توسعه مالی، رانت منابع طبیعی و سرمایه فیزیکی در ایران: نفرین یا موهبت منابع؟

Authors

Abstract:

نفرین یا موهبت منابع؟ این مسأله‏ بیش از نیم قرن، سهم قابل توجهی از مباحث تئوریک و مطالعات کاربردی در کشورهای غنی از منابع را به خود اختصاص داده است. در واقع باید دانست که آیا بهره‏مندی از رانت منابع می‏تواند مشوق انباشت سرمایه فیزیکی باشد و آیا توسعه مالی می­تواند منجربه تحقق آن شود؟ این مقاله، با استفاده از تکنیک ARDL غلتان به آزمون اثر شاخص چندبُعدی و هفت شاخص تک‏بُعدی توسعه مالی بر نحوه اثرگذاری رانت منابع طبیعی بر سرمایه فیزیکی در ایران طی سال‏های 2014-1970 می‏پردازد. نتایج گویای آن است که با افزایش شاخص چندبُعدی و اکثر شاخص‏های تک‏بُعدی توسعه مالی، تأثیر رانت منابع بر سرمایه فیزیکی در کوتاه­مدت و در بلندمدت بهبود پیدا کرده است. لذا توسعه مالی باعث بالا رفتن ظرفیت جذب این منابع در اقتصاد شده و آسیب­پذیری اقتصاد ایران از نوسانات فروش منابع طبیعی را کاهش داده است. این نتایج مؤید لزوم تقویت سیستم مالی به منظور تبدیل سرمایه طبیعی به سرمایه­ فیزیکی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش توسعه مالی در تبدیل رانت منابع طبیعی به سرمایه خارجی در ایران

توسعه مالی یکی از کلیدیترین عوامل اثرگذار بر رشد و توسعه اقتصادی است. این موضوع  -به طور خاص- در کشورهای در حال توسعه غنی از منابع طبیعی دارای اهمیت بیشتری است، زیرا چنانچه این کشورها به سطوح بالای توسعه‏یافتگی مالی دست پیدا کنند، می‌توانند با بهره‌گیری مثبت از این منابع به رشد و توسعه پایدار دست پیدا کنند. نظر به اهمیت این موضوع، در این مق...

full text

رانت منابع طبیعی و کارآفرینیِ ضرورت یا فرصت

رانت منابع نهاده‌ای تولیدی است که می‌تواند محرک کارآفرینی در کشورهای غنی از منابع طبیعی باشد، اما در سوی مقابل رانت منابع طبیعی می‌تواند موجب تغییر انگیزه‌های کارآفرینانِ بالقوه، کاهش کارآفرینیِ فرصت و تبدیل آن به کارآفرینیِ ضرورت گردد. اگرچه کارآفرینیِ ضرورت، فعالیتی غیرمولد محسوب نمی‌شود اما اثرگذاری آن‌ بر رشد و توسعه اقصادی بسیار متفاوت با فعالیت‌های کارآفرینانه‌ی است که‌ مبتنی بر فن‌آوری‌ها و ...

full text

تأثیر کیفیت نهادی بر سازوکارهای تبدیل موهبت به نفرین منابع نفتی (مطالعه موردی ایران)

موضوع مقاله حاضر بررسی اثر کیفیت نهادی بر سازوکارهای تأثیر‌گذاری درآمدهای نفتی در تبدیل موهبت به نفرین منابع برای اقتصاد ایران در دوره زمانی 1390-1352 است. مسأله اصلی تحقیق این است که در شرایطی که با نهادهای ناکارا و کژکارکرد رو‌به‌رو هستیم، تزریق بی‌محابای درآمدهای نفتی به اقتصاد از چه کانال‌هایی و با چه سازوکارهایی باعث تبدیل موهبت حاصل از منابع طبیعی به نفرین منابع طبیعی خواهد شد. این مقاله ...

full text

نفرین منابع، رابطه میان وفور منابع طبیعی و فقر در ایران

مقدمه: ایران سومین کشور دارای منابع نفت در دنیا است و با وجود این ثروت طبیعی شرایط اقتصادی آن در مقایسه با بسیاری از کشورهای فاقد منابع طبیعی، نامطلوب‌تر است، به‌طوری‌که به نظر می‌رسد اصطلاح نفرین منابع [1] در مورد ایران مصداق یافته است. روش: این مقاله با استفاده از روش [2] ARDL به بررسی وجود رابطه بین وفور منابع طبیعی و فقر در دوره زمانی1360 تا 1387 می‌پردازد. یافته‌ها: وفور منابع معدنی از طری...

full text

نفرین منابع، رابطه میان وفور منابع طبیعی و فقر در ایران

مقدمه: ایران سومین کشور دارای منابع نفت در دنیا است و با وجود این ثروت طبیعی شرایط اقتصادی آن در مقایسه با بسیاری از کشورهای فاقد منابع طبیعی، نامطلوب‌تر است، به‌طوری‌که به نظر می‌رسد اصطلاح نفرین منابع [1] در مورد ایران مصداق یافته است. روش: این مقاله با استفاده از روش [2] ARDL به بررسی وجود رابطه بین وفور منابع طبیعی و فقر در دوره زمانی1360 تا 1387 می‌پردازد. یافته‌ها: وفور منابع معدنی از طری...

full text

اقتصاد سیاسی منابع طبیعی و آموزش؛ مطالعۀ تأثیر تغییر مدیریت رانت منابع طبیعی بر کیفیت آموزش

مطالعۀ حاضر در پاسخ به این سؤال انجام شده است که «آیا می‌توان بخشی از تفاوت عملکرد نظام آموزش مدرسه‌ای کشورهای برخوردار از منابع طبیعی را در آزمون‌های استاندارد بین‌المللی با توجه به چگونگی استفادۀ آنها از رانت منابع طبیعی توضیح داد؟» به این منظور، با معرفی شاخص «نسبت سهم رانت منابع طبیعی به سهم مالیات‌ها» به عنوان بازتابی از تأثیرات اقتصاد سیاسی منابع طبیعی به کنترل آثار تغییر در مدیریت رانت م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 1

pages  1- 17

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023