تعیین خصوصیات آبخوان کارستی چشمه برم جمال با استفاده از پاسخهای فیزیکی- شیمیایی

Authors

  • سید یحیی میرزایی عضو هیئت علمی گروه زمین شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز
  • مسعود سیدی‌پور کارشناس هیدروژئولوژی مهندسین مشاور زایندآب، اصفهان
Abstract:

چشمه برم جمال در جنوب غرب ایران در استان خوزستان و در شمال شرق شهر اهواز واقع شده است. یالهای شمال شرقی و جنوب غربی تاقدیس کوه سفید، که از سازند کربناته و کارستی آسماری تشکیل شده‌اند، حوضه آبگیر این چشمه را شامل می‌شوند. در این حوضه سیما‌های کارستی از قبیل فروچاله، غار و پدیده‌های مورفولوژیک سطحی مناطق کارستی نیز قابل مشاهده است. عبور چند روند گسله از تاقدیس کوه سفید باعث شده تا آبخوان چشمه برم جمال به شدت خرد شده و فرایند کارستی شدن در امتداد سیستم‌های درز و شکستگی صورت گیرد. در طول مدت مطالعه، هدایت الکتریکی، اسیدیته و دمای آب چشمه هر هفته و در فاصله زمانی 12 ماه و آنالیز نمونه‌های آب چشمه به منظور تعیین میزان غلظت آنیون‌ها و کاتیون‌های اصلی انجام شد. آبدهی چشمه به روش دبی- اشل به صورت روزانه در طول زمان فروکش و دو هفته یک‌بار در زمان آرامش اندازه‌گیری می‌شد. با استفاده از مدل کامپیوتری PHreeqc 2.6 فشار جزئی دی‌ اکسید کربن و شاخصهای اشباع کلسیت و دولومیت تعیین شد. در هیدروگراف چشمه برم جمال سه ضریب فروکش α2 ،α3 و ضریب فروکش ناشی از وقایع بارندگی α1 تمیز داده شد که تفاوت قابل ملاحظه‌ای بین دومین و سومین ضریب فروکش به چشم نخورد. جریان پایه برای فروکش‌های α1، α2 و α3 به ترتیب برابر 49،75/34 و 100 درصد به دست آمد. هدایت الکتریکی، غلظتهای کلسیم، کربنات و بیکربنات و شاخص اشباع کلسیت تغییرات شاخصی را نشان ندادند، مورفولوژی و زمین شناسی حوضه آبگیر چشمه برم جمال و داده‌های هیدروگراف و آنالیز شیمیایی نمونه‌ها بیانگر این است که سیستم هیدروژئولوژیکی آبخوان کارستی چشمه برم جمال از نوع مجرایی‌- افشان می‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان های کارستی، مطالعه موردی چشمه تنگ سرد، شمال شرقی استان خوزستان

چشمه کارستی تنگ سرد با متوسط تخلیه سالانه بیش از m3/s 1.2 یکی از چشمه‌های کارستی پرآب استان خوزستان بحساب می‌آید. بیشترین نوسانات آبدهی چشمه مربوط به زمان بارندگی است، به طوریکه از حدود 0.5 متر مکعب بر ثانیه در پاسخ به بارندگی های روی داده در آبان ماه 1395 به افزایش تقریباً چشمگیری حدود 1.5 متر مکعب بر ثانیه در بهمن ماه 1395 می رسد. موقعیت ظهور چشمه تنگ سرد در کمر شکسته تاقدیس کی نو و در راستای ...

full text

چشمه های کارستی به عنوان ساده ترین ابزار برای تعیین خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان های کارستی، مطالعه موردی چشمه بی بی تلخون، استان خوزستان

چشمه کارستی بی­بی­تلخون با متوسط تخلیه سالانه بیش از m3/s 5/1 یکی از بزرگترین چشمه­های کارستی استان خوزستان به حساب می­آید. موقعیت ظهور چشمه بی­بی­تلخون در کمر شکسته تاقدیس پابده و در راستای زون خرد شده حاصل از عملکرد گسل خمشی جبهه کوهستان در جناح چپ رودخانه تالوگ قرار دارد. به منظور بررسی خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان کارستی تغذیه کننده چشمه فوق از روش ساده هیدروگراف تخلیه استفاده شده است. تجز...

full text

ارزیابی اختلاط منابع آبی آبخوان های کارستی، مطالعه موردی چشمه کارستی گرو واقع در شرق خوزستان

     اختلاط یکی از عوامل مهم در تغییر کیفیت منابع آب زیرزمینی به شمار می‌رود. در پهنه زاگرس وجود مؤلفه‌های مختلفی چون شورابه‌های نفتی، آب‌های متأثر از سازندهای تبخیری همچون گچساران سبب شده است که فرآیند اختلاط نقشی اساسی در کیفیت این منابع آبی داشته باشد. چشمه گرو در محدوده مسجدسلیمان می‌تواند شاخصی برای بررسی مکانیسم اختلاط منابع آب زیرزمینی در پهنه زاگرس باشد. تخلیه بخش عمده‌ای از تاقدیس آسما...

full text

تحلیل کیفی چشمه های کارستی استان کرمانشاه با استفاده از مدلهای آماری و هیدروشیمیایی(مطالعه موردی: آبخوان کارستی توده های پرآو- بیستون وحوضه الوند )

آب زیرزمینی از منابع مهم بهره­برداری از آب در مناطق خشک و نیمه­خشک است. چشمه­های کارستی استان کرمانشاه نقش مهمی در تامین منابع آب استان و بیلان آبخوان­ها دارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی کیفی منابع آب استان (در دو آبخوان بیستون و سرپل­ذهاب) با استفاده از مدل­های هیدروشیمیایی و روش­های آماری است. بدین منظور، پس از مطالعات میدانی، 22 نمونه آب از چشمه­های دائمی منطقه در فصل تر (اردیبهشت ماه 96) بردا...

full text

چشمه‌های کارستی به عنوان ساده‌ترین ابزار برای تعیین خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان‌های کارستی، مطالعه موردی چشمه بی‌بی‌تلخون، استان خوزستان

چشمه کارستی بی­بی­تلخون با متوسط تخلیه سالانه بیش از m3/s 5/1 یکی از بزرگترین چشمه­های کارستی استان خوزستان به حساب می­آید. موقعیت ظهور چشمه بی­بی­تلخون در کمر شکسته تاقدیس پابده و در راستای زون خرد شده حاصل از عملکرد گسل خمشی جبهه کوهستان در جناح چپ رودخانه تالوگ قرار دارد. به منظور بررسی خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان کارستی تغذیه کننده چشمه فوق از روش ساده هیدروگراف تخلیه استفاده شده است. تجز...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 19  issue 4

pages  72- 77

publication date 2009-01-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023