ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی گونه‌های برنج (Oryza sativa L.) برای خصوصیات فیزیکی و کیفیت تبدیل شلتوک

Authors

  • بابک ربیعی دانشیار دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه گیلان، ایران
  • مهران محمدی دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه گیلان، ایران
Abstract:

برای ارزیابی ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی برخی از گونه‌های برنج برای خصوصیات فیزیکی و کیفیت تبدیل دانه، از طرح دای‌آلل کامل با پنج والد (هاشمی، واندانا، کادوس، شاه‌پسند و IR36) استفاده شد. سال 1390والدین و نتاج آنها (25 ژنوتیپ) در قالب طرح بلوک‌های تصادفی با سه تکرار در مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور (رشت) کشت و نه صفت در آنها ارزیابی شد. نتایج تجزیۀ واریانس تفاوت‌های ژنتیکی معنادار بین تیمارها، ترکیب‌پذیری عمومی والدین و خصوصی هیبریدها را نشان داد و از این‌رو نقش آثار افزایشی و غیرافزایشی ژن‌ها در کنترل صفات بررسی‌شده مشخص شد. معنادار شدن اثر تلاقی‌های معکوس برای همۀ صفات آزمایشی، به‌جز درجۀ سفیدی دانه‌ها، نیز نقش آثار مادری را در کنترل این صفات نشان داد. معنادار شدن نسبت MSGCA/MSSCA، نسبت بیکر (نسبت ژنتیکی) نزدیک یک و اندازۀ وراثت‌پذیری خصوصی بالا برای خصوصیات فیزیکی دانه، نشان‌دهندۀ سهم بیشتر آثار افزایشی نسبت به آثار غیرافزایشی ژن‌ها در کنترل این صفات بود. درحالی‌که بی‌معنایی MSGCA/MSSCA، نسبت بیکر (نسبت ژنتیکی) پایین‌تر از یک و اندازۀ وراثت‌پذیری خصوصی کم برای صفات تبدیل (بازدهی تبدیل، درصد برنج سفید سالم و درجۀ سفیدی)، نشان‌دهندۀ اهمیت آثار غیرافزایشی ژن‌ها در کنترل این صفات بود. براساس نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل گرافیکی به روش هیمن، سایر خصوصیات فیزیکی مرتبط با کیفیت دانه با کنترل عمل غالبیت ناقص ژن‌ها و سایر خصوصیات تبدیل با کنترل عمل غالبیت کامل تا فوق غالبیت ژن‌ها قرار داشتند. همچنین گزینش نتاج برتر می‌تواند خصوصیات فیزیکی دانه‌ها را در جمعیت آزمایشی بهبود بخشد؛ اما برای خصوصیات تبدیل روش گزینش مؤثر نبوده و بهتر است از عمل غیرافزایشی ژن‌ها استفاده و هیبریدهایی برتر از والدین بررسی‌شده تولید شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ترکیب پذیری عمومی و خصوصی گونه های برنج (oryza sativa l.) برای خصوصیات فیزیکی و کیفیت تبدیل شلتوک

برای ارزیابی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی برخی از گونه های برنج برای خصوصیات فیزیکی و کیفیت تبدیل دانه، از طرح دای آلل کامل با پنج والد (هاشمی، واندانا، کادوس، شاه پسند و ir36) استفاده شد. سال 1390والدین و نتاج آنها (25 ژنوتیپ) در قالب طرح بلوک های تصادفی با سه تکرار در مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور (رشت) کشت و نه صفت در آنها ارزیابی شد. نتایج تجزیۀ واریانس تفاوت های ژنتیکی معنادار بین تیمارها، ترکیب پذ...

full text

برآورد ترکیب‏ پذیری و عمل ژن برای برخی خصوصیات مربوط به کیفیت غذایی و پخت در برنج (Oryza sativa L.)

مصرف برنج حاوی مواد معدنی و فیتوشیمیایی مفید با کاهش خطر توسعه بیماری‏‏ها همراه می‏باشد. درک تنوع، ساختار ژنتیکی و کمیت مواد فیتوشیمیایی موجود در برنج برای شروع برنامه به‌نژادی در راستای بهبود سلامت انسان حیاتی و در انتخاب نوع روش به‌نژادی مهم می‏باشد. در این پژوهش، بین شش ژنوتیپ به اسامی سپیدرود، آمل2، دانش، آبجی‏بوجی، موسی‏طارم و صدری به عنوان پایه مادری (لاین) با چهار ژنوتیپ به اسامی غریب، ا...

full text

ارزیابی عمل ژن ها و قابلیت توارث صفات فیزیکی مرتبط با خصوصیات تبدیل در برنج (oryza sativa l.)

به منظور ارزیابی عمل ژن ها و وراثت پذیری صفات و نیز ارزیابی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی تعدادی از ارقام برنج برای خصوصیات فیزیکی و کیفیت تبدیل دانه، از یک طرح دای آلل کامل با تعداد پنج والد (ارقام هاشمی، واندانا، کادوس، شاه پسند و ir36) استفاده شد. والدین و نتاج آنها (25 ژنوتیپ) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) در سال 1390 کشت شدند و تعداد دوازده صفت د...

خصوصیات چسبندگی نشاسته: شاخص‎های جدید جهت ارزیابی کیفیت پخت ارقام برنج (Oryza sativa L.)

اصلاح و معرفی ارقام کیفی یکی از مهمترین اهداف بهنژادی برنج در ایران است. برای ارزیابی کیفیت پخت برنج از شاخص‎هایی مانند مقدار آمیلوز، درجه حرارت ژلاتینی شدن و قوام ژل استفاده م‎‌شود. با این حال، ارقام زیادی وجود دارند که از نظر این شاخص‎ها کاملاً مشابه هستند، اما کیفیت پخت متفاوتی دارند. به نظر میرسد که خصوصیات چسبندگی نشاسته نیز در کیفیت پخت ارقام برنج موثر باشد. در این پژوهش، تعداد شش رقم برنج...

full text

اثر مصرف مکمل‌های کود آلی بر عملکرد دانه، کارآیی مصرف نیتروژن و خصوصیات تبدیل دو رقم برنج (Oryza sativa L.)

به منظور بررسی اثر مصرف مکملهای تجاری کود آلی (آمینول فورته، فسنوترن و کادوستیم) بر خصوصیات تبدیل شلتوک به برنج و کارآیی مصرف کود نیتروژن (به فرم اوره) در دو رقم برنج، یک آزمایش مزرعه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با ?? تیمار و ? تکرار در سال ???? در مؤسسه تحقیقات برنج کشور- رشت، اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 5 سطح کودی [سه نوع کود شیمیایی با مقادیر کامل هر یک از آنها (ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 45  issue 1

pages  39- 52

publication date 2014-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023