تنوع مورفولوژیکی جمعیت های ماهی شاه کولی جنوبی Alburnus mossulensis Heckel, 1843 در حوضه کارون

مطالعه ماهیان در اکوسیستم های آبی از جهات بسیاری از جمله رفتارشناختی، بوم شناختی، مدیریت و حفاظت منابع زیستی، بهره برداری از ذخایر و پرورش آن ها دارای اهمیت است. به همین جهت در تابستان سال 1388 تعداد 195 قطعه ماهی شاه کولی جنوبی (A. mossulensis) به منظور بررسی ساختار جمعیتی این ماهی از ده رودخانه حوضه رود کارون با استفاده از تور پره صید شدند. 22 صفت ریخت سنجی (اندازشی) به وسیله کولیس دیجیتال اندازه گیری شد و 14 صفت شمارشی به کمک استریومیکروسکوپ چشمی شمارش شد. مقادیر صفات ریخت سنجی، پیش از تحلیل، جهت کاهش خطای حاصل از رشد ناهمسان نمونه ها استانداردسازی شدند. به منظور بررسی تفاوت بین جمعیت های مورد بررسی از آنالیزهای ANOVA و آزمون دانکن، PCA ،CVA استفاده شد. دامنه طولی ماهیان 160/2-27/9 میلی متر قرار داشت. از بین صفات اندازشی 21 صفت و در بین صفات شمارشی 13 صفت در بین جمعیت ها دارای تفاوت معنی دار بودند (0/01>p). در بررسی صفات موردنظر سه عامل اول نشان دهنده 75/86 درصد واریانس بین افراد جمعیت های مورد مطالعه بودند. روش‌ تحلیل متغیرهای کانونی نشان داد که از بین 10 جمعیت مورد بررسی، جمعیت های خرسان، ایوان عباسی و دربند از هفت جمعیت دیگر متمایز هستند. از طرف دیگر با وجود این که دو جمعیت بشار و ماربر دارای همپوشانی با جمعیت های بنستان، شیروان، دوپلان، الیگودرز و سپیدار هستند، اما از یکدیگر متمایز بوده و جمعیت های مجزایی را تشکیل می دهند. نتایج این مطالعه نشان داد صفات اندازشی و شمارشی به خوبی قادر هستند که جمعیت های شاه کولی جنوبی را از یکدیگر تفکیک کنند.