تغییرات تابلو خونی گوساله‌های هلشتاین در پاسخ به التهاب حاد ناشی از کلی سپتی‌سمی تجربی

کلی‌سپتی‌سمی یک بیماری کشنده حاد در نوزادان دامهای مزرعه است که عمدتاً در سنین کمتر از 2 هفته و بیشتر در گوساله‌های با نقص در انتقال ایمنی غیرفعال روی می‌دهد و خسارات سنگینی به صنعت دامپروری وارد می‌سازد. علائم اولیه سپتی‌سمی غیراختصاصی است و نمی‌توان آنها را از نشانه‌های بیماریهای غیر عفونی یا بیماریهای با عفونت موضعی مثل اسهال تفریق نمود. تابلو خونی یک ابزار آزمایشگاهی کلیدی برای ارزیابی نوزادان بیمار مشکوک به سپتی‌سمی است که در کنار معاینه فیزیکی، اطلاعات تشخیصی با ارزشی را برای کلینیسین فراهم می‌آورد. در این مطالعه با استفاده از سویه O111:H8 باکتری اشریشیاکلی در 10 گوساله‌ نر هلشتاین با وزن 5±50 کیلوگرم و سن 20 روز، کلی‌سپتی‌سمی تجربی ایجاد شد. بدین منظور 5 میلی‌لیتر از سوسپانسیون باکتری در سرم فیزیولوژی، حاوی cfu 109×5/1، به شکل داخل وریدی به هر گوساله تزریق شد تغییرات تابلو خونی آنها از 24 ساعت قبل از تزریق باکتری تا 24 ساعت پس از آن بررسی گردید. با شروع سپتی‌سمی، لوکوپنی، نوتروپنی، لنفوپنی، ائوزینوفیلی، ترومبوسیتوپنی و افزایش هماتوکریت، حجم متوسط گلبول قرمز (MCV)، متوسط هموگلوبین در هر گلبول قرمز (MCH) و هموگلوبین و کاهش تعداد گلبولهای قرمز رخ داد که از نظر آماری معنی‎‌داری بود (05/0 >P). تغییرات غلظت متوسط هموگلوبین گلبولهای قرمز (MCHC) و سطح فیبرینوژن و پروتئین تام پلاسما معنی‌دار نبود (05/0 < P). نسبت پروتئین تام به فیبرینوژن از بیشتر از 15 در ساعت صفر، به زیر 10 در ساعت 8، رسید. در نتیجه تغییرات سلولها و پروتئینهای خون در گوساله‌ها به پاسخ عمومی التهاب به دنبال کلی‌سپتی‌سمی تجربی نسبت داده شد. تفسیر تابلو خونی براساس مقادیر رفرانس مناسب با گونه، نژاد، سن، جنس و محیط می‌تواند در جهت تأیید یا رد بیماری و در نتیجه راهنمای درمان و تعیین پیش‌آگهی مفید ‌باشد.