرفانی و ادبی است. در این میان، به علل توجه نویسندگان و میزان توفیق آنان در رعایت قواعد اصولی سجع از منشأ عربی آن، با هدف چگونگی استفاده مؤلفان از سجع و موازنه اشاره میشود. نتایج نشان میدهد که برای آفرینش اثر هنری مبتنی بر سجع، تغییر ساختار ظاهر به تغییر ساختاری درونی اثر از جمله محتوا و توصیف رویداده...
full textMy Resources
Journal title
volume 70 issue 236
pages 59- 80
publication date 2018-02-20
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023