تعیین پتانسیل پساب خروجی تصفیه‌خانه شهر یزد جهت استفاده در بخش کشاورزی بر اساس معیارهای جهانی

چکیده به منظور ارزیابی و طبقه‌بندی پساب خروجی از تصفیه‌خانه شهر یزد و تعیین مصارف آن در بخش کشاورزی، بر اساس یک روش علمی، نمونه‌برداری از پساب به صورت هفتگی و به مدت یکسال انجام شده و تعداد کلیفورم مدفوعی(FC) و تخم نماتد (NE)، مقدارPO4، NO2، NO3، NH3، SO4، pH، EC، SAR، Na، Ca، Mg، K، HCO3، CO3، B، Fe، Zn، Cu وMn در شرایط استاندارد، اندازه‌گیری شد. نتایج آزمایشات نشان داد که با توجه به معیارهای ارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی، پساب مذکور در کلاس B قرار گرفته و برای آبیاری غلات، گیاهان صنعتی، علوفه‌ای، مراتع، چمنزارها و درختان غیرمثمر، قابل استفاده است. مهمترین عامل محدودکننده این پساب برای استفاده در بخش کشاورزی، غلظت بالای بی‌کربنات است که از طریق ترسیب یون هایی مانند کلسیم و منیزیم محلول باعث افزایش SAR خاک و کاهش نفوذ‌پذیری آن در درازمدت خواهد شد. براساس برآوردهای انجام‌شده، مقدار گچ مورد نیاز به منظور کاهش اثرات سوء سدیم اضافی پساب 62/8 تن در هکتار می‌باشد. پساب موجود از نظر عناصر غذایی وضع مطلوبی دارد و استفاده از آن در تولید گیاهان صنعتی و علوفه‌ای از جمله پنبه، جو و هالوفیت‌ها بلامانع است. از نظر عنصر سمی بر (B) هیچگونه محدودیتی ندارد. آستانه تحمل غالب گیاهان زراعی بیش از غلظت عناصر کلر و سدیم در پساب است. غلظت فلزات آهن، مس، روی و منگنز نیز در طول دوره اندازه‌گیری کمتر ازحدود بحرانی سمیت ارائه شده بوده و عناصر فوق‌الذکر هیچگونه سمیت یونی برای گیاهان توصیه‌شده ایجاد نخواهند کرد. در مجموع، پنبه، آفتابگردان، ذرت، سورگوم، گلرنگ و کنجد جزء گیاهانی هستند که کشت و آبیاری آنها با پساب خروجی از تصفیه خانه فاضلاب شهر یزد بر اساس استانداردهای جهانی بلامانع است.