تولید کربن فعال میان حفره از مخروط درخت کاج ایرانی (Pinus eldarica) با استفاده از فعّال‌سازی شیمیایی برای جذب سدیم دودسیل بنزن سولفونات از محلول آبی

زمینه و هدف: امروزه آلودگی‌های ناشی از فاضلاب‌های حاوی سورفاکتانت‌ها یکی از عوامل عمده و شایع آلودگی‌های محیط زیستی به‌شمار می‌روند. سدیم دودسیل بنزن سولفونات (SDBS)، از مهم­ترین و عمده­ترین انواع سورفاکتانت­ها محسوب می­شود. هدف از این مطالعه سنتز کربن فعال میان‌حفره از مخروط درخت کاج ایرانی (Pinus eldarica) با استفاده از فعّال­سازی شیمیایی به‌منظور حذف سورفاکتانت‌ سدیم دودسیل­بنزن سولفونات (SDBS) از محلول آبی در سیستم‌ ناپیوسته می­باشد. روش بررسی: برای سنتز کربن فعال از فعال‌سازهای اسید فسفریک، پتاسیم کربنات و پتاسیم هیدروکسید با نسبت‌های اشباع‌سازی متفاوت استفاده گردید. فرایند کربنیزاسیون در کوره سرامیکی تحت جریان گاز نیتروژن با دبی گاز ml/min 100 در دمای°C 750،  میزان حرارتی  °C/min8 و به­مدت 3 ساعت انجام شد. بیشترین سطح ویژه در نمونه فعال‌سازی شده با اسید فسفریک با نسبت اشباع 2:1 معادل  m2/g1580 به‌دست آمد. در سیستم ناپیوسته کارایی نمونه‌های کربن فعال تولید شده برای جذب SDBS از محلول آبی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که کربن فعال تولیدشده با استفاده از فعال‌ساز پتاسیم کربنات با درصد اشباع 1: 75/0 دارای بیشترین ظرفیت جذب معادل mg/g 56/97 بوده است. برای بررسی سینتیک واکنش از مدل‌های شبه درجه اول، شبه درجه دوم و نفوذ درون‌ذره‌ای استفاده شد که نتایج بیانگر این بود که مدل شبه درجه دوم با 982/0 R2>از برازش بهتری با داده‌های تجربی برخوردار است. آزمایش‌ واجذب با استفاده از ترکیبات مختلف انجام گرفت، اسیدسولفوریک و اتانول به ترتیب با 67/65 و 03/40 درصد بیشترین میزان واجذب را نشان دادند.