جداسازی و شناسایی اندوفیت‏های قارچی لوبیا چشم‏ بلبلی در استان خوزستان

مقدمه: اندوفیت‌ها ریزجاندارانی هستند که بدون هیچ‌گونه نشانۀ آشکاری در بافت‌های داخلی گیاهان ساکن می‏شوند. مطالعۀ حاضر با هدف شناسایی و جداسازی قارچ‌های اندوفیت لوبیا چشم‌بلبلی (Vigna unguiculata (L.) Walp.) در استان خوزستان انجام شد. مواد و روش‏‏ها: در سال 1395، هشت نمونۀ گیاهی سالم از مناطق مهم زیرکشت لوبیا چشم‏بلبلی در شمال استان خوزستان جمع‌آوری شدند. قطعه‌های کوچکی از ریشه، ساقه، برگ و غلاف هر نمونه ضدعفونی سطحی عمیق  و روی محیط‌غذایی سیب‌زمینی‌دکستروز‌آگار کشت شدند. 60 جدایۀ قارچی حاصل به روش تک‏اسپور خالص‏سازی و 21 جدایه بر اساس ویژگی‌های ریخت‏شناسی برای بررسی‏های مولکولی انتخاب شدند. جدایه‏ها در محیط سیب‌زمینی‌دکستروز‌براث رشد کردند و زیست‏تودۀ میسیلیومی با کاغذ صافی جمع‏آوری شد. استخراج DNA با استفاده از روش ارگانیک مبتنی بر فنل و کلروفرم انجام شد. بخش‏هایی از ژن nrRNA (نواحی ITS و 28S-D1/D2) با استفاده از آغازگرهای مناسب تکثیر و سپس توالی‌یابی شدند. نتایج: جدایه‏های بررسی‌شده بر اساس ویژگی‌های ریخت‏شناسی، نتایج جستجوی BLASTn و فیلوژنی مبتنی بر ناحیۀ ITS تجزیه‌وتحلیل شدند و بر اساس آن گونه‏های Alternaria destruens،Alternaria sp.،Curvularia mosaddeghii،Curvularia sp.، Fusarium chlamydosporum،F. nygamai، F. falciforme،F. proliferatum،Fusarium sp.،Macrophomina phaseolinaوPenicillium oxalicum شناسایی شدند. بحث و نتیجه‏گیری: جنس‏های Alternaria، Fusarium و Curvularia فراوان‏ترین اندوفیت‏های قارچی در گیاه لوبیاچشم‏بلبلی در زیست‏بوم گرم استان خوزستان هستند. بر اساس دانش ما، این نخستین مطالعه‏ای است که حضور اندوفیتی قارچ‏های Alternaria destruens،Alternaria sp.، M. phaseolina، Fusarium chlamydosporum،F. nygamai،F. falciforme،F. proliferatumوPenicillium oxalicum رادر گیاه لوبیا‏چشم بلبلی گزارش می‏کند.