تعیین‏ کننده‏های اجتماعی و جمعیت‏شناختی رفتارهای سلامت‏جویانۀ نوجوانان (مطالعه موردی دانش‏آموزان 12 تا 18 سالۀ مدارس دولتی شهر تهران)

نوع نگرش نوجوانان نسبت به مقولات سلامت و رفتارهای سلامت‏جویانه می‏تواند تضمین‏کننده سلامت جسمی، روانی و اجتماعیِ حال و آینده آنها و منجر به افزایش امید زندگیِ سالم جمعیت گردد. هدف اصلی این پژوهش، مطالعۀ تعیین‏کننده‏های اجتماعی و جمعیت‏شناختیِ رفتارهای سلامت‏جویانه در بین نمونه‏ای 670 نفری از جمعیت نوجوان 12 تا 18 ساله در شهر تهران است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کمّی است و به روش پیمایشی (همبستگی) انجام گرفته است. میانگین نمرۀ کل این شاخص برای «پسران» 2/54 و برای دختران 3/52 از 100 به دست آمده است. براساس تحلیل‏های استنباطی چندمتغیّره و تحلیل مسیر 26 متغیر، مهم‌ترین مؤلفه‏های جمعیتی، اجتماعی و مذهبی اثرگذار بر رفتارهای سلامت نوجوانان به ترتیب اهمیت عبارتند از 9 متغیر: «توجّۀ افراد پیرامون به سلامت»، «سن فرد»، «نگرش فرد به سلامت»، «رفتارهای مذهبی»، «تحصیلات پدر»، «فاصله سنی با فرزند بعد»، «بُعد خانوار»، «نگرش معنوی و مذهبی» و «وضعیت زناشویی والدین». این متغیّرها توانسته‏اند حدود 36 درصد از واریانس و تفاوت‏ رفتارهای سلامت نوجوانان را تبیین کنند. براساس پارادایم تعیین‏کننده‏های اجتماعی سلامت، در این پژوهش متغیرهای اجتماعی و مذهبی در مقایسه با متغیرهای جمعیتی وزن بیشتری در تبیین رفتارهای سلامت‏جویانۀ نوجوانان برعهده دارند. ارائه تبیین و تحلیلی جامع از وضعیّت باورها و رفتارهای سلامت‏محور نوجوانان، مداخلۀ دیگر مؤلفه‏های ساختاری و روانشناختی افزون بر متغیرهای این پژوهش را ضروری می‏نماید.