تنوع ژنتیکی جمعیت‌های اسپرس (Onobrychis altissima Grossh.) بانک ژن گیاهی ملی ایران بر اساس صفات زراعی و مورفولوژیکی

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در کلکسیون اسپرس بانک ژن گیاهی ملی ایران، تعداد 137 جمعیت اسپرس زراعی (Onobrychis altissima Grossh.) در قالب طرح آگمنت با 3 شاهد در سال 1388 در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج کاشته شدند. محاسبات آماری مشتمل بر برآورد پارامترهای میانگین، انحراف معیار، ضریب تغییرات صفات، شاخص شانون، محاسبات ضرایب همبستگی و دسته‌بندی خوشه‌ای انجام شد. نتایج تنوع قابل توجهی در صفات مورد مطالعه نشان داد. صفت نسبت برگ به ساقه در مقایسه با سایر صفات برای تشخیص جمعیت‌ها تنوع پذیرتر و صفات طول و عرض نیام از تنوع کمتری برخوردار بودند. دو صفت وزن صد دانه و ارتفاع گیاه در 50% گلدهی همبستگی مثبت و معنی‌داری را نشان دادند. تجزیه خوشه‌ای براساس صفات اندازه‌گیری شده با استفاده از روش وارد، 137 جمعیت را در شش گروه قرارداد. تنوع ژنتیکی جمعیت‌ها با پراکندگی جغرافیایی آن‌ها مطابقت نداشت. با توجه به درصد انحراف میانگین از میانگین کل، جمعیت‌های موجود در کلاستر دوم به علت میزان بالای شاخص نسبت برگ به ساقه نسبت به میانگین کل حائز اهمیت بودند و می‌توانند برای افزایش پروتئین و کیفیت علوفه اسپرس در برنامه‌های به‌نژادی مورد توجه قرار گیرند.