تعیین و اولویت‌بندی پهنه‌های مناسب پخش سیلاب برای تغذیه‌ی قنات‌ها، چاه‌ها و چشمه‌ها در مناطق خشک (مطالعه‌ی موردی: حوزه آبخیز میانکوه یزد)

Authors

  • صدیقه زارع کیا دانشجوی دکترای علوم مرتع، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
  • علی‌اکبر جمالی استادیار گروه علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد
  • پروانه عشوری کارشناس ارشد، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور
Abstract:

در مناطق خشک و نیمه­خشک، اگر خشکسالی رخ دهد، اهمیت پخش سیلاب[1]‌ها و استفاده بهینه از آنها دو‌چندان می‌گردد. هدف، تعیین پهنه‌های مناسب پخش سیلاب برای تقویت آب قنات‌ها، چاه‌ها و چشمه‌ها در مناطق خشک با فنون ارزیابی چند‌معیاره‌مکانی[2]‌ GIS برای مقابله با بحران خشکی و خشکسالی است. از این‌رو، حوزه‌ی آبخیز میانکوه در جنوب یزد با مساحت 618 کیلومتر‌مربع، انتخاب شد. در این مطالعه عوامل مکانی اقتصادی همچون نزدیکی به جاده، روستا، قنات، چاه و چشمه در‌نظر گرفته شد. همچنین عوامل و محدودیت‌های مکانی طبیعی مثل تراکم پوشش‌گیاهی، زمین‌ریخت‌شناسی[3]‌، کاربری اراضی و درجه شیب نیز دخالت داده شد. به طوری که در روش ارزیابی چند معیاره مکانی، عوامل با استفاده از روابط مربوط استانداردسازی بولین و فازی شدند. وزن عوامل نیز با روش رتبه‌بندی مشخص گردید. در مرحله‌ی بعد تلفیق لایه‌ها با طراحی درخت‌واره و زبان برنامه‌نویسی‌ ویژوال در محیط GIS انجام شد که نتیجه‌ی آن، نقشه‌ی شاخص مرکب با ارزش‌های فازی (از صفر تا یک) بود. در نتیجه، منطقه‌ی مناسب پخش سیلاب با ارزش‌های نزدیکتر به یک، مساحتی معادل 02/15 کیلومتر‌مربع و هر سه اولویت 43/2 درصد از مساحت حوزه را شامل می‌شوند. این منطقه هم‌پوشانی مناسبی با منطقه‌ی اجراشده‌ی طرح پخش سیلاب داشت‌‍؛ بنابراین کاربرد روش مزبور در تشخیص سریع و دقیق پخش سیلاب برای مناطق مشابه در کشور توصیه می‌گردد. [1]- Flood spreading [2]- Spatial Multi-Criteria Evaluation (SMCE) [3]- Geomorphology  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین و اولویت بندی پهنه های مناسب پخش سیلاب برای تغذیه ی قنات ها، چاه ها و چشمه ها در مناطق خشک (مطالعه ی موردی: حوزه آبخیز میانکوه یزد)

در مناطق خشک و نیمه­خشک، اگر خشکسالی رخ دهد، اهمیت پخش سیلاب[1] ها و استفاده بهینه از آنها دو چندان می گردد. هدف، تعیین پهنه های مناسب پخش سیلاب برای تقویت آب قنات ها، چاه ها و چشمه ها در مناطق خشک با فنون ارزیابی چند معیاره مکانی[2] gis برای مقابله با بحران خشکی و خشکسالی است. از این رو، حوزه ی آبخیز میانکوه در جنوب یزد با مساحت 618 کیلومتر مربع، انتخاب شد. در این مطالعه عوامل مکانی اقتصادی هم...

full text

تعیین مناسب ترین معادله نفوذپذیری در حوضه‌های آبخیز مناطق خشک و نیمه خشک (مطالعه موردی: حوضه آبخیز منشاد، استان یزد)

حرکت آب در خاک یکی از پیچیده ترین فرایندهای طبیعی می‌باشد که مدیریت حوضه‌های آبخیز و وضعیت هیدرولوژی حوضه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بنابراین، مطالعات نفوذ آب در خاک یکی از مهمترین موارد تحقیقاتی در عرصه‌های منابع طبیعی می‌باشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی معادلات نفوذپذیری در گروه‌های هیدرولوژکی مختلف خاک در حوضه‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد. در این مطالعه از استوانه مضاعف برای اندازه‌گیری نفوذ...

full text

ارزیابی کارایی نقشه‌های ژئومورفولوژی در مکان‌یابی مناطق مناسب پخش سیلاب در حوزه آبخیز ایور

کشور ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، توپوگرافی و آب و هوایی، جزء مناطق خشک جهان است. آب عامل محدود کننده فعالیت انسان در این مناطق به شمار می‌آید. بخش عمده عرصه فعالیت بشر از توسعه منابع طبیعی تجدید شونده، کشاورزی، صنعت و شهرسازی بر روی نهشته‌های کواترنر متمرکزند. پخش سیلاب علاوه بر جلوگیری از خسارت سیل و فرسایش، موجب رونق اقتصادی این مناطق نیز می‌شود. تعیین محل مناسب پخش سیلاب به شناخت کام...

full text

بررسی تاثیر پخش سیلاب بر خصوصیات خاک و درصد پوشش گیاهی (مطالعه موردی: ایستگاه پخش سیلاب میانکوه یزد)

کاربرد سیل برای جبران کمبود رطوبت مورد نیاز رشد گیاه و کاهش خسارت‌های ناشی از آن به اشکال مختلف امکان‌پذیر است. با استفاده از سیستمپخش سیلاب، سیلاب‌ها‌ی فصلی در اراضی مستعد گسترش یافته و در نتیجه، اثرات مختلفی را روی آب زیرزمینی، پوشش گیاهی و خاک این مناطق برجای می‌گذارند.لذا این تحقیق با هدف بررسی تاثیر پخش سیلاب بر تغییرات...

full text

ارزیابی کارایی نقشه های ژئومورفولوژی در مکان یابی مناطق مناسب پخش سیلاب در حوزه آبخیز ایور

کشور ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، توپوگرافی و آب و هوایی، جزء مناطق خشک جهان است. آب عامل محدود کننده فعالیت انسان در این مناطق به شمار می آید. بخش عمده عرصه فعالیت بشر از توسعه منابع طبیعی تجدید شونده، کشاورزی، صنعت و شهرسازی بر روی نهشته های کواترنر متمرکزند. پخش سیلاب علاوه بر جلوگیری از خسارت سیل و فرسایش، موجب رونق اقتصادی این مناطق نیز می شود. تعیین محل مناسب پخش سیلاب به شناخت کام...

full text

بررسی تاثیر پخش سیلاب بر خصوصیات خاک و درصد پوشش گیاهی (مطالعه موردی: ایستگاه پخش سیلاب میانکوه یزد)

کاربرد سیل برای جبران کمبود رطوبت مورد نیاز رشد گیاه و کاهش خسارت های ناشی از آن به اشکال مختلف امکان پذیر است. با استفاده از سیستمپخش سیلاب، سیلاب ها ی فصلی در اراضی مستعد گسترش یافته و در نتیجه، اثرات مختلفی را روی آب زیرزمینی، پوشش گیاهی و خاک این مناطق برجای می گذارند.لذا این تحقیق با هدف بررسی تاثیر پخش سیلاب بر تغییرات شوری و کربن آلی خاک و به دنبال آن درصدپوشش گیاهی در ایستگاه پخش سیلاب ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 1

pages  106- 114

publication date 2010-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023