تلمبه آبکش شاهکار مهندسی از قرن ششم (ه.ش)

author

  • یوسف یاسی استادیار سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران
Abstract:

ابو‌العزبن رزاز الجزری از جمله دانشمندانی است که در قرن پنجم (ه.ش) می‌زیسته است و آنچه از وی به جا مانده، گویای توان بالای او در شاخه‌های مختلف علم مهندسی مکانیک از جمله مکانیک سیاّلات، طراحی اجزاء، مکانیزمها و مجموعه‌های مکانیکی وحتی رباتیک است. از میان طرحهای باز مانده از وی می‌توان از انواع فواره‌ها، تلمبه‌های آبکش و ساعتهای مختلف آبی نام برد که هر یک در نوع خود شاهکاری بی مانند در گستره دانش مهندسی محسوب می‌شوند که بعضاً حتی بینندگان امروزی را نیز دستخوش شگفتی می‌سازند. در تحقیق انجام گرفته بخشی از این طرحها بررسی و بازنگری، باز طراحی و ساخت و آزمون شده است. در این میان، دستگاه تلمبه آبکش که از جمله شاهکارهای وی در طراحی مکانیک سیالات است، انتخاب شد و  در برنامه کاری این تحقیق قرار گرفت. این دستگاه شامل یک چرخ آبی است که با جریان آب رودخانه به دوران می‌آید و قادر است با دوران خود سازکار مکشی یک پمپ یا تلمبه را فعال سازد تا آب از سطح رودخانه با این سازکار مکیده و به بالا دست پمپاژ شود. تاکنون سابقه‌ای از ساخت این تلمبه در ایران وجود نداشته است و برای اولین بار پژوهشکده مکانیک سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران در قالب پروژه ای تحقیقاتی تحت عنوان " طراحی و ساخت ابداعات و اختراعات دانشمندان ایران در طول تاریخ" و بر اساس مستندات  موجود طراحی و ساخته شدند. آزمایشهای انجام گرفته حاکی از عملکرد کامل و دقیق این تلمبه بودند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سیر تفسیرنویسی تا قرن ششم

بحث دربارۀ تفسیر و تأویل قرآن از دیرباز مورد نظر محققان ، اندیشمندان و پژوهشگران مسائل و مباحث دینی بوده و پیرامون آن تحقیقات گسترده و دامنه داری انجام گرفته است. غالب این تحقیقات به بحث دربارۀ زمینه های شکل گیری مکاتب تفسیری و چگونگی گرایش آنها به تأویل و تعیین و ترسیم حدود و رسوم آنها می پردازد و جایگاه عقل و عواطف بشری و تصویر و تصورات انسان را جهت دریافت مقولات دینی و بخصوص کلام وحی، مورد ب...

full text

آموزش‌های انسانگرایانه در رمان "نامه‌های ایرانی" منتسکیو - شاهکار قرن (18)

در این پژوهش نکات اساسی  گفتمان منتسکیو در رمان "نامه‌های ایرانی"  در 1721 نشان داده شده است. او بر ای پیشبرد مقاصد اجتماعی و تربیتی، مقایسه‌ای بافضای فرهنگی ایران به منظور آگاهی انسان طبیعی متفکر به جای انسان پرورش یافته سطحی‌نگر قرن 17 انجام داد. منتسکیو با تصور قضاوت خارجیان شرقی درباره ساختار اجتماعی فرانسویان و در کل اروپاییان را‌هی گشود که واکنش‌های جهان بینانه‌اش میان نشانه‌ها و پدیده‌ها...

full text

سبک‌شناسی نظم در قرن ششم

در این مقاله از مختصات سبک شناسی نظم در قرن ششم سخن رفته است. مبدأ بحث در این زمینه بررسی مختصات سبک­شناختی در آثار سنائی غزنوی است که موجب تحولی اساسی در شعر فارسی گردید و پایان این تحول در قرن ششم، سال تصنیف اقبال­نامه نظامی و ختم اسکندرنامه اوست. شعر فارسی در این قرن از لحاظ موضوع، وزن، قالب، ترکیب الفاظ و قوافی، نوجویی و تازگی متحول شد و 10 شیوة شاعری در سبک خراسانی در قرن ششم بسط و گسترش ...

full text

سبک‌شناسی نظم در قرن ششم

بخش دوم از مقالة شادروان استاد سید ضیاء الدین سجادی که بخش نخست آن در شمارة پیشین به اطّلاع خوانندگان گرامی رسید، اختصاص به معرفی ویژگی‌های سبک دو شاعر برجستة دیگر از قرن ششم یعنی انوری و جمال الدّین اصفهانی دارد. در این بخش ابتدا بارزترین ویژگی‌های سبک انوری در قصائد، غزلیات و رباعیات از نقطه‌نظر کاربرد کلمات و ترکیبات، وزن اشعار، قافیه و ردیف و نیز محتوای اشعال وی و موضوعات اصلی مندرج در آن مور...

full text

بازتاب آگاهی های تاریخی از اروپا در شعر فارسی (از قرن ششم تا قرن دوازدهم هجری)

یادکرد از مردمان و سرزمینهای مختلف در شعر فارسی، بازتاب آگاهیهای شاعران از موضوعات یاد شده است. مردم و سرزمین اروپا از روزگاران گذشته معمولاً در میان شاعران پارسی‏گوی نامی آشنا داشته‏اند. از حدود قرن ششم هجری شاعران ایرانی از اروپا و اروپاییان با نامهای مصطلح جدید، بویژه فرنگ و فرنگی در اشعار خود یاد کرده‏اند. در این نوشته سعی شده است مجموعه‏ای از تصورات مثبت و منفی شاعران ایرانی نسبت به اروپائی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 61

pages  155- 170

publication date 2014-06-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023