تعهّدات غرامتی و نفقه ای در مسوولیّت مدنی

الزام به جبران خسارت ناروا، به ­عنوان مهم ترین هدف مسؤولیّت مدنی، ضرورتی مسلّم و مورد وفاق است. در عصر کنونی نیز گسترش مفهوم خساراتِ قابل تدارک و بازنگریِ مبانی تعهّدات، به توسعه مسؤولیّت مدنی منجر شده است. با این وجود، همه پیامد های فعل زیان­ بار، خصلت مشابهی ندارند و تأمل در این امر، نشانگرِ تفاوت ماهیّت تعهّد در مصادیقِ جبران خسارت است. بنابراین، به نظر می ­رسد که باید میان کارکرد نفقه ­ای و غرامتیِ تعهّدی که عامل زیان به آن محکوم می ­شود، تمایز گذارد. هرچند مسؤولیّت مدنی در تحولّات اجتماعی، پذیرای کارکرد برخی نهاد های دیگر شده است، اما باید توجه داشت که هدف اصلی مسؤولیّت مدنی، کارکردی غرامتی است و تحمیل برخی هزینه ­ها به عامل حادثه، سبب تبدیل این نقش غرامتی، به تعهّدی می ­شود که از موضوع مسؤولیّت خارج است. تفکیک تعهّدات غرامتی و نفقه­ ای، پیامد های متفاوتی به دنبال دارد که بررسی آنها می ­تواند زمینه ­ساز تحقّق اهداف مسؤولیّت مدنی، تأمین حقوق زیان­ دیده و عامل خسارت و حفظ امنیّت اجتماعی شود.