ترکیب کاربری‌ها و سنجش اثرات آن در پایداری محله مبنا ‌(مورد شناسی: محله ولنجک و دروس‌ ـ شهر تهران)

مقدمه و هدف پژوهش:گوناگونی و تنوع کاربری‌ها از جمله عناصر کلیدی برنامه ریزی شهری معاصر به شمار می‌آید که به سبب مزایای اجتماعی‌، اقتصادی و زیست محیطی آن از سوی الگو واره‌های نوین شهرسازی مورد استقبال و تاکید فراوان قرار گرفته است هدف اصلی این پژوهش‌،‌ مقایسة سطح پایداری محله‌ای شهری در دومحله برنامه ریزی شده ‌(محله ولنجک و محله دروس) شهر تهران و جایگاه گوناگونی کاربری‌ها بر بهبود پایداری در دو محله مورد آزمون قرار گرفته است. روش پژوهش:در این پژوهش‌،‌ با تأکید بر بعد شاخص‌های کیفی‌،‌ میزان شاخص‌های پایداری دو محلة انتخاب شده ارزیابی می‌شود. مدل نظری ارائه شده‌،‌ براساس چارچوب پایداری محله‌ای بنا شده است. به همین منظور‌،‌ پرسشنامه‌ای با 30 سؤال تدوین شد و پایداری محله‌ای ‌،‌ براساس طیف پنج گزینه‌ای لیکرت توسط ساکنان ارزیابی شد. میزان آزمون آلفای کرونباخ ‌(89/‌0‌) نیز روایی سوالات پرسشنامه را تا حد زیادی تأیید می‌کند. یافته ها: اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه‌،‌ به روش تحلیل رگرسیون چندمتغیره‌،‌ آزمون تی و آزمون همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد. فرضیة پژوهش مبنی بر مطلوب تربودن پایداری در ‌محله دروس رد شد و میانگین امتیاز پایداری محلة ولنجک با میانگین 3/81 ‌و‌محلة ‌دروس‌ با میانگین 4/52‌ میزان تفاوت پایداری دو محله را نمایان ساخت. در بررسی سایر فرضیه‌ها‌،‌ معناداری تأثیر عامل گوناگونی کاربری‌ها بر پایداری محله ای‌‌،‌ نیز ردشد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این بررسی نشان می‌دهد که سطح پایین تنوع و تعدد کاربری‌ها در محله ولنجک نسبت به محله دروس ضمن افزایش میزان رضایت خاطر شهروندان‌، آرامش محله‌ای بوده و در مقابل تنوع کاربری در محله دروس منجر به فزونی تراکم و جذب ترافیک گردیده است.نتایج تحقیق نشان می‌دهد اگرچه گوناگونی کاربری‌ها درکوتاه مدت دسترسی محلی را افزایش می‌دهد اما در بلند مدت منجر به جذب سفرهای ترافیکی‌، ورود افراد غریبه به محله و ازبین رفتن محرمیت‌، بالارفتن تراکم ساختمانی و افزایش جمعیت شده و به مرور سطح پایداری محله‌ای رو به تنزل می‌گراید.از این حیث ضروری است در تدوین ضوابط طرح تفصیلی به این مسئله توجه ویژه‌ای صورت گیرد.