تعیین پهنای آشیان بوم شناختی غذایی پلنگ ایرانی Panthera pardus saxicolor در منطقه حفاظت شده کوه بافق

پلنگ ایرانی یکی از بزرگ‌ترین زیرگونه ‌های پلنگ در دنیا محسوب می‌ شود که در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت در معرض خطر انقراض CR معرفی شده است. امروزه جمعیت پلنگ ایرانی در فلات ایران به شدت کاهش یافته و به جمعیت‌ های لکه ‌لکه و منزوی از یکدیگر تبدیل شده است. منطقه حفاظت شده کوه بافق در میان فلات مرکزی ایران یکی از خشک‌ ترین زیستگاه‌ های پلنگ ایرانی است که جمعیت مطلوبی از این گونه را هم‌ چون یک جزیره حفظ کرده است. از آن جایی که اغلب گوشت ‌خواران به ‌واسطه رژیم غذایی‌شان محدود شده‌ اند بنابراین مطالعه آشیان بوم شناختی پلنگ در این زیستگاه جهت برنامه ‌ریزی حفاظتی از این گونه بسیار حیاتی و جالب توجه می‌ باشد. تاکنون مطالعه ‌ای بر روی آشیان بوم شناختی این زیرگونه صورت نگرفته است. در این مطالعه از روش تجزیه سرگین برای شناسایی طعمه‌ های مصرف شده توسط پلنگ استفاده گردید و با استفاده از دو شاخص لوینز و شانون- وینر پهنای آشیان بوم شناختی غذایی پلنگ محاسبه شد. این مطالعه در طی چهار فصل از تابستان 1391 تا تابستان 1392 به‌ طول انجامید و 127 نمونه سرگین مورد مطالعه قرار گرفت. در مجموع 11 آیتم غذایی در نمونه‌ های سرگین پلنگ شناسایی شد که در این بین کل ‌و بز و سپس قوچ ‌و میش بیش‌ ترین فراوانی حضور73/23 و 20/47 را در رژیم غذایی پلنگ تشکیل می‌ دهند. هم‌ چنین جوندگان نیز فروانی حضور 3/15 قابل توجهی در رژیم غذایی پلنگ دارند. این مطالعه نشان داد که دام اهلی (بز و شتر) نیز مورد تغذیه پلنگ قرار گرفته‌ اند و این امر می‌ تواند تهدیدی جدی برای حفاظت از این گونه در آینده به‌ شمار رود. در منطقه حفاظت شده کوه بافق پهنای آشیان بوم ‌شناختی غذایی پلنگ با استفاده از نمایه‌ لوینز و شانون- وینر به ‌ترتیب 0/11 و 0/48 محاسبه شد. به نظر می‌ رسد که دو عامل تنوع و تراکم پایین طعمه‌ های بالقوه و هم‌ چنین دسترسی‌ پذیری بالای طعمه ترجیحی کل‌‌ و بز باعث کاهش پهنای آشیان اکولوژیک پلنگ در منطقه حفاظت شده کوه بافق شده است.