جایگاه و کارکرد حدیث در تفسیر بیان السعاده

Authors

امیر احمد نژاد استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان

زهرا محب پورحقیقی دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان

سید مهدی لطفی دانشیارگروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان.

Abstract:

در تفاسیر قرآن رویکردهای مختلفی درباره‌ی میزان و نحوه‌ی بهره گیری از حدیث مشاهده می‌شود. در تفسیرهای عرفانی این امر از جنبه های مختلفی مانند میزان تأثیر گرایش مفسر در گزینش و فهم روایات تفسیری، اهمیت بیش‌تری دارد. به همین جهت، تعیین جایگاه و کارکرد حدیث در این تفاسیر می تواند به عنوان سنجه‌ای برای تعیین میزان اعتبار آن‌ها درنظر گرفته شود. در این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی گردآوری شده، جایگاه و کارکرد حدیث در تفسیر بیان-السعاده که اولین تفسیر عرفانی کامل و موجود شیعی به‌شمار می‌رود، بررسی شده است. باتوجه به این‌که گنابادی حدیث را به عنوان منبعی مهم برای آشنایی با تنزیل و تأویل آیات و وجوه مختلف معنایی و مصداقی معرفی کرده و نیز بیش از 2200 روایت در تفسیر خود استفاده نموده، جایگاه ویژه‌ی آن مشخص می‌گردد. مهم‌ترین کاکردهای حدیث در این تفسیر نیز براساس میزان فراوانی، شامل تبیین مفهوم، بیان مصداق و مؤید دیدگاه مفسر می شوند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

جایگاه و کاربرد حدیث در تفسیر ملاصدرا

از نشانه هاى اهتمام ملاصدرا به قرآن، تفاسیر او بر برخى سوره ها و آیات و نیز آثار دیگرى به نام هاى «اسرار آلایات» و «مفاتیح الغیب» است. همچنین استناد وى به آیات الهى در بسیارى از مباحث فلسفى و عرفانى اش مشهود است و از علائم توجه خاص او به حدیث نیز، شرح بر اصول کافى و استناد به روایات در بسیارى از موضوعات تفسیرى و فلسفى مى باشد. در این مقاله سعى نگارنده بر این است که بیان و بررسى روایاتى مبادرت و...

full text

روش شناسی تفسیر بیان السعاده

تفسیر بیان السعاده نوشته ی یکی از اقطاب متأخره ی صوفیه،سلطان محمد گنابادی ملقب به سلطانعلیشاه است که در اوایل قرن چهاردهم، نگارش آن به پایان رسیده است. می توان گفت که این تفسیر نخستین تفسیر عرفانی شیعه است که در آن همه سور و آیات قرآن کریم تفسیر شده است. علاوه بر این، تأویلات تطبیقی آیات قرآن بر اصطلاحات و آموزه های صوفیانه در این تفسیر بسیار بر جسته است و در میان تفاسیر عرفانی شیعه یک پدیده ی ...

15 صفحه اول

تحلیل عرفانی مسئله لقاءالله و پیامدهای تصدیق و تکذیب آن از دیدگاه تفسیر بیان السعاده

چکیده مفهوم لقاءالله در قرآن دارای گونههای کاربردی متعددی است. اصلیترین معانی آن در دیدگاههای مفسران عبارتند از: 1. شهود باطنی و دیدار خدا 2. مرگ 3. ملاقات ثواب و عقاب. نظریات کلامی_عرفانی ای نظیر تنزیه صرف، نظریه جمع بین تنزیه و تشبیه، نظریات حوزه تجلی و ظهور ذات و اسما و صفات الهی از اصلیترین نظریات تأثیر گذار در آراء تفسیری است. این مقاله ضمن مرور اجمالی بر این آراء و مبانی به شرح دیدگ...

full text

جایگاه و کاربرد حدیث در تفسیر سید حیدر آملی

Haydar Ibn Ali Ibn Haydar, known as Sayyid Haydar Āmoli, is the philosopherand mystic of the eighth century AH and is the author of Tafsir al-Mohit al-Azam. He wrote this exegesis toward the end of his life in which he referred to many traditions narrated by the Immaculate. Hadiths have been reported in Al-Mohit al-Azamin different forms and ways. Most of these hadiths have been reported by par...

full text

روش شناسی تفسیر عرفانی بیان السعاده فی مقامات العباده

یکی از روش های تفسیر قرآن، روش تفسیر عرفانی است. عرفا اغلب بر تفسیر انفسی آیات بیش تر از جنبه آفاقی توجه نموده و بر باطن و معنای درونی قرآن بسیار تأکید کرده اند. یکی از تفسیرهای عرفانی مهم قرن چهاردهم، تفسیر «بیان السعاده فی مقامات العباده» متعلق به سلطان محمّد گنابادی(سلطان علیشاه) است. این تفسیر، دارای جنبه های فقهی، کلامی، فلسفی و عرفانی است. با توجه به اینکه بیش تر تفاسیر عرفانی، متعلق به عر...

full text