تعامل شهر اهواز با رود کارون

رودخانه‭ ‬کارون‭ ‬در‭ ‬جنوب‭ ‬ایران‭ ‬از‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬اسلام،‭ ‬از‭ ‬تمدن‌ساز‌ترین‭ ‬رودخانه‌های‭ ‬این‭ ‬منطقه‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬شهر‭ ‬اهواز‭ ‬که‭ ‬پیشینه‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬دوران‭ ‬ساسانی‭ ‬بازمی‌گردد‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬همین‭ ‬رودخانه‭ ‬شکل‌گرفته‭ ‬است‭. ‬لبه‭ ‬شهری‭ ‬رودخانه‭ ‬کارون‭ ‬در‭ ‬شهر‭ ‬اهواز‭ ‬همواره‭ ‬تحت‭ ‬تأثیر‭ ‬نوع‭ ‬تعامل‭ ‬این‭ ‬شهر‭ ‬با‭ ‬رودخانه‭ ‬بوده‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬طول‭ ‬تاریخ‭ ‬اهمیت‭ ‬رودخانه‭ ‬کارون‭ ‬برای‭ ‬ساکنین‭ ‬این‭ ‬منطقه‭ ‬فراتر‭ ‬از‭ ‬عنصری‭ ‬جهت‭ ‬تأمین‭ ‬آب‭ ‬و‭ ‬به‌عنوان‭ ‬زیرساخت‭ ‬اصلی‭ ‬در‭ ‬رونق‭ ‬اقتصادی‭ ‬شهر‭ ‬عمل‭ ‬کرده‭ ‬است‭. ‬ارتباط‭ ‬اقتصادمحور‭ ‬شهر‭ ‬و‭ ‬رودخانه‭ ‬موجب‭ ‬شده‭ ‬بود‭ ‬تا‭ ‬در‭ ‬طی‭ ‬سالیان‭ ‬لبه‭ ‬شهری‭ ‬رودخانه‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬منطقه‭ ‬با‭ ‬کاربری‭ ‬تجاری‭ ‬شکل‭ ‬گیرد‭. ‬این‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬دهه‌های‭ ‬اخیر‭ ‬با‭ ‬رویکردهای‭ ‬متفاوتی‭ ‬که‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬تعامل‭ ‬با‭ ‬کارون‭ ‬اتخاذشده،‭ ‬رودخانه‭ ‬به‌تدریج‭ ‬نقش‭ ‬اقتصادی‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬نظام‭ ‬شهری‭ ‬ازدست‌داده‌‭ ‬و‭ ‬متعاقب‭ ‬آن‭ ‬لبه‭ ‬شهر‭ ‬و‭ ‬رودخانه‭ ‬دچار‭ ‬اخلال‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬چنانچه‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬شهر‭ ‬حیات‭ ‬اقتصادی‭ ‬خویش‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬رودخانه‭ ‬مجزا‭ ‬نموده‌‭ ‬و‭ ‬توسعه‭ ‬آن‭ ‬بر‭ ‬مبنای‭ ‬رودخانه‭ ‬شکل‭ ‬نمی‌پذیرد‭. ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬سبب‭ ‬شده‭ ‬تا‭ ‬هویت‭ ‬لبه‭ ‬شهری‭ ‬اهواز‭ ‬که‭ ‬طی‭ ‬قرون‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬رودخانه‭ ‬شکل‌گرفته‭ ‬دچار‭ ‬آسیب‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬آن‭ ‬شهر‭ ‬با‭ ‬چالش‌های‭ ‬متعددی‭ ‬روبرو‭ ‬شود‭. ‬این‭ ‬پژوهش‭ ‬باهدف‭ ‬بررسی‭ ‬و‭ ‬تحلیل‭ ‬چگونگی‭ ‬و‭ ‬چرایی‭ ‬رابطه‭ ‬شهر‭ ‬اهواز‭ ‬و‭ ‬رودخانه‭ ‬کارون‭ ‬در‭ ‬طول‭ ‬تاریخ‭ ‬و‭ ‬شکل‌گیری‭ ‬لبه‭ ‬شهری‭ ‬کارون‭ ‬و‭ ‬آسیب‌شناسی‭ ‬آن،‭ ‬در‭ ‬دو‭ ‬بخش‭ ‬ابتدا‭ ‬به‭ ‬بیان‭ ‬ارتباط‭ ‬شهر‭ ‬و‭ ‬رودخانه‭ ‬در‭ ‬گذشته‭ ‬و‭ ‬پس‌ازآن‭ ‬به‭ ‬تحلیل‭ ‬رویکردها‭ ‬و‭ ‬اقداماتی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬دهه‌های‭ ‬اخیر‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬صورت‭ ‬گرفته،‭ ‬می‌پردازد‭. ‬