تعارضات مبانی فلسفی علم جامعه‌شناسی در ایران

Authors

  • علی حسین حسین زاده
  • محمد علی مومبینی
  • کریم رضا دوست
Abstract:

هدف: علوم نوین طی چند قرن اخیر با شتاب بسیاری از سوی جوامع جهان سوم طلب شده و در عین حال، با معضلات و چالشهای بی‌شماری نیز همراه بوده است. جامعه‌شناسی به عنوان یکی از حوزه‌های علم جدید نیز در جوامع جهان سوم به سرنوشتی نابسامان دچار شده است. از این رو، تحقیق حاضر از منظر فلسفی، عدم تطابق لازم میان دستگاه فلسفی-معرفتی موجود در فرهنگ و تمدّن جامعة ایران و مبانی فلسفی-معرفتی علم جامعه‌شناسی واقعاً موجود را به عنوان خاستگاه علل ناکارآمدی جامعه‌شناسی در جامعة ایران، بررسی کرده است. روش: تحقیق حاضر، با روش کیفی- اسنادی صورت پذیرفته است. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، تحوّل و شرایط شکل‌گیری مبانی فلسفی جهان‌بینی، معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی شالودة لازم را برای پیشرفت علم و به خصوص علم جامعه‌شناسی فراهم کرده و فهم این مبانی برای شناخت چگونگی شرایط تحصیل علم در حیطةعلم جامعه‌شناسی بسیار اساسی و مهم است. نتیجه‏گیری: از سوی دیگر به دلیل تعارض میان مبانی فلسفی و دستگاه معرفتی موجود در جامعة ایران پیرامون هستی، انسان و کسب معرفت علمی با مبانی فلسفی- معرفتی علوم جدید،علم جامعه‌شناسی در ایران با مسائل و مشکلات عدیده‌ای مواجه شده است؛ به طوری که پیش از هر اقدام، در راستای مقابله با ناکارامدی علم جامعه‌شناسی، نیاز به شناخت و بررسی این تعارض و تصادم لازم و ضروری است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مبانی فلسفی مردم شناسی علم

در حوزه مطالعات علم، تبیین فلسفی اولین رویکرد به علم بود که از اواخر قرن نوزدهم شروع شـد و سبب پیدایش مکاتبی همچون پوزیتیویسم، ابطالگرایی و برنامههـای پژوهشـی لاکـاتوش در قـرن بیستم شد. از نیمه دوم قرن به بعد مکاتبهایی همچون مکتب اجتماعی ادینبـورا سـعی کردنـد تـا تبیینهای اجتماعی از علم ارائه دهند. مطالعاتی از این دست، علم را نه صرفا مجموعهای از گزارهها بلکه حاصل فعالیت جامعهای با عنوان جامعه ف...

full text

مقایسه مبانی فلسفی علم دینی و علم طبیعت‌گرایانه

در این مقاله ابتدا نشان می‌دهیم که در مقام پردازش، انتخاب و بررسی نظریه‌های علمی‌، دانشمندان تحت تأثیر جهان‌بینی خود عمل می‌کنند و این تأثیر هم در بعد نظری یعنی در شکل‌گیری و تنظیم نظریه و هم در بعد عملی یعنی در کاربرد نظریه در ایجاد فناوری و یا کاربرد آن در شکل‌دهی نظام فکری فرد و جامعه، بروز و ظهور دارد. در قدم بعدی به رابطه­ی دوجهان‌بینی اصلی رقیب‌، یعنی جهان‌بینی  طبیعت‌گرایانه و جهان‌بینی ...

full text

مبانی فلسفی مردم شناسی علم

در حوزه مطالعات علم، تبیین فلسفی اولین رویکرد به علم بود که از اواخر قرن نوزدهم شروع شـد و سبب پیدایش مکاتبی همچون پوزیتیویسم، ابطالگرایی و برنامههـای پژوهشـی لاکـاتوش در قـرن بیستم شد. از نیمه دوم قرن به بعد مکاتبهایی همچون مکتب اجتماعی ادینبـورا سـعی کردنـد تـا تبیینهای اجتماعی از علم ارائه دهند. مطالعاتی از این دست، علم را نه صرفا مجموعهای از گزارهها بلکه حاصل فعالیت جامعهای با عنوان جامعه ف...

full text

مقایسه مبانی فلسفی علم دینی و علم طبیعت گرایانه

در این مقاله ابتدا نشان می دهیم که در مقام پردازش، انتخاب و بررسی نظریه های علمی ، دانشمندان تحت تأثیر جهان بینی خود عمل می کنند و این تأثیر هم در بعد نظری یعنی در شکل گیری و تنظیم نظریه و هم در بعد عملی یعنی در کاربرد نظریه در ایجاد فناوری و یا کاربرد آن در شکل دهی نظام فکری فرد و جامعه، بروز و ظهور دارد. در قدم بعدی به رابطه­ی دوجهان بینی اصلی رقیب ، یعنی جهان بینی  طبیعت گرایانه و جهان بینی ...

full text

مبانی فلسفی منطق شهودی

منطق شهودی، به عنوان منطقی فلسفی و غیر کلاسیک، بیش از همه بر فلسفه‌‌ شهودگرایی براوئر (Brouwer) و نظریات فلسفی او در مورد ریاضیات و منطق بنا شده است. این نظریات، رویکردی کاملاً متفاوت را با رویکرد کلاسیک به منطق و ریاضیات عرضه می‌دارد. شهودگرایی براوئری، منطق را مقدم بر ریاضیات نمی شمرد و آن را نتیجه‌ای برساخته از روندهای ساخت‌ هویات و براهین ریاضی می‌داند. در مقاله‌‌ حاضر، به تبیین مبانی نظری م...

full text

مبانی فلسفی مخاطرات محیطی

Environmental hazards include all kinds of hazards in the environment such as natural and technological or natural and man-made. The natural phenomena such as rains or floods are the normal behaviors of the nature which only when they cause damage to the human life, are considered as hazard. The technological events such as road accidents, air pollution and chemical pesticides are always danger...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 52

pages  373- 400

publication date 2012-12-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023