تغییرات خرداقلیمی گونۀ بالشتکی اسپرس تحت تأثیر آتش ‏سوزی در علفزار‏های پارک ملی گلستان

گیاهان بالشتکی به‏عنوان گونۀ غالب مناطق کوهستانی، حضور گونه‏های اطراف خود را آسان می‏کنند. این مطالعه به‏دنبال بررسی تأثیر آتش‏سوزی بر بهبود خرداقلیمی اسپرس در علفزارهای کوهستانی است. آتش‏سوزی در تابستان 1392 رخ داده است. بدین‌منظور از 29 اسفند 1394 با استفاده از دماسنج تکمه‏ای در عمق نوسان دمای روزانه در زیر‌بوتۀ شاهد و نیز زیر‌بوتۀ سوختۀ اسپرس به‌مدت 31 روز و با فواصل زمانی نیم ساعت ثبت شد. اختلاف متغیرهای مرتبط با دما در زیر‌بوته‏ها با استفاده از آزمون t غیرجفتی صورت گرفت. رطوبت خاک زیر‌بوتۀ شاهد و بوتۀ سوخته با استفاده از دستگاه TDR در دو زمان متفاوت بررسی شد. برای تعیین مهم‏ترین عوامل تأثیرگذار بر رطوبت خاک، از دو عامل آتش‏سوزی و زمان و برای اثر متقابل آنها از مدل خطی تعمیم‌یافتۀ عمومی مدل خطی ترکیبی عمومی و برای مقایسۀ میانگین اثر آتش و زمان نیز از آزمون t غیرجفتی استفاده شد. بر اثر آتش‏سوزی به‌جز دمای کمینه، سایر متغیرها شامل میانگین دما، نوسان دمای روزانه و دمای بیشینه افزایش معنا‏دار (01/0≥P) داشت. براساس نتایج به‏دست‌آمده نوسان دمای روزانه در بوتۀ سوخته (5/2- 5/14 درجۀ سانتی‏گراد) بیشتر از بوتۀ شاهد (0/1‌ـ 5/3 درجۀ سانتی‏گراد) بود. بر‏اساس نتایج مدل خطی ترکیبی عمومی به‏ترتیب زمان (01/0 ≥P;4/22F= ) بیشترین تأثیر را بر رطوبت خاک داشتند. رطوبت خاک در هر دو منطقۀ آتش‌گرفته و شاهد کاهش یافت که این تغییر تنها در زمان نخست معنا‏دار (05/0≥P) بود.