تعیین برخی عوامل غذایی مرتبط با وضعیت وزن دختران نوجوان دبیرستانی

سابقه و هدف: سوء تغذیه نوجوانان نه تنها یک مشکل مهم بهداشتی، بلکه یک مشکل توسعه اقتصادی در ایران و سایر کشورهای در حال توسعه است. بروز بالای کمبودهای تغذیه‌ای و عادات غذایی نادرست در این دوران می‌تواند به عوارضی چون استئوپروز، چاقی، افزایش فشار خون، تاخیر در بلوغ جنسی و تاثیر بر قد دوران بزرگسالی و سالهای بعد منجر شود. هدف از این مطالعه تعیین برخی عوامل غذایی مرتبط با وضعیتِ وزن دختران نوجوان دبیرستانی شهر سمنان بود. مواد و روشها: تعداد 256 دختر نوجوان 14 تا 18 ساله در سطح دبیرستانهای شهر سمنان از طریق نمونه‌گیری تصادفی دو مرحله‌ای انتخاب شدند. قد و وزن آنها اندازه‌گیری و نمایه توده بدن (BMI) محاسبه شد. وضعیت تغذیه دختران دبیرستانی به وسیله نمایه توده بدن (BMI برای سن) بر اساس مرجع CDC 2000 تعریف شد و با استفاده از پرسشنامه‌های یادآمد 24 ساعته، یادداشت خوراک و بسامد خوراک، برخی اطلاعات غذایی مربوط به دانش آموزان، جمع آوری شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها‌: میزان کم وزنی، اضافه وزنی و چاقی در این مطالعه به ترتیب 9/5% (مورد انتظار 5%)، 7/11% (مورد انتظار 10%) و 7/4% (مورد انتظار 5%) بود. دریافت روزانه چربی ( 18/0 +r = ، 003/0 p=) ، درصد انرژی دریافتی از چربی ( 01/0+r = ،04/0 p=) و دفعات مصرف غذای آماده در هفته (13/0+ = r، 026/0 = p) با صدک BMI ارتباط آماری معنی داری داشت. بین دفعات مصرف میان‌وعده‌غذایی در روز با وضعیت وزن، ارتباط آماری معنی‌دار مشاهده شد(023/0p= ). بین دریافت روزانه انرژی، کربوهیدرات، پروتئین و درصد انرژی دریافتی از درشت مغذیها به غیر از چربی، دفعات مصرف وعده های غذایی، میوه‌جات و سبزیجات، گوشت قرمز، محصولات لبنی به جز پنیر و نوشابه‌های گازدار با وضعیت وزن، ارتباط آماری معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: دریافت بالای چربی و همچنین مصرف غذاهای آماده و میان‌ْوعده‌ غذایی غذایی از عوامل غذایی مرتبط با وضعیت وزن دختران نوجوان دبیرستانی شهر سمنان بودند. بر این اساس، گنجاندن متون آموزشی تغذیه‌ای و ارائه الگوی صحیح مصرف مواد غذایی می‌تواند راهکارهای مناسبی جهت ارتقای سلامت جامعه باشد.