تعیین میزان تبخیر و تعرق پتانسیل واقعی و بهترین مدل برآورد نیاز آبی زعفران در تربت حیدریه

‌گیاه نیمه‌گرمسیری زعفران، به دلیل نیاز آبی کم و درآمد زیاد، جایگاه ویژه‏ای در الگوی کشت مناطق خشک و نیمه‏خشکی همچون منطقۀ خراسان ‏رضوی دارد. در تحقیق حاضر، به تعیین میزان تبخیر و تعرق پتانسیل و واقعی و مناسب‏ترین مدل برآورد تبخیر و تعرق زعفران در منطقۀ تربت ‏حیدریه (قطب تولید زعفران جهان) پرداخته شد. به این منظور، روش‏های مختلف فائوپنمن‏مانتیث، بلانی‏کریدل، هارگریوزسامانی، تورنت‏وایت، جنسن‏هیز و تورک ارزیابی شدند. بررسی مقایسۀ نتایج به‌دست‌آمده از روش فائو با سایر روش‏ها با استفاده از آزمون کای‏اسکوئر انجام شد. نتایج مقایسۀ روش‏های مختلف با روش فائوپنمن‏مانتیث به‏عنوان روش استاندارد و مبنا نشان داد روش‏های بلانی‏‏کریدل، جنسن‏‏هیز و هارگریوزسامانی به‏ترتیب دقت بیشتری نسبت به سایر روش‏ها داشتند. مقدار نیاز آبی سالانۀ زعفران در اقلیم منطقۀ تربت ‏حیدریه با استفاده از روش استاندارد فائوپنمن‏مانتیث، 1731 مترمکعب در هکتار به‏دست آمد. از آنجا ‏که در معادلۀ‏ هارگریوزسامانی برای محاسبۀ تبخیر و تعرق فقط به دو عامل دما و تشعشع خورشیدی نیاز است و تعیین عوامل یادشده در بیشتر ایستگاه‏های هواشناسی امکان‏پذیر است، پیشنهاد می‌شود در برآوردهای تخمینی اولیه و سریع نیاز آبی گیاه زعفران از این روش استفاده شود.