تنوع و ساختار ژنتیکی جمعیت‌های قارچ Venturia inaequalis روی رقم‌های مختلف سیب در شمال ایران

بیماری لکۀ سیاه سیب مهم‌ترین بیماری اقتصادی این محصول است که سالیانه باعث همه‌گیری (اپیدمی)­هایی در نقاط مختلف جهان می­شود. این بیماری سالیانه باعث خسارت­های کمی و کیفی در مناطق مختلف کاشت سیب­ در کشور می­شود. در این مطالعه، تنوع و ساختار ژنتیکی جمعیت­های قارچ Venturia inaequalis روی رقم‌های مختلف سیب با استفاده از 18 نشانگر ریز ماهواره بررسی شد. تعداد 51 جدایۀ حاصل از نمونه­های برگ و میوۀ آلوده از روی رقم‌های سیب وحشی، بومی و تجاری در استان­های شمالی کشور (مازندران، گلستان و گیلان) انتخاب و مطالعه شدند. تعداد 28 آغازگر ریزماهواره جهت بررسی تنوع ژنتیکی استفاده شدند که از بین آن­ها 18 آغازگر بین جدایه­های مختلف چندشکل بودند. تجزیه‌وتحلیل واریانس مولکولی AMOVA نشان داد، 97درصد تنوع ژنتیکی درون جمعیت­ها و فقط 3درصد تنوع در بین جمعیت­ها پراکنده است. مقادیر به‌دست‌آمده برای شاخص­های تنوع ژنی شامل تنوع ژنی نِئی و شاخص شانون و همچنین تعداد آلل­های موجود در هر جمعیت، نشان داد که تنوع درون جمعیت در جمعیت حاصل از رقم‌های بومی نسبت به رقم‌های وحشی و تجاری بیشتر است. جمعیت حاصل از رقم‌های تجاری نیز نسبت به رقم‌های وحشی تنوع بیشتری را نشان داده­اند. تنوع ژنتیکی زیاد این قارچ درون جمعیت­ها به دلیل تولیدمثل سالیانۀ قارچ، جریان ژنی بین جمعیت­ها و به‌احتمال قدمت طولانی‌مدت قارچ در این منطقه است.