توفیق و ناکامی در ساماندهی مناطق کلان‌شهری؛ مقایسه تطبیقی محور شرق کلان‌شهر تهران با محور شرق کلان‌شهر پاریس

Authors

  • مهدی نادری کارشناس ارشد برنامه‌ریزی منطقه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی قزوین،
Abstract:

محور شرق کلان‌شهر تهران از دیرباز به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب، نقش مؤثری در رشد و گسترش فضایی سکونتگاه‌های روستایی و شهری منطقه خود ایفا کرده است. به‌ طوری که این توان و پتانسیل سبب شده در دوره‌های مختلف این محور بدون رعایت اصول و ضوابط برنامه‌ریزی به توسعه و گسترش سکونتگاه‌های روستایی و شهری بپردازند. اما این‌گونه بی‌برنامگی‌ها، توسعه‌های پراکنده و بی‌قواره، شرایط نامساعد و نابسامانی را از جنبه‌های مختلفی از قبیل اقتصادی، اجتماعی، محیط‌زیست، جمعیتی و ... در منطقه ایجاد کرده است. به همین دلیل دولت نیز بر‌اساس تجارب شهرهای جدید در کشورهای مختلف و به ‌منظور کاهش بار جمعیتی، تمرکززدایی از کلان‌شهر تهران و همچنین به ‌منظور سامان‌دهی سکونتگاه‌های این محور به احداث و توسعه شهر جدید پردیس پرداخته، تا با برنامه‌ریزی و احداث این شهر جدید در اطراف کلان‌شهر تهران شرایط نابسامان منطقه، همچنین تمرکززدایی و کاهش بار جمعیتی تهران را رفع کند. اما باوجود گذشت بیش از دو دهه از احداث شهر جدید پردیس توفیق و ناکامی این سیاست هدف بررسی قرارگرفته است. بنابراین این پژوهش درصدد است به بررسی و تحلیل تطبیقی بین محور شرق کلان‌شهر پاریس به‌عنوان نمونه موفق از شهرهای جدید اروپایی با محور شرق کلان‌شهر تهران بپردازد. روش تحقیق، تحلیل تطبیقی دو نمونه موردی با استفاده از تحلیل‌های کارتوگرافیک فضایی و مقایسه تطبیقی داده‌های مربوط به ویژگی‌های فضایی و کالبدی پهنه‌های مورد مطالعه است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که برنامه‌ریزی، بدون در نظر گرفتن روابط فضایی بین فعالیت‌ها و سکونتگاه‌ها و دیدگاه صرفاً نقطه‌ای به سکونتگاه‌ها از جمله علل اصلی ناکامی در ساماندهی و تعادل‌بخشی به شرق منطقه کلان‌شهری تهران است. به این معنا که شهر جدید مارن-لا-وله در شرق پاریس دربردارنده کلیه سکونتگاه‌ها و حتی مراکز روستایی قدیمی در بستر خود در کنار ظرفیت‌های فضایی توسعه جدید بوده، درحالی‌که در برنامه‌ریزی آمایش شهر جدید پردیس در محور شرق کلان‌شهر تهران بدون ملاحظه روابط بین سکونتگاهی قدیمی مانند رودهن، بومهن، جاجرود صرفاً به تعیین محدوده قابل توسعه ساخت‌وسازهای جدید پرداخته و از پرداختن به روابط بین سایر سکونتگاه‌های موجود در این محور و انتظام فضایی آنها نسبت به هم غفلت شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

چالش ها و راهبردهای توسعه‌ی اجتماع محور منطقه‌ی کلانشهر تهران

مناطق کلان شهری یکی از مهمترین پدیده‌های نوظهور در چند دهه گذشته می‌باشد که الگوی متفاوتی از شهرنشینی، نظام اسکان، اندازه شهر، ساختار و سازمان فضایی را عرضه کرده است. برآوردها نشان می‌دهد که مسائل و مشکلات موجود در منطقه کلان شهری تهران به ویژه حوزه اسلام شهر ـ رباط کریم از جمله مانند توسعه بی‌برنامه و سریع کانون‌های جمعیتی، تمرکز گروه‌های محروم و کم درآمد، تشدید جدایی گروه‌های اجتماعی، فقدان ت...

full text

ارزیابی پتانسیل میان افزایی در محور تاریخی-فرهنگی کلانشهر تبریز

اگرچه افزایش جمعیت علت اولیه گسترش شهرها محسوب می­شود، لیکن پراکندگی نامعقول آن اثرات نامطلوبی بر محیط طبیعی و فرهنگ جوامع می­گذارد. تلاش­های زیادی برای برطرف ساختن اثرات منفی گسترش پراکنده شهرها به عمل آمده است که عمده­ترین آنها راهبرد «رشد هوشمند» به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با «پراکندگی» توسعه شهری است. الگوی توسعه میان­افزا یکی از ابزارهای رشد هوشمند است و در صورت تحقق از مصادیق بارز ت...

full text

تحلیل ساختاری-کارکردی توسعه حمل و نقل محور در محدوده طرح ترافیک کلانشهر تهران

       امروزه با رشد فیزیگی شهرهای بزرگ و افزایش سفرهای درون شهری، مسئله حمل و نقل و دستیابی به یک الگوی مطلوب توسعه فضایی مبتنی بر حمل و نقل عمومی محور، اهمیت بسزایی دارد. در این راستا شناخت محدودیت های ساختاری-کارکردی شهرها در زمینه توزیع فضایی کاربری ها، خدمات و جمعیت، نحوه ایجاد تعادل بین ظرفیت های اقتصادی، اجتماعی و کالبدی شهر با پتانسیل های حمل و نقل، می تواند به راهبردهای توسعه فضایی مطل...

full text

ارزیابی پتانسیل میان افزایی در محور تاریخی-فرهنگی کلانشهر تبریز

اگرچه افزایش جمعیت علت اولیه گسترش شهرها محسوب می­شود، لیکن پراکندگی نامعقول آن اثرات نامطلوبی بر محیط طبیعی و فرهنگ جوامع می­گذارد. تلاش­های زیادی برای برطرف ساختن اثرات منفی گسترش پراکنده شهرها به عمل آمده است که عمده­ترین آنها راهبرد «رشد هوشمند» به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با «پراکندگی» توسعه شهری است. الگوی توسعه میان­افزا یکی از ابزارهای رشد هوشمند است و در صورت تحقق از مصادیق بارز ت...

full text

تبیین پیچیدگی‌های ساختاری در آینده‌نگری جمعیت‌پذیری مناطق کلانشهر تهران

خطا در آینده‌نگری توزیع فضایی جمعیت و فعالیت می‌تواند به تحمیل هزینه‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی به شهر، مدیریت شهری و سایر ذی‌نفعان منجر شود. این پژوهش، ابتدا به ارزیابی عملکرد آینده‌نگری طرح‌های ساماندهی تهران، جامع تهران و جامع حمل‌ونقل و ترافیک تهران، در مقایسه با نتایج سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن 1375 و 1395 می‌پردازد. سپس عوامل موثر بر خطای آینده‌نگری (شامل پیچیدگی‌های عام مسایل آ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 37

pages  15- 28

publication date 2016-02-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023