تغییرات پوشش گیاهی مراتع ییلاقی دامنه شمالی البرز تحت هجوم گیاه سرخس عقابی (مطالعه موردی: مراتع بائوسرا بندپی بابل، استان مازندران)

Authors

  • جمشید قربانی دانشیار، گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
  • رحمان ادبی فیروزجایی دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری، گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
  • سید حسن زالی مربی، گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
Abstract:

گیاهان مهاجم به عنوان تهدیدی مهم برای اکوسیستم‌های جهان محسوب می‌شوند.سرخس عقابی (Pteridium aquilinum) از جمله گیاهان مهاجم است که در بین پترودوفیت‌ها بیشترین پراکنش را در جهان دارد. این تحقیق به مطالعه اثر هجوم گیاه سرخس عقابی بر ترکیب گونه‌ای، غنا و تنوع و تولید علوفه در بخشی از مراتع ییلاقی بندپی بابل در استان مازندران پرداخته است. نمونه‌گیری پوشش گیاهی در چهار تیپ پوشش گیاهی مورد هجوم (شامل جنگل راش، تیپ ولیک، تیپ ولیک-زرشک و مرتع مورد هجوم) و مرتع شاهد که سرخس عقابی در آن حضور نداشت انجام شد. در پلات‌های یک متر مربع درصد تاج پوشش گیاهان برآورد گردید. برای گونه‌های درختچه‌ای از پلات‌های 25 متر مربعی استفاده شد. درصد پوشش سرخس عقابی، تراکم و میانگین ارتفاع فروندهای آن نیز اندازه‌گیری شد. علوفه خوشخوراک نیز در پلات‌ها قطع و پس از خشک کردن در هوای آزاد توزین شدند. نتایج نشان داد که ترکیب گیاهی در توده‌های سرخس عقابی با مراتع اطراف تفاوت دارد. تعداد 25 گونه گیاهی تنها در زیرآشکوب سرخس عقابی رشد یافتند و در مقابل 11 گونه گیاهی محدود به مراتع خارج از توده‌های سرخس عقابی بودند. این تغییرات رابطه معنی‌داری با درصد تاج پوشش، تراکم و ارتفاع گیاه سرخس عقابی داشته است. گیاهان یکساله در توده‌های سرخس عقابی کاهش معنی‌داری را نشان دادند. به جز در تیپ ولیک-زرشک در سایر تیپ‌های گیاهی با هجوم سرخس عقابی تغییر معنی‌داری در تولید علوفه مشاهده نشد. گسترش این گیاه در مراتع منطقه باعث کاهش حضور گندمیان مرغوب مرتعی، افزایش غنای گونه‌ای و در مقابل کاهش تنوع شده است. در صورت کنترل گیاه سرخس عقابی در این منطقه ترکیب پوشش گیاهی موجود در زیر اشکوب آن برای احیاء کافی نبوده و باید به روش مناسب بذر گیاهان مرغوب مرتعی و بومی منطقه را استفاده کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی دانش بومی خبرگان عشایر نیمه‌کوچنده البرز شمالی (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی دامنه جنوبی کوه دماوند)

دانش سنتی و بومی بهره‌برداران مراتع میراث ملی گرانقدری محسوب می‌شود که برای برنامه‌های مدیریتی و توسعه اجتماعی، فرصت‌هایی را فراهم می‌کند و به شناسایی، اولویت‌بندی و سامان‌دهی منابع محلی کمک می‌نماید. معرفی این دانش سنتی در بین اقشار جامعه باعث رویکرد مثبت نسبت به شغل شبانی شده و می‌تواند استحکام ساختار اجتماعی را در کشور تقویت کند. بر این اساس در این پژوهش مشارکتی سعی شد ضمن معرفی سازوکارهای ب...

full text

اثرات هجوم گیاه سنبله نقره‌ای (Stachys byzantina) بر پوشش گیاهی در برخی آشفتگی‌های محیطی (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی واز چمستان، استان مازندران)

گونه سنبله نقره‌ای (Stachys byzantina) یکی از مهمترین گیاهان زیادشونده در مراتع دامنه شمالی البرز در استان مازندران است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات هجوم این گیاه بر پوشش گیاهی در مهمترین آشفتگی‌های محیطی ایجاد شده در مراتع ییلاقی منطقه واز چمستان در استان مازندران است. نمونه‌برداری پوشش گیاهی در منطقه قرق و مراتع تحت هجوم که شامل دیمزار رها شده، چرای متوسط و چرای شدید بوده انجام شد. پوشش گیا...

full text

بررسی پویایی پوشش گیاهی مراتع ارتفاعات تحت شرایط مدیریت بومی (مطالۀ موردی: مراتع ییلاقی باغرو در استان اردبیل)

تغییرات پوشش گیاهی مراتع، پدیده­ای است که معمولاٌ در ترکیب و ساختار پوشش گیاهی در طول زمان رخ می­دهد، از طرف دیگر دخالت انسان نقش تأثیرگذاری در حفظ ثبات و یا تخریب آن ایفا می­نماید. با هدف مطالعۀ پویایی پوشش گیاهی مراتع در شرایط مدیریت بومی­، مراتع ییلاقی باغرو در استان اردبیل از سال 1387 تا 1391 مطالعه شد. در منطقۀ معرف عوامل مربوط به پوشش تاجی گیاهی، تراکم و فراوانی به تفکیک گونه­های اصلی و گر...

full text

بررسی گروه‌های کارکردی بانک بذر خاک و نقش آن در احیاء پوشش گیاهی مراتع تخریب‌شده (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی پلور، استان مازندران)

 ذخایر بذری خاک بخش مهمی از تنوع گونه­ای را شامل می­شود و مطالعه این منبع گونه­ای می­تواند اطلاعات مهمی را جهت احیا و بازسازی پوشش گیاهی در اکوسیستم­های مرتعی فراهم کند. هدف از انجام این مطالعه بررسی توان احیائی بانک بذر خاک در بهبود پوشش گیاهی مراتع تخریب یافته پلور بود. نمونه‌گیری از خاک منطقه پلور، استان مازندران در فصل بهار از دو عمق 5-0 و 10-5 سانتی­متری انجام شد و سپس نمونه­های خاک برای ج...

full text

تغییرات فصلی بانک بذر خاک گونه‌های گیاهی در مراتع ییلاقی سرخ‌آباد سوادکوه، استان مازندران

تغییرات ذخیره بذر گونه‌ها در خاک بر پویایی پوشش گیاهی مراتع تاثیر گذار است. هدف این تحقیق تعیین میزان تغییرات بانک بذر گونه‌های گیاهی در طول فصل رویش دربخشی از علفزارهای ییلاقی دامنه شمالی البرز واقع در مراتع منطقه سرخ‌آباد در شهرستان سوادکوه، استان مازندران است. بانک بذر در ماه‌های اسفند، اردیبهشت، مرداد و مهر با نمونه‌گیری از دو عمق خاک (صفر تا 5 و 5 تا 10 سانتی‌متر) انجام شد. نمونه‌ها در شرا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 1

pages  -

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023