تعیین رابطه حس‌تعلق و شاخصه‌های اجتماعی آن، نمونه موردی: روستای زیارت در گلستان

بافت‌های سنتی، برخلاف اغلب بافت‌های امروزی به‌دلیل نحوه طراحی، ساختار اجتماعی و سایر عوامل، بسیاری از نیازهای اجتماعی و روانی ساکنین خود را تأمین می‌کردند و پاسخگویی بهتری نسبت به بافت‌های امروزی داشتند. از طرفی محیط و فعالیت های اجتماعی تأثیر مهمی در شکل‌گیری مفاهیم اجتماعی و از جمله حس تعلق ساکنین دارند؛ حس تعلق علاوه‌بر اینکه موجب احساس راحتی از یک محیط می شود، می‌تواند در مکان زندگی فرد به‌وجود آمده و با گذر زمان عمق و گسترش یابد. ارزش‌های فردی و جمعی بر چگونگی این حس تأثیر می‌گذارند و به هویت افراد و احساس تعلق شان به محیط زندگی کمک می‌کنند و به‌عنوان یک فرآیند بر سلامت روان هر جامعه ای مؤثر می‌باشند.                         هدف از این پژوهش تعیین رابطه حس‌تعلق و شاخصه‌های اجتماعی آن در مردان و زنان روستایی است که در پایداری سکونتگاه‌هایشان مؤثر می‌باشد. بافت روستای تاریخی زیارت گرگان به‌عنوان نمونه‌ای مناسب مورد سنجش قرار گرفت و متغیرهایی در آن انتخاب شدند که بررسی آن‌ها این احساس تعلق را بروز می‌دهند. در این راستا و با بررسی نظریات موجود، شاخص‌های مختلفی همچون مشارکت اجتماعی، حضور در فعالیت های اجتماعی، تنهایی، رضایت‌مندی، ارزش داشتن و غیره بررسی شد. با کنترل سایر متغیرهای غیراجتماعی و تنظیم پرسشنامه‌ای بسته با مقیاس لیکرت و بررسی حجم نمونه 322 نفر به روش طبقه‌ای، تأثیر حمایت اجتماعی بر حس‌تعلق مورد سنجش قرار گرفت. برای رسیدن به این هدف از روش تحلیلی توصیفی، همبستگی و روش تحلیل رگرسیون سلسله‌مراتبی استفاده شد. از طریق تجزیه و تحلیل داده‌ها، نتایج به دست آمده نشان دادند که حمایت اجتماعی و سلامت روان بر حس‌علق افراد تأثیر مثبت می‌گذارند؛ همچنین متغیر درگیری با جامعه تأثیر حمایت اجتماعی بر حس‌تعلق افراد را تعدیل می‌کند.