تنوع‌زیستی جوامع جنگلی و استپی در رویشگاه‌های اُرس البرزجنوبی (مطالعه موردی: منطقه فیروزکوه)

Authors

  • مصطفی اسدی عضو هیات علمی گروه گیاهشناسی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع
Abstract:

در مدیریت منابع‌طبیعی و اولویت‌بندی برای حفاظت، زیربنای مستحکم علمی از داده‌های تنوع‌زیستی موردنیازاست. رویشگاه‌های جنگلی ناحیه ایران‌وتورانی علی‌رغم اهمیت بوم‌شناسی و محیط‌زیستی، به ‌لحاظ تنوع‌زیستی کمتر مورد پژوهش قرارگرفته‌اند. تحقیق حاضر به مطالعه تنوع‌زیستی گونه‌های‌گیاهی در بخشی از این رویشگاه‌ها می‌پردازد. مناطق مورد‌مطالعه شامل پنج ایستگاه در رویشگاه‌های ارس البرزجنوبی (فیروزکوه) هستند. نمونه‌برداری با برداشت قطعه-نمونه در امتداد خطوط ترانسکت با فواصل منظم و نقطه شروع تصادفی در هر ایستگاه انجام و اندازه قطعات‌نمونه با روش پلات‌های حلزونی و سطح حداقل تعیین‌شد. برای بررسی تنوع‌زیستی، شاخص‌های تنوع سیمپسون و شانون-وینر، غنای مارگالف و منهینیک و یکنواختی پیلو و شلدون به‌کارگرفته‌شدند. تجزیه و تحلیل شاخص‌های تنوع‌زیستی در ارتباط با جوامع گیاهی و متغیرهای‌محیطی، با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه و مقایسات میانگین دانکن انجام‌شد. نتایج تحقیق نشان‌داد که تنوع‌گونه‌ای جوامع جنگلی به‌طور معنی‌داری بیشتر از جوامع استپی است. این تفاوت در سطح تیره نیز وجوددارد. بیشترین تنوع به جامعه بنه-بادام و جامعه ارس-پلاخور تعلق‌داشته و کمترین تنوع مربوط به جامعه کما است. جامعه ارس-پلاخور در اکوتون هیرکانی-ایران‌و‌تورانی انتشارداشته و بیشترین تنوع را در میان جوامع ارس دارااست. همچنین شاخص‌های تنوع در جامعه استپی درمنه-گون به‌طور معنی‌داری بیشتر از جامعه درمنه-اسپرس هستند. درمیان متغیرهای ‌محیطی مطالعه‌شده، شیب، جهت‌جغرافیایی، ماده‌آلی و بافت‌خاک به‌طور معنی‌داری با شاخص‌های تنوع‌زیستی درارتباط هستند. به‌نحوی‌که با افزایش شیب تا 80درصد، تنوع‌زیستی افزایش‌یافته و پس از آن به‌طور معنی‌داری کاهش می‌یابد. دررابطه با بافت‌خاک، بیشترین تنوع و غنای‌گونه‌ای مربوط به خاک‌هایی با بافت شنی‌رسی و شنی‌لومی بوده و خاک‌هایی با ماده‌آلی بیش از 6درصد از تنوع‌گونه‌ای بیشتری برخوردارهستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عامل‌های مؤثر در شکل‌گیری ساختار جنگلی حاشیه رودخانه ارس (مطالعه موردی: استان اردبیل)

به‌منظور بررسی عامل‌های مؤثر در شکل‌گیری ساختار پوشش جنگلی حاشیه رودخانه ارس، منطقه موردمطالعه براساس مشخصه‌های پوشش گیاهی (طبیعی و دست‌کاشت)، اندازه تخریب حاشیه رودخانه و عوارض طبیعی به پنج واحد تقسیم شد. در هر واحد، شرایط اکولوژیکی، مسائل اقتصادی- اجتماعی و خصوصیات جنگل‌شناسی مانند تراکم، قطر متوسط، ارتفاع متوسط، شکل پرورشی، تاج‌پوشش، وضعیت و کیفیت درختان بررسی و اندازه‌گیری شدند. بررسی مشخصه...

full text

بررسی جوامع گیاهی و شرایط فیزیوگرافیکی به منظور تهیه نیمرخ جوامع جنگلی شمال ایران (مطالعه موردی: جنگل خیرودکنار نوشهر)

شناسایی جوامع گیاهی گامی در برای مطالعه پویایی، روابط متغیرهای محیطی و تحول آنها می‌باشد. بر این اساس تحقیق حاضر با هدف شناخت جوامع گیاهی و ارتباط آن با شرایط فیزیوگرافیکی به منظور ترسیم نیمرخ رویشی در جنگل آموزشی- پژوهشی دانشگاه تهران واقع در خیرودکنارنوشهر انجام شده است. پوشش گیاهی منطقه با استفاده از روش براون - بلانکه ((Braun- Blanquet مورد بررسی قرار گرفته و در پی آن جوامع گیاهی براساس تجز...

full text

مطالعه آت اکولوژی Salsola orientalis در مراتع استپی استان اصفهان (مطالعه موردی منطقه موته)

مدیریت در عرصه‌های منابع طبیعی تجدید شونده به ویژه پوشش گیاهی آن، بدون شناخت دقیق و جامع عناصر اصلی آن امکان پذیر نیست. طرح ملی آت اکولوژی گونه‌های مهم مرتعی با همین هدف در کل کشور به اجرا درآمده است. در مطالعه حاضر آت اکولوژی گونه Salsola orientalis که نام جدید Salsola rigida  است در استان اصفهان و در منطقه موته بمدت سه سال از 1376 تا پایان 1378 مورد تحقیق قرار گرفت. بدین منظور مجموعه‌ای از عو...

full text

نقد اکولوژیکی و زیباشناختی پارک‌‌های جنگلی (مطالعه موردی: پارک جنگلی لویزان، منطقه 4 شهرداری تهران)

پاسخ‌گویی مناسب به نیازهای جسمی، مادی و روحی انسان از ضروریاتی است که می‌باید فضاهای شهری درقالب عملکردهای متعدد و خاص دراین جهت سامان‌دهی گردند. بشر امروزه با درک اهمیت و جایگاه فضاهای سبز و عرصه‌های عمومی تفرج و تفریح در زندگی روزمره و انواع کارکردهای این فضاها درمیان ساختار تجمع‌گاه‌های بشری، تلاش درجهت حفظ واحیاء منابع موجود را در دستور برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌های خود قرارداده است. شهرهای بز...

full text

مطالعه رفتار چرایی گوسفند نژاد کرمانی در مراتع استپی (مطالعه موردی: مراتع استپی دهنو – استان کرمان)

بهره‌برداری صحیح و مبتنی بر اصول علمی یکی از ضروریات مدیریت پایدار مراتع محسوب می‌شود. یکی از موارد لازم جهت مدیریت صحیح مراتع، آگاهی از رفتار چرایی دام است. به این منظور رفتار چرایی گوسفند در مرتع منطقه استپی دهنو مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا  یک میش سه ساله نژاد کرمانی شیرده انتخاب و به کمک دستگاه موقعیت یاب (GPS) به طور پیوسته مسیر حرکت، ساعات ورود و خروج به مرتع، مدت و زمان استراحت و همچنین ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 30  issue 3

pages  719- 734

publication date 2017-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023