تغییرپذیری توزیع اندازه ذرات خاک در دامنه‌های شمالی و جنوبی منطقه نیمه‌خشک غرب زنجان

Authors

  • مجید فرومدی دانشجوی دکتری، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
Abstract:

فرسایش خاک به‌وسیله آب یکی از مهم‌ترین پدیده‌های تخریب خاک در سطح زمین می‌باشد. جهت و درجه شیب از عوامل کنترل‌کننده حرکت آب و ذرات بر روی دامنه‌ها می‌باشند و سهم ویژه‌ای در ویژگی‌های مختلف خاک دارند. در حالت توسعه‌یافته رابطه عمومی میزان تولید فرسایش سطحی و هدررفت خاک به‌صورت پیوسته وابسته به درجه و طول شیب است. با افزایش درجه و طول شیب، تخلیه و شدت جریان افزایش می‌یابد و به همین میزان سرعت جداسازی و انتقال ذرات افزایش می‌یابد. این مطالعه به‌منظور بررسی اثر درجه و جهت شیب بر ویژگی‌های خاک در دامنه‌هایی با شیب کوتاه با پوشش گیاهی ضعیف در منطقه نیمه‌خشک غرب زنجان انجام شد. دامنه شمالی و جنوبی پنج فلات با درصد شیب متفاوت (10-9، 16-13، 22-17، 29-31 و 37-33 درصد) مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه‌های خاک در شیب‌ها از دو عمق (صفر تا 5 و 5 تا 15 سانتی‌متر) در چهار موقعیت با فاصله دو متری در طول شیب در دو تکرار تهیه شدند. در کل 160 نمونه خاک برای انجام آزمایش‌های توزیع اندازه ذرات، ماده آلی و آهک برداشته شد. نتایج نشان داد، فرسایش سطحی به شدت تحت تأثیر درجه و جهت شیب زمین قرار دارد. در موقعیت دو متری از رأس شیب، بیش‌ترین مقدار فرسایش ذرات ریز وجود داشت اما در موقعیت انتهایی شیب، فراوانی نسبی ذرات ریز افزایش یافت. مقدار فرسایش سطحی در دامنه‌های جنوبی به‌طور متوسط حدود 23 درصد بیش‌تر از دامنه‌های شمالی بود. نتایج نشان داد که افزایش درصد شیب اثر افزایشی بر مقدار شن و اثر کاهشی معنی‌دار بر مقدار رس (05/0P< و 43/0=R2) داشت

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تغییرپذیری فرسایش سطحی و دانه‌بندی ذرات خاک نسبت به جهت و درجه شیب دامنه در منطقه نیمه‌خشک در غرب زنجان

Soil erosion by surface runoff introduced as surface erosion is one of the main mechanisms of land degradation in the hill slopes. Slope characteristics including aspect and gradient can control the differences of soil properties along the hillslope. This study was conducted to investigate the effect of slope aspect and gradient on variations of some soil properties in the short slopes. Five hi...

full text

ارزیابی کارآیی مدل‏ها در توصیف توزیع اندازه ذرات خاک

دقت و مطلوبیت کاربردی مدل‏های توزیع اندازة ذرات اولیة خاک (PSD) می‏تواند پشتوانه‌ای مناسب برای برآورد خصوصیات هیدرولیکی خاک باشد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی و رتبه‌بندی دقت مدل‏های مختلف در توصیف PSD خاک‏های مختلف انجام شد. علاوه بر این، مطلوبیت کاربردی این مدل‏ها با درنظرگرفتن دو عامل دقت برازش و تعداد پارامترهای مدل، با استفاده از آماره‏های F و مالو (Cp) و آکاییک (AIC) ارزیابی شد. همچنین تأثیر...

full text

بررسی تغییرپذیری مکانی شاخص‌های کیفیت خاک در کشتزارهای منطقه نظرآباد در غرب استان البرز

آﮔﺎﻫﻲ از ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻜﺎﻧﻲ کیفیت ﺧﺎک از ﻣﻬﻢ‌ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌رﻳﺰی، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﻬﺮه‌ﺑﺮداری بهینه از ﻣﻨﺎﺑﻊ خاک در هر منطقه است. در این مطالعه ویژگی‌های خاک سطحی (30-0 سانتی‌متر) در 95 مزرعه در منطقه نظرآباد استان البرز اندازه‌گیری و با استفاده از روش تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA)T داده‌های مؤثر بر کیفیت خاک انتخاب شدند و شاخص کیفیت تجمعی وزنی (SQIw) و ساده (SQIa) و شاخص کیفیت نمورو (NQI) ب...

full text

ارزیابی کارآیی مدل‏ها در توصیف توزیع اندازه ذرات خاک

دقت و مطلوبیت کاربردی مدل‏های توزیع اندازة ذرات اولیة خاک (psd) می‏تواند پشتوانه ای مناسب برای برآورد خصوصیات هیدرولیکی خاک باشد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی و رتبه بندی دقت مدل‏های مختلف در توصیف psd خاک‏های مختلف انجام شد. علاوه بر این، مطلوبیت کاربردی این مدل‏ها با درنظرگرفتن دو عامل دقت برازش و تعداد پارامترهای مدل، با استفاده از آماره‏های f و مالو (cp) و آکاییک (aic) ارزیابی شد. همچنین تأثیر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 4

pages  86- 96

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023